Praznina u srcu Podgorice

U tekstu koji je objavljen na ovom istom mjestu prošle subote - 19. decembra - a koji sam poslao uredniku u pretprošli četvrtak - 17. decembra, oko 21:30 sati - pomenuh, između ostaloga, i Zakon o ustrojstvu i djelokrugu tijela državne uprave (NN 85/2020), koji je na sjednici održanoj 22. srpnja (jula) tekuće godine donio Hrvatski sabor. U tom Zakonu je, kako rekoh prošle subote, do u tančine (Članak 18) definisan djelokrug hrvatskog Ministarstva prostornog uređenja, graditeljstva i državne imovine.

Da bismo 18. decembra, u pretprošli petak, molim vas - nekih 16 sati nakon što sam poslao prošlosubotnji tekst - bili obradovani oficijelnim saopštenjem o posjeti njegove ekselencije Veselka Grubišića, ambasasora Republike Hrvatske, našem Ministarstvu ekologije, prostornog planiranja i urbanizma (MEPPiU) - slava mu i milost - kojom prilikom se gospodin Grubišić susreo sa uvaženim prof. dr Ratkom Mitrovićem, ministrom ekologije, prostornog planiranja i urbanizma.

“Današnji sastanak je za ministra Mitrovića”, veli u saopštenju, “bio prilika da ukaže (da ukaže! - op.a.) na brojne mogućnosti za zajedničko djelovanje (zajedničko djelovanje! - op.a.), kao što su rad na potpunom usklađivanju nacionalnog zakonodavstva sa pravnom tekovinom EU (pravnom tekovinom EU! - op.a.) u oblasti životne sredine, sa fokusom na prioritetne podoblasti zaštite prirode i upravljanja otpadom, uspostavljanje Natura 2000 mreže (ekološka mreža zaštićenih područja u okviru EU), upravljanje posebnim vrstama otpada, primjena EU Okvirne direktive o morskoj strategiji, kao i izrada i priprema zakona, pravilnika i standarda iz oblasti građevinarstva, kao i mnoge druge”.

Bogo moj - tako sam i mislio - domicilni kadar je dibidus zapušten - i, kao takav, jednostavno nije dorastao zadatku (a nekmoli situaciji i aspiracijama MEPPiU). Uostalom, neuporedivo je elegantnije poslužiti se tuđom ekspertizom nego baciti u vatru domicilni kadar - takav kakav je, a nikakav je, treba priznati - uz opasku, možda, da bi u boju prekaljeni domicilni kadar - to što bi ostalo od domicilnog kadra nakon čitavih serija samoubilačkih juriša na najtvrđe šance nevjerovatno izopačenog sistema - i na najljuće sistemske zlice - na one po čijoj je mjeri taj sistem godinama “usavršavan” - bio dobar zalog za svjetlu budućnost.

Drugo, morali bismo krenuti, ipak, od nekakvog koncepta djelovanja - od nekakvih načela, jasno definisanih, koja bi bila temelj nekakvoj strategiji - što bi podrazumijevalo, opet, i nekakve jasno definisane prioritete, odnosno ciljeve djelovanja - i to prvo u političkom (o da, da, ovdje se živi od politike), a zatim i u svakom drugom pogledu. Govorim, molim vas, o jednom ili dva prioriteta - ne više od tri - a sve u svrhu izbjegavanja praznog hoda - odnosno kontraproduktivnog bavljenja detaljima - ili, drugim riječima, paralelnog ratovanja na svim frontovima.

I još veli da je ambasador Grubušić “izrazio zadovoljstvo zbog mogućnosti da Hrvatska svojim iskustvima pruži podršku na planu ispunjavanja prioriteta Vlade Crne Gore u izazovnim oblastima kao što su ekologija i prostorno planiranje”.

Naš ministar je, da rezimiramo - prvo ukazao ambasadoru Hrvatske na brojne mogućnosti ispomaganja koju hrvatski eksperti mogu da pruže MEPPiU - a onda je ambasador Hrvatske izrazio zadovoljstvo zbog mogućnosti da pomogne MEPPiU.

Ali o svemu tome više u narednoj godini...

Elem, dođosmo polako, sve uz smijeh i šalu - počesto i oporu - do posljednjeg teksta u prestupnoj 2020. godini...

