Pšenicu „liječili” od insekata, niko nije kupio ni gram

Crna Gora već trpi štetu zbog pšenice koja je stigla iz Francuske početkom maja ove godine, jer je država nije uskladištila u odgovarajućim uslovima i silosima.

To je “Vijestima” saopšteno iz nove Vlade, odnosno nadležnog Ministarstva za ekonomski razvoj.

Bivša Vlada je kupila 10.500 tona francuske pšenice jače cijene, zbog epidemije virusa korona, krajem aprila ove godine za 2,4 miliona eura (ili 229,23 eura po toni). Sadašnja cijena tone pšenice na međunarodnom tržištu je oko 169 eura po toni.

Ministar za ekonomski razvoj Jakov Milatović potvrdio je “Vijestima” da nije prodat ni gram ove pšenice, koja se sedam mjeseci nalazi u tranzitnom silosu Luke Bar, i da su je napali insekti u dva navrata, tokom juna i novembra ove godine.

“Silos u Baru je tranzitni i nema uslove za dugoročno skladištenje”, rekao je Milatović. To je, prema njegovim riječima, imalo za posljedicu i troškove “liječenja” uskladištene žitarice od insekata - žižaka u ukupnom iznosu od 20.000 eura (dva puta po 10.000 eura).

“Moguće je da je nabavka realizovana u dobroj namjeri u vanrednoj situaciji, ali u odnosu na informacije, koje sam dobio nakon stupanja na dužnost u Ministarstvu za ekonomski razvoj, mogu da kažem da se sa pšenicom nakon toga nije domaćinski upravljalo”, izjavio je Milatović.

Tri opcije da riješe problem

Ministar je zadužio saradnike da predlože makar tri opcije kako da se riješi problem.

Jedna od opcija je da se pšenica samelje u brašno koje se skladišteno može duže čuvati, a razmišlja se i o transportu pšenice iz Luke Bar u nikšićke ili spuške silose, gdje postoje svi uslovi za čuvanje uz nižu mjesečnu nadoknadu. Takođe, Ministarstvo planira da se obrati i lokalnim samoupravama i ispita da li postoji možda tražnja za ovom žitaricom ili brašnom.

Luka Bar je, objašnjeno je u Ministarstvu za ekonomski razvoj, više od pola godine svakog mjeseca ispostavljala državi račun u iznosu od 48.250 eura za čuvanje ove žitrice u tranzitnom silosu, što znači da je samo po tom osnovu do sada dodatno plaćeno oko 290 hiljada eura.

U resoru Vlade potvrđuju da je država imala ponudu da u adekvatnom silosu čuva istu količinu pšenice za 35.000 eura tokom 180 dana, ali je ostalo nejasno zašto je propuštena ta šansa.

Silos u Baru je tranzitni i nema uslove za dugoročno skladištenje. To je imalo za posljedicu i troškove “liječenja” uskladištene žitarice od insekata - žižaka u ukupnom iznosu od 20.000 eura (dva puta po 10.000 eura), precizira Milatović

U Ministarstvu za ekonomski razvoj su dodali da žižak nikada ne napada čitavu količinu uskladištene žitarice, već se usredsredi na petinu ili moguće u ovom slučaju dvije petine ukupne količine, zbog čega je bilo neophodno njeno liječenje.

Bivši resor ćutao

O “liječenju” skuplje francuske pšenice od insekata, tokom juna i novembra ove godine, bivša Vlada i Ministarstvo ekonomije nije obavijestilo građane - poreske obveznike, koji na kraju sve i plaćaju.

Problem je i što novi ministar za ekonomski razvoj, kako tvrde, još nema na uvid ugovor o kupoprodaji francuske pšenice, jer je kod prethodne ministarke ekonomije Dragice Sekulić označen stepenom tajnosti. Zbog toga je Milatović tražio odobrenje Ministarstva odbrane ne bi li došao do ugovora.

“U ovom trenutku ne znamo ni ko je vlasnik ove pšenice”, istakao je Milatović.

Iz bivšeg Ministarstva ekonomije od 8. oktobra do početka decembra - kada je izabrana nova Vlada, nijesu odgovarali na pitanja šta se desilo sa pšenicom, niti koliko je i kome plaćeno da se ova žitarica sačuva.

48.250 eura svakog mjeseca je Luka Bar ispostavljala državi račun za čuvanje ove žitrice u tranzitnom silosu, više od pola godine. To znači da je samo po tom osnovu do sada dodatno plaćeno oko 290 hiljada

Na pitanje “Vijesti” upućeno Ministarstvu ekonomije da li su se pokajali što su krajem aprila preplatili pšenicu koja nije vrhunskog nego dobrog ili solidnog kvaliteta, iz tog resora su odgovorili u posljednjoj sedmici juna “da realizovano ne ostavlja prostor za bilo kakvu žal ili kajanje, te da se radi o nabavci prve klase, a nikako tek solidnog kvaliteta”.

Više stručnjaka iz ove oblasti “Vijestima” su potvrdili da je kupljenu pšenicu, pod uslovom da se lageruje u kvalitetnim silosima, najbolje upotrijebiti u roku od sedam do osam mjeseci od njene kupovine.

Odluka o kupovini nije bila po propisima za interventne nabavke

Odluka o kupovini pšenice krajem aprila ove godine, tvrde u Ministarstvu za ekonomski razvoj, nije bila u skladu sa Zakonom o interventnim nabavkama.

Ovakvim odlukama, u slučaju ozbiljnih poremećaja na tržištu, prema Planu interventnih nabavki, morale su da prethode konsultacije sa crnogorskim opštinama.

“Propust je što nije bilo konsultacija sa opštinama”, objasnili su iz Ministarstva.

( Milorad Milošević )