Poslanici ne žure da se bore protiv stranih uticaja

Inicijativu Centra za demokratsku tranziciju (CDT), koji je predložio Skupštini da formira poseban odbor koji bi se bavio stranim uplitanjima u demokratske procese, podržali bi Građanski pokret (URA) i Socijalistička narodna partija (SNP).

Ostale stranke nijesu odgovorile na pitanja o predlogu koji je CDT objavio nedavno a po uzoru na Posebni komitet za strano miješanje u sve demokratske procese u EU (INGE), koji djeluje u okviru Evropskog parlamenta.

Predsjednica CDT-a Milica Kovačević, kazala je za “Vijesti” da Crna Gora, kao mala država u nestabilnom regionu koji je izložen geopolitičkim uticajima, ima problem sa nedozvoljenim stranim uplitanjima u njene demokratske procese.

“Iako su građani Crne Gore u posljednjih nekoliko godina svjedočili političkim, medijskim i ekonomskim miješanjima i uticajima, manjeg ili većeg intenziteta, iz svih zemalja regiona, ali i šire, ovoj temi nikad nije sistemski pristupljeno već je korišćena samo za dnevno-političku raspravu”, kazala je Kovačevićeva.

Specijalni komitet za strano miješanje u sve demokratske procese u EU, uključujući dezinformacije (INGE) formiran je u Evropskom parlamentu u septembru 2020. godine.

“Stvaranje Specijalnog komiteta je vrlo jasna poruka upozorenja svim stranim silama koje pokušavaju da se miješaju u demokratske institucije i procese EU i država članica”, navedeno je na sajtu EP.

Komitet ima mandat da analizira istrage koje pokazuju da su presudna izborna pravila prekršena ili zaobiđena, posebno na polju finansiranja kampanja iz trećih zemalja. Zatim da ispita nacionalno zakonodavstvo o političkom finansiranju i predloži pravila koja će primorati kompanije na društvenim mrežama da označe postove čiji je cilj podrivanje demokratskih procesa i širenje govora mržnje.

Odbor je već održao nekoliko vebinara i saslušanja o strateškoj komunikaciji, transparentnijem finansiranju političkih partija, rizicima onlajn demokratije... Na čelu Odbora je franucuski evroparlamentarac Rafael Gliksman, a članovi su Vladimir Bilčik, Tonino Picula, Isabel Santos, Silvia Sardone, Dejvid Mekalister...

O uticajima iz inostranstva, uglavnom političkim, najčešće se govori u vrijeme izbornih kampanja, a nakon izbora 30. avgusta i smjene vlasti, najviše se govori o miješanju Rusije i Srbije u unutrašnje stvari i izborne procese u Crnoj Gori.

Potpredsjednik Vlade Dritan Abazović rekao je prošle sedmice u Skupštini da je strani uticaj u Crnoj Gori prisutan godinama i biće prisutan i u narednom periodu, jer je to logika djelovanja supersila u svijetu.

Kovačevićeva upozorava da se ovaj problem neće riješiti tako što se ignoriše i eksploatiše u cilju osvajanja glasova na izborima, “niti tako što se na države koje se miješaju žalimo zapadnim partnerima”.

“Crna Gora danas nema strateški okvir za borbu protiv negativnih stranih uticaja, dezinformacija i drugih hibridnih prijetnji, ni uspostavljen sistem institucija koje bi se svakodnevno bavili ovim pojavama. Nema, nažalost, ni potrebne svijesti o važnosti izgradnje otpornosti društva na ova uplitanja”, navela je Kovačevićeva.

Zbog toga je, kako je dodala, osnivanje odbora i njegov aktivan rad bila jasna politička poruka da se Skupština Crne Gore, kao najvažnije političko tijelo, ne miri sa narušavanjem demokratskih procesa, bez obzira na to od koga ono dolazilo.

“Crna Gora, kao i sve druge male i zavisne države između Zapada i Istoka uvijek će biti podložne”

Iz GP URA su za “Vijesti” rekli da će podržati svaku inicijativu čiji je cilj smanjenje negativnih spoljnih uticaja na demokratske procese.

“No, ne treba gajiti iluzije da bi se strani uticaj mogao potpuno iskorijeniti. Crna Gora, kao i sve druge male i zavisne države, između Zapada i Istoka, uvijek će mu biti podložne. Tako će biti i u narednom periodu, jer je takvo ustrojstvo svijeta, odnosno logika djelovanja super sila u svijetu. Ono što možemo u tom slučaju jeste da se, demokratskim putem, okrenemo ka građanskom ustrojstvu Crne Gore, jer jedino kao građanska država ona može opstati u takvom svijetu. Napominjemo, to ne znači da treba da skreće sa svog evropskog puta, već da sa svim državama održava dobre i prijateljske odnose”, kazali su iz GP URA.

I iz SNP-a su za “Vijesti” rekli da podržavaju sve aktivnosti koje idu u pravcu poboljšanja ukupnog izbornog ambijenta u državi, pa tako i osnivanje posebnog odbora.

“Ako bi rad tog odbora bio organizovan na pravi način, s ciljem da nepristrasno i objektivno detektuje sva uplitanja u izborne procese koji se održavaju u Crnoj Gori i preduzima mjere na njihovom otklanjanju, smatramo da bi njegova svrha bila ispunjena”, naveli su iz SNP-a.

( Biljana Matijašević )