Koncem juna tekuće godine, u tekstu koji je (bio) naslovljen “Zakletva na teniskom terenu” - pomenuo sam neke od tema kojima se jesam bavio od početka godine do konca juna - ali koje nisam spakovao - što će reći da se nisu pojavile na devetoj strani ART Vijesti. U to ime, tradicija nalaže da se u posljednjem tekstu u ovoj godini - a ujedno i u ovom polugodištu - barem ovlaš okrenem jednoj temi kojom se jesam bavio od početka jula naovamo - ali koju nisam spakovao - što će reći da se priča na tu temu pojavila na devetoj strani ART Vijesti - na ovom svetom mjestu.

Dakle, bavio sam se, između ostaloga - i podgoričkim pazarima, kao ključnim žarištima tzv. društvenog života Podgorice - kroz istoriju, što bi se reklo - a onda me u jednom trenutku ošinula spoznaja da su komunisti - proklete im duše - ugasili pljacu na centralnom gradskom trgu (Trg se u to prvo vrijeme zvao... Zna li neko?) - i to odmah po preuzimanju vlasti - čime su generisali problem koji, eto, nije riješen do dana današnjega. U ovom trenutku smo, ako mene pitate, dalje od rješenja nego što smo ikad bili.

Ukidanje pazara je bila prva ishitrena, nepromišljena odluka - u čitavoj seriji ishitrenih i nepromišljenih odluka kojima su komunisti definitivno uzeli dušu staroj Podgorici - što i nije toliko tragično, ako mene pitate - ali jeste tragično to što se njihovo anemično čedo - divan Titograd - ipak nije razvio u nešto što bi nam sasvim bilo na ponos i na čemu bi nam neko (možda) pozavidio.

OK, odmah nakon što su uvidjeli da su napravili grešku izmiještajući pljacu sa glavnog gradskog trga - nakon što su uvidjeli da su se ogriješili o građane - komunisti su urgentno spakovali nešto što je pokrivalo funkciju tzv. zelene pijace - ali ne i pljace kao šireg društveno-kulturološkog fenomena, odnosno institucije - koja se razvijala uporedo sa ovdašnjim mentalitetom. To nešto se nije nalazilo na centralnom gradskom trgu, naravno - već je bilo skrajnuto, što bi se reklo - i to na istočni rub trga - uz Ulicu Balšića - tačno na poziciji gdje se danas nalazi ono atomsko sklonište - najbizarniji podgorički prostorni eksces svih vremena, ako mene pitate - iza BEKO-a, sa istočne strane.

Komunisti su se sredinom sedamdesetih opet predomislili - i konačno su uklonili sa ruba trga i tu, nazovi-kompromisnu zelenu pijacu - čime je, konačno, najprirodnija funkcija našeg centralnog trga - definitivno ugašena - u ime novog, socijalističkog čovjeka.

Što je ostalo? Ostala je praznina - nazovimo to tako - koju, evo, Dombi, gradonačelnik naš, i njegova desna ruka - ludo Dijete Fićko - pokušavaju da popune podzemnom garažom kapaciteta 770 mjesta - na krovu koje bi trebalo da se nalazi, opciono je li, divna vodena površina.

Centralnim podgoričkim trgom - od 1968. ili 1969. godine, kako se uzme - dominira BEKO - hram socijalističke verzije konzumerizma - vrlo funkcionalan objekat koji nije građen da bude Robna kuća, odnosno prodajni prostor BEKO (Beogradska konfekcija) - već neka vrsta tržnog centra - shopping malla - nazovi-društvenog nazovi-kondenzatora - a strogo u slavu činjenice da je baš u to vrijeme, krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih godina prošlog vijeka - ekonomska moć prosječnog socijalističkog građanina ex-YU počela nezaustavljivo da raste. Ispostaviće se, međutim, da se praznina u srcu Podgorice ničim nije mogla popuniti - kao ni praznina u srcu uzoritog socijalističkog građanina.

Hoću da kažem, zapravo, da je problem te jezive praznine u srcu Podgorice daleko složeniji nego što su to Dombi i ludo Dijete u stanju da shvate (a nekmoli prihvate). Nema te garaže, nema tog obeliska, nema tog novogodišnjeg vašarišta, nema te muzike...

Rupa je rupa.

I o tome više u narednoj godini...

( Borislav Vukićević )