Ovo su preporuke za vakcinaciju za onkološke pacijente

Ljekari Instituta za onkologiju Kliničkog centra Crne Gore (KCCG) saopštili su da su pripremili preporuke za vakcinaciju protiv koronavirusa za onkološke pacijente.

"Navedene preporuke Instituta za onkologiju KCCG nastale su konsenzusom stručnjaka koji se bave liječenjem malignih bolesti, a nakon uvida u trenutno dostupne informacije i preporuke vodećih međunarodnih strukovnih udruženja ESMO, SEOM, NCCN, AACRi ASTRO. Preporuke su podložne korekcijama, zavisno od razvoja situacije sa koronavirusom", navode iz KCCG.

U preporukama navode da zbog visoke rizičnosti onkoloških pacijenata i čestog kontakta sa zdravstvenim radnicima tokom primanja terapije, što povećava rizik i izloženost virusu, suzbijanje infekcije kod ove populacije mora biti imperativ.

Navode da je vakcinaciju onkoloških bolesnika potrebno započeti čim vakcine postanu dostupne, osim ukoliko ne postoji kontraindkacija za njihovu primjenu, a efikasnost i trajanje imuniteta nakon vakcinacije su još uvijek nepoznanica.

"Akumulirani podaci o vakcinaciji protiv influence, pneumokokne bolesti i herpes zostera sugerišu na protektivni efekat vakcinacije kod onkoloških pacijenata. Nivo zaštite može da se mijenja nizom faktora kao što su: tip maligniteta, antineoplastična terapija, već postojeća imunološka disfunkcija, opšte stanje pacijenta. Stvaranje antitijela je generalno slabije kod pacijenata koji primaju citotoksičnu terapiju u poređenju sa zdravim pojedincima ili onkološkim pacijentima koji nisu na aktivnoj terapiji" ističe se u preporuci.

U preporukama su predložili proces definisanja odnosa rizik-korist kod onkoloških pacijenata u četiri koraka:

• Prvi korak: Razmotriti fazu maligne bolesti i terapiju: aktivna maligna bolest, tokom primjene antineoplastične terapije, hronična bolest nakon završetka liječenja ili pacijenti koji su na redovnim kontrolama
• Drugi korak: Uzeti u obzir starosnu dob, opšte stanje pacijenta, medicinske komorbiditete kao generalne faktore rizika; posebno gojaznost, šećernu bolest, hipertenziju, respiratorne, kardiološke i bubrežne bolesti
• Treći korak: Razmotriti interakcije na tumor povezane sa vakcinom kao i uticaj vakcinacije na efikasnost terapije
• Četvrti korak: Obezbijediti informisani pristanak i poboljšati zajedničko i usaglašeno donošenje odluka

Iz KCCG su se osvrnuli i na prioritizaciju u okviru onkološke grupe pacijenata u slučaju ograničene dostupnosti vakcina, kada kako kažu, treba napraviti podgrupu onih sa najvećim rizikom te ih prve vakcinisati,a to su:

• Pacijenti sa aktivnom malignom bolešću koji su na terapiji, pacijenti kod kojih je planirano započinjanje terapije i oni koji su nedavno završili svoju onkološku terapiju (<6 mjeseci). Izuzetak su pacijenti koji primaju hormonsku terapiju jer ne utiče na imunitet pacijenta
• Pacijenti sa karcinomom pluća
• Preko 75 godina starosti
• Pacijenti sa komorbiditetima (hronična bolest pluća, šećerna bolest, gojaznost, kardiovaskularne bolesti i hronične bolesti bubrega)
• Pacijenti sa metastatskom bolešću
• Pacijenti sa dvojnim malignitetima

U preporukama se navode i detaljne preporuke za vrijeme vakcinacije i antikancerske terapije:

• Kod inaktivisane vakcine: 2 ili više nedelja prije započinjanja anti-kancerske terapije; Minimum 3 mjeseca nakon primjene anti-kancerske terapije; Ukoliko se vakcinacija sprovodi tokom anti-kancerske terapije, poželjno je primijeniti u toku remisije- smanjenja tumora
• Žive atenuisane vakcine: 4 ili više nedelja, prije započinjanja anti-kancerske terapije; Minimum 6 mjeseci nakon anti-kancerske terapije

Nijedno ispitivanje vakcine protiv koronavirusa nije uključilo pacijente koji primaju imunosupresivnu terapiju, iako su prikupljeni podaci nekih pacijenata sa karcinomom. Većina ispitivanja zahtijeva od pacijenata da budu bez imunosupresivne terapije na određeno vrijeme kako bi bili podobni za vakcinaciju.

Ne postoje kontraindikacije za primjenu covid-19 vakcina za širok spektar terapija koje primaju onkološki pacijenti sa solidnim tumorima:

• Hemioterapija (citotoksična terapija) – preporučljivo je izbjegavati primjenu vakcine u periodu očekivanog nadira (najmanje vrijednosti) leukocita nakon HT (prvih 7-10 dana nakon primjene hemioterapije)
• Radioterapija
• Ciljana terapija
• Hormonska terapija
• Imunoterapija
• Kortikosteroidi (poželjno izbjegavati primjenu terapije kortikosteroidima dok se ne obavi vakcinacija, ukoliko je to moguće)
• Hirurgija

Poželjno je izbjegavati primjenu specifične onkološke terapije u periodu očekivanih neželjenih dejstava nakon primjene vakcine (2-3 dana nakon vakcinacije).

Pacijenti koji su se podvrgli zračenju pazušnih limfnih čvorova preporuka je da se vakcina daje u drugu ruku ili ako je obostrano, bezbjedno se daje i u butinu.

Kako pacijenti sa malignom bolešću mogu ostati u visokom riziku za razvoj komplikacija COVID-19 infekcije i mogu imati manju zaštitu od vakcina i dalje se preporučuju mjere zaštite za vrijeme trajanja pandemije:

1. Držanje socijalne distance
2. Izbjegavanje masovnih okupljanja
3. Nošenje maske
4. Dezinfekcija i pranje ruku kao i druge higijenske mjere koje su preporučene od strane Instituta za javno zdravlje za sprečavanje širenja novog koronavirusa

Ove mjere se posebno odnose na period između dvije vakcinacije i 2-3 nedelje nakon primjene druge doze vakcine (u slučaju Sinofarm vakcine u periodu i do 42 dana nakon druge doze).

( K.V. )