Govor mržnje stigao na naplatu
Skala radio i Slavko Mandić oglašeni krivim zbog objavljivanja niza uvredljivih tekstova na račun jednog od osnivača “Vijesti” Željka Ivanovića
Podgorički Viši sud potvrdio je presudu kotorskog Osnovnog suda po tužbi jednog od osnivača “Vijesti” Željka Ivanovića protiv Skala radija, ali i povećao novčani iznos koji će direktor tog medija Slavko Mandić tužiocu morati da isplati na ime nematerijalne štete, nakon objavljivanja niza uvreda u serijalu tekstova autora Šemsudina Šekija Radončića.
Lokalni sud najprije je obavezao tuženu kompaniju “Maxko”, čiji je ovlašćeni zastupnik Mandić, da Ivanoviću isplati 1.500 eura, ali je drugostepeni sud konstatovao da su njihove kolege pravilno utvrdile činjenično stanje, ali da su loše “obračunali” visinu naknade...
“Prvostepeni sud je pravilno cijenio izvedene dokaze i pravilno potpuno utvrdio činjenično stanje, ali je na tako utvrđeno činjenično stanje, pogrešno primijenio materijalno pravo u dijelu visine nematerijalne štete koja je dosuđena tužiocu”, navodi se u obrazloženju presude sudija Marijane Vlahović, Dragiše Baletića i Nenada Otaševića.
Zato su konstatovali da tuženi, pored iznosa dosuđenog prvostepenom presudom, predsjedniku Odbora menadžera “Vijesti” mora isplatiti još 2.000 eura sa zateznom kamatom, kao i sudske troškove...
“Cijeneći sve... okolnosti, a posebno broj objavljenih tekstova o ličnosti tužioca, te njihovu sadržinu kojom se degradira njegova ličnost i profesionalni rad, te čast, ugled i dostojanstvo, pravična nadoknada po traženom osnovu tužioca pripada u iznosu od još 2.000 eura, iznad iznosa koji je dosuđen prvostepenom presudom”, navodi se u odluci.
Ostao je na snazi dio prvostepene presude koji obavezuje tuženog da sa sajta ukloni sve sporne tekstove, u roku od 15 dana od pravosnažnosti odluke, pod prijetnjom prinudnog izvršenja.
Radončićev serijal nazvan “Kuća srama i užasa u Zeti”, nastao je u jeku afere “Koverta” i nakon niza insajderskih priča vlasnika Atlas banke Duška Kneževića o navodnim brojnim zloupotrebama vrha vlasti, posebno predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića.
Feljton je pompezno najavljen i pušten u “Dnevnim novinama”, ali su one naprasno brzo prekinule njegovo objavljivanje... Svi nastavci su kao po komandi prenošeni iz “Dnevnih novina” na internet stranice, kako ih Ivanović naziva, organizovane propagandne grupe, kao što su CDM, Antena M, Aktuelno...
ODGOVORNOST
Sudije Višeg suda navode da su, kao i njihove kolege iz prvostepenog suda, utvrdile da sadržina objavljenih tekstvova vrijeđa čast i ugled tužioca.
“Jer se nesumnjivo utvrđuje da se tužilac, ne samo kritikuje za svoj rad, već se kao javna ličnost - novinar i jedan od suosnivača i vlasnika medijskog koncerna “Vijesti”, naziva pogrdnim nazivima, kao što su ‘zlikovac’, ‘zločinac’, ‘mafijaš’, ‘promoter laži’, ‘član crne trojke’, ‘lopov’, ‘prevarant’”, navodi se u presudi.
Dodaje se da je tužilac - Ivanović, predstavljen kao jedan od članova udruženja u kojem su Miodrag Perović i Duško Knežević, a koje je osnovano radi “urušavanja države, bogaćenja i sticanja vlasti”...
