Pandemija u Kolašinu smanjila broj zaposlenih

Broj zaposlenih Kolašinaca i Kolašinki, u periodu 2011. do 2019. godine smanjen je za četiri odsto. U junu prošle godine, broj zaposlenih je dodatno smanjen za 9,5 odsto, što je u velikoj mjeri prouzrokovano pandemijom i njenim uticajem na turizam i sezonsko zapošljavanje.

To su podaci iz nove lokalne Strategije zapošljavanja, koja je trenutno na javnoj raspravi.

Zbog epidemije prozrukovane Covid-19 i njenog negativnog uticaja na mnoge sektore privređivanja, naročito turizam, piše u tom dokumentu, u prvoj polovini 2020. godine ukupna nezaposlenost se povećala za 17,3 odsto u odnosu na lani. Broj nezaposlenih žena povećao se za oko 16 odsto.

“U 2019. godini više od 10 odsto ukupne zaposlenosti ostvaruju privredni subjekti u iz oblasti prerađivačke industrije, usluga smještaja i ishrane i trgovina. Odnos između broja registrovanih zaposlenih i broja stanovnika tokom te godine iznosi 0,18, što upućuje na zaključak da u opštini postoji visoka nezaposlenost, ali i visok udio neaktivnog stanovništva u ukupnom stanovništvu. U odnosu na Crnu Goru, taj indikator je značajno niži (na nivou Crne Gore iznosi 0,31)”, piše u Strategiji.

Poređenje broja zaposlenih i broja penzionera u posmatranom periodu, takođe, piše u dokumentu, ukazuje na pogoršavanje stanja na lokalnom tržištu rada. Tokom 2019. broj penzionera bio je veći od broja registrovanih zaposlenih.

Prosječna neto zarada, piše u tom dokumentu, niža je za jedan odsto od prosječne u državi. Autore strategije zabrinjava i udio lica bez radnog staža u ukupnom broju nezaposlenih.

Prije dvije godine, više od trećine onih koji su na evidenciji Zavoda za zapošljavanje nijesu nikad bili formalno zaposleni.

“Još više zabrinjavajuća je situacija u pogledu nezaposlenih žena bez radnog staža. U 2018. godini je među prijavljenim ženama 42,7 odsto onih bez radnog staža. Ipak, teško se može doći do zaključka da u Kolašinu tako velik broj nezaposlenih ne radi i ne posjeduje radno iskustvo. Naprotiv, podaci prvenstveno sugerišu prisutnost neformalnog rada”, ocijenjeno je u Strategiji.

Prema podacima od prije dvije godine na evidenciji kolašinskog Zavoda za zapošljavanje prijavljeno je 90 lica sa invaliditetom što je, piše u strategiji, “skoro dvostruko povećanje u odnosu na prethodnu godinu”. U istom periodu ukupno u Crnoj Gori udio lica sa invaliditetom povećao se za 35,8 odsto.

Među nezaposlenim licima sa invaliditetom u Kolašinu više od polovine su nekvalifikovani, a čak oko 67 odsto stariji od 50 godina.

U toj opštini, piše u Strategiji, tokom 2019. ni jedno lice sa invaliditeom nije bilo uključeno u mjere profesionalne rehabilitacije. Dvije godine prije toga, samo jedan Kolašinac iz te kategorije, bio je obuhvaćen tim mjerama.

“Lokalna politika zapošljavanja i aktivne mjere zapošljavanja bi trebalo i dalje biti usmjerene na povećanje aktivnosti ženske populacije i mladih u opštini Kolašin. Takođe, potrebno je uložiti više napora u aktivaciju i smanjenje dugoročne nezaposlenosti, omogućiti sticanje radnog staža licima bez radnog staža. Neophodno je povećanje mogućnosti sticanja prvih stručnih kvalifikacija nekvalifikovanim osobama…”, neki su od zaključaka iz Strategija zapošljavanja u Kolašinu za narednih pet godina.

Zbog slabih zarada ne mogu da privuku radnike

Prema informacijama ZZZ, poslodavci uglavnom traže radnike u oblasti ugostiteljstva, naročito konobare, kuvare, sobarice…Međutim, kako piše u Strategiji, zbog slabih zarada u toj oblasti ili neformalnog angažmana radnike teško mogu da privuku.

“Deficitarna su takođe i zanimanja na nivou VII stepena stručne spreme, npr. profesori matematike, fizike, biologije…Među prijavljenima na evidenciji teško nađu zaposlenje nezaposlena lica različitih mašinskih struka, koja su u najvećom broju starija od 40 godina. Veliki izazov predstavlja nedostatak šansi za zapošljavanje nekvalifikovanih radnika iz seoskih područja”, piše u tom dokumentu.

Podsjećaju da u Kolašinu nedostaju mali, a za život neophodni zanati.

( Dragana Šćepanović )