Umjetnost mora da učestvuje u promjenama društvene svijesti

Posmatrajući muzičku umjetnost i sagledavajući ulogu žene u njoj, lako se može uvidjeti da je žena prva na našim prostorima koja je pjevala istovremeno i uspavanke i tužbalice i koja je oblikovala tu vrstu narodne umjetnosti, što se ne smije zaboraviti. Ipak, danas nije isti položaj žene u sektoru kulture i u ostalim oblastima rada, iako su žene pokazale zavidne rezultate u svim segmentima i nerijetko bivale pokretači mnogih promjena. To su zaključci koje je iznijela portparolka Muzičkog centra Crne Gore Jelena Jovanović Nikolić na diskusiji “Žene u kulturi” koja je prekjuče održana u Narodnoj biblioteci „Radosav Ljumović“ u Podgorici.

Program je u biblioteci okupio uspješne žene iz javnog života crnogorske kulture i umjetnosti koje su sa stanovišta svoje struke i ličnog iskustva razgovarale o položaju žena u kulturnom miljeu, o ravnopavnosti, emancipaciji i problemima sa kojima se žene suočavaju na svom profesionalnom i privatnom putu. Razgovor je počeo diskusijom o ulozi žene u crnogorskom društvu i stanju ravnopravnosti.

Diskusija je upriličena kao segment programa koji je Narodna biblioteka “Radosav Ljumović” posvetila ženama, a koji se zatvara sjutra kada će biti besplatno učlanjenje u biblioteku “za sve sugrađanke”.

“Cilj programa je pokrenuti bitne teme koje se tiču žene, njene uloge u društvu i kulturi, emancipacije i rodne ravnopravnosti, te stavljanje akcenta na podizanje svijesti o važnom statusu žene u društvu. Program je zamišljen tako da uključi više aktera iz društva i dopre do najvažnijih ciljanih grupa”, istakli su iz biblioteke.

Moderatorka programa, predsjednica Savjeta Gradskog pozorišta Podgorica, Nina Redžepagić, istakla je da u posljednje vrijeme društvena dešavanja, između ostalog, “odlikuje jedan prilično mizogeni narativ i da se manipuliše umjetničkim tehnikama u cilju napada na ženu”.

Uprkos progresu koji je primjetan u crnogorskom društvu danas, ili konkretno u oblasti kulture, i dalje postoje predrasude i barijere koje ženi onemogućavaju ostvarivanje većeg napretka i učešća u odlučivanju. Učesnice debate su se usaglasile da se te barijere odnose najprije na društvena očekivanja i predodređenost ulogâ koje žena mora ostvariti.

Redžepagićeva kaže da umjetničko djelovanje može i mora da prodire i podriva upravo te stereotipe.

“Smatram da je to jedna od bitnih funkcija umjetnosti i kulture uopšte. Umjetnost mora da učestvuje u promjenama društvene svijesti, jer to jeste, na neki način, i politička borba za jednu kulturnu hegemoniju za koju se nadam da će preovladati”, kaže ona.

Sekretarka Sekretarijata za kulturu i sport Glavnog grada Podgorice Ana Medigović rekla je da su žene podstaknute upravo onim okolnostima koje im unaprijed određuju životne uloge, a koje se dodjeljuju i muškarcima i ženama. Tako su žene počele da ostvaruju zapažene rezultate kao liderke, direktorice, menadžerke na pozicijama, što je ona posebno istakla.

Glumica Julija Milačić Petrović Njegoš, dodala je da “crnogorsko društvo od jednog patrijarhalnog, zatvorenog, površnog i zlostavljačkog odnosa prema ženi dolazi do pozitivne strane koja se ogleda u ženskoj snazi koja postaje mnogo jača i spremnija na otpor”.

Istoričarka umjetnosti Maša Vlaović rješenje nejednakosti, neravnopravnosti i nedovoljnog osnaživanja žena vidi u jačanju ženske solidarnosti, emancipaciji i postizanju ekonomske stabilnosti, dok je menadžerka za programske politike i planiranje u Crnogorskom narodnom pozorištu, Zorana Kralj, dodala da je upostavljanje “potpuno jednakih kriterijuma u profesionalnom životu neophodan korak ka progresu u društvu”.

Crnogorska glumica Julija Milačić Petrović Njegoš podsjetila je da institucionalna podrška ne smije izostati, posebno kada je riječ o osnaživanju onih žena koje u svom direktnom porodičnom ili kulturnom okruženju nemaju dovoljan podsticaj.

( Jelena Kontić )