“Što je takođe neargumentovana i uvredljiva tvrdnja... Iz naprijed navedenog, nesumnjivo proizilazi da je tuženi na svom portalu objavio navdene tekstove autora koji je imao za cilj da vrijeđa čast i ugled tužioca, iznoseći kvalifikative o ličnosti tužioca i njegovom društvenom djelovanju, kao nemoralnoj osobi, pa je tuženi kao emiter, tj. osnivač navedenog internet portala, odgovoran za objavljivanje programskog sadržaja kojim se narušava zakonom zaštićen interes lica, u konkretnom slučaju tužioca, s obzirom na to da se objavljenim sadržajem vrijeđa njegova čast, ugled i dostojanstvo i iznose ničim dokazani navodi o njegovoj ličnosti i profesionalnom djelovanju”, piše u presudi.
PREŠLI GRANICE
Prvostepeni sud, navodi se, pravilno je cijenio sadržinu objavljenih tekstova u kontekstu primjene Evropske konvencije o ljudskim pravima (član 10, stav 1) i zahtjevima za pluralizam i toleranciju, koji su zaštićeni tom odredbom Konvencije...
“Međutim, zabranjene su uvredljive riječi, psovke, klevete, koje mogu upućivati na govor mržnje... dok se u određenim demokratskim društvima može smatrati neophodnim da se kazne ili čak spriječe svi oblici izražavanja koji šire, podstiču, promovišu ili opravdavaju mržnju zasnovanu na netoleranciji”.
Sudije Višeg suda dodaju da su saglasne sa prvostepenim sudom - da se objavljivanjem spornih tekstova tuženi nije rukovodio pravom i obavezom da upozna javnost sa činjenicama, već ličnim ubjeđenjima sa namjerom i tendencijom omalovažavanja i diskrteditacije tužioca.
“Čime je prekoračio granice koje su postavljene za zaštitu ugleda drugih, uključujući i zahtjeve da se postupa u dobroj vjeri i na osnovu tačne činjenične osnove i davanja pouzdanih i preciznih informacija, u skladu sa etikom novinarstva”...
Objašnjavaju da zbog toga i oni cijene da je Ivanović, kao javna ličnost, povrijeđen na uvredljiv i nedobronamjeran način i da korišćenje uvredljivih riječi nije opravdano javnim interesom.
“S toga su, i po ocjeni ovog suda, tvrdnje i nazivi o ličnosti i radu tužioca u spornim tekstovima - klevetničke i kao takve se ne smiju tolerisati, pa je sankcionisanje tuženog srazmjerno cilju koji se želi postići zaštitom prava ličnosti tužioca”.
Đurišić: Nakon bombi, stigla i satisfakcija
Ivanovićev pravni zastupnik, advokat Aleksandar Đurišić rekao je da presudom Višeg suda, novinari “Vijesti”, nakon bombi, oružanih napada i maltretiranja, konačno dobijaju i satisfakciju.
“Konačno je pomjeren standard za satisfakciju kod povrede prava ličnosti i makar doveden do trećine u odnosu na praksu od prije 35 godina. Vijeće sutkinje Mirjane Vlahović je ovim ohrabrilo i sudije prvostepenih sudova u donošenju pravičnih odluka. Time je pitanje ličnog dostojanstva konačno dovedeno u funkciju zaštite prava građana što je i svrha postojanja sudova. Konačno je ovom presudom, iako paradoksalno, približena vrijednost dostojanstva kao kod javnih ličnosti... iako bi trebalo da je obrnuto - da javne ličnosti pokažu veći stepen trpeljivosti od običnih građana. Svakako je jedna besomučna kampanja sprovedena sa istim tekstom, sinhronizovano u više različitih medija dobila epilog. Pored bombi, oružanih napada i raznih oblika maltretiranja, ljudi iz ‘Vijesti’ dobijaju satisfakciju, a nažalost napadani samo zato što su bolji i vredniji od drugih i imaju rezultat, samim tim i snagu. Čestitam na fer presudi. Nadam se kontinuitetu u zaštiti ugroženih kojima je riječ i intelekt jedino oružje”, rekao je Đurišić, komentarišući odluku Višeg suda.
( Danilo Mihajlović )