Zbog nerada zastario pokušaj ubistva u Ulcinju

Više državno tužilaštvo (VDT) u Podgorici potpunom neaktivnošću dozvolilo je da krivično gonjenje za teško krivično djelo pokušaja ubistva na kraju zastari, ocijenila je institucija Zaštitnika ljudskih prava i sloboda.

Slučaj ranjavanja lovočuvara na radnom mjestu, koje je u krivičnoj prijavi kvalifikovano kao ubistvo u pokušaju, desilo se u Ulcinju u septembru 2005. godine.

“Više državno tužilaštvo u Podgorici, nepostupanjem po krivičnoj prijavi, povrijedilo je procesnu obavezu da valjano istraži navode u vezi sa ugrožavanjem tjelesnog i psihičkog integriteta (pravo na život) podnosioca pritužbe iz člana 28 Ustava Crne Gore i analogno tome, člana 2 Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, kao i pravo na djelotvorni pravni lijek garantovan članom 20 Ustava i članom 13 Evropske konvencije”, navodi se u mišljenju koje potpisuje zamjenica zaštitnika Snežana Armenko.

Zaštitnik smatra da (ne)postupanje po krivičnoj prijavi duže od 15 godina, nije u skladu sa zahtjevima brzine i efikasnosti u vezi sa obavezama sadržanim u članu 2 Evropske konvencije.

Iako nije nadležnost zaštitnika da vrši kontrolu rada tužilaštva i da se miješa u njihov rad, zamjenica zaštitnika nije mogla, a da ne primijeti da u konkretnom predmetu nije obavljeno niti jedno vještačenje, bilo medicinsko (imajući u vidu konstatovane tjelesne povrede, kao i kvalifikaciju krivičnog djela), tako ni odgovarajuće vještačenje izuzetih patrona od lovačke puške.

Dodaje se i da u spisima predmeta nema dokaza da je više preduzeta niti jedna radnja u cilju otkrivanja počinioca, pa čak ni napisana urgencija od strane VDT-a nadležnim organima policije.

Zamjenica zaštitnika naglasila je da protok vremena neizbježno umanjuje količinu i kvalitet raspoloživih dokaza, a pojava nepostojanja marljivosti baca sumnju na dobru vjeru u napore za sprovođenje istrage.

Ono što nadalje zamjenica zaštitnika primjećuje jeste da je VDT izdalo Uputstvo opšteg karaktera u maju 2019. godine, koje je uslijedilo nakon mišljenja institucije zaštitnika, zbog krivičnih djela za koja se gonjenje preduzima po službenoj dužnosti, a koje je “obavezujuće shodno Zakonu o državnom tužilaštvu, koje Više državno tužilaštvo u Podgorici očito nije slijedilo, već je naprotiv, potpunom neaktivnošću dozvolilo da krivično gonjenje za ovako teško krivično djelo, na kraju zastari”.

Armenko je dala preporuke Višem državnom tužilaštvu da blagovremeno postupa u predmetima u kojima prijeti nastupanje zastarjelosti krivičnog gonjenja, te s tim u vezi, razmotri mogućnost davanja uputstva za postupanje u pojedinom predmetu, imajući u vidu već dato Uputstvo opšteg karaktera VDT-a.

S druge strane, Vrhovnom državnom tužilaštvu dala je i preporuku da osigura poštovanje i primjenu Uputstva opšteg karaktera od strane svih državnih tužilaštava, da na osnovu sopstvene analize postupanja u predmetima formiranim po krivičnim prijavama protiv nepoznatih učinilaca izda konkretne smjernice za dalje postupanje radi jedinstvene primjene zakona, ali i da razmotri mogućnost davanja Uputstva opšteg karaktera koje se tiče blagovremenog i periodičnog obavještavanja oštećenog o radnjama koje su preduzete ili o stanju postupka po podnijetoj krivičnoj prijavi.

( Miloš Rudović )