Udar asteroida koji je ubio dinosauruse iznjedrio je amazonsku prašumu
Istraživači su koristili fosile polena i lišća iz Kolumbije kako bi istražili kako je udar promijenio južnoameričke tropske šume
Udar asteroida koji je uništio dinosauruse, stvorio je tropsku kišnu šumu, pokazuje istraživanje.
Istraživači su koristili fosile polena i lišća iz Kolumbije kako bi istražili kako je udar promenio južnoameričke tropske šume.
Pošto je kilometar široka svemirska stena udarila o Zemlju pre 66 miliona godina, vrsta vegetacije koja je činila ove šume drastično se promenila.
Tim naučnika je otkriće objavio u prestižnom žurnalu Nauka (Science).
- Amazonija u opasnosti: Požari, seča šuma i korona virus
- Plemena zaboravljaju sukobe zbog borbe za Amazoniju
- Svirepo ubistvo koje otkriva tajne naroda Amazonije
Jedna od autora dr Monika Karvaljo, sa Smitsonian tropikal istraživačkog instituta (Smithsonian Tropical Research Institution) u Panami, rekla je: „Naš tim je ispitao više od 50.000 zapisa fosilnog polena i više od 6.000 fosila lista pre i posle udara".
Otkrili su da su četinari i paprati bili uobičajeni pre nego što je ogromni asteroid pogodio današnje poluostrvo Jukatan u Meksiku.
Ali posle razornog udarca, biljna raznolikost opala je za oko 45 odsto i izumiranje je bilo široko rasprostranjeno, posebno među biljkama semenicama.
Dok su se šume oporavljale tokom sledećih šest miliona godina, dominantne su bile cvetnice.
Kao rezultat ove tranzicije promenila se i struktura tropskih šuma. Tokom kasnog perioda Krede, dok su dinosaurusi još koračali planetom, drveće koje je činilo šume bilo je široko rašireno. Vrhovi se nisu preklapali, ostavljajući otvorene suncem obasjane površine na šumskom tlu.
Posle udara, stabla su razvila guste krošnje koje su omogućavale da mnogo manje svetlosti stigne do tla.
Kako je onda udarac transformisao retke, četinarima bogate tropske šume iz doba dinosaura u današnje prašume, s visokim drvećem išaranim raznobojnim cvetovima i orhidejama?
Na osnovu analize polena i lišća, istraživači daju tri različita objašnjenja.
Prvo, dinosaurusi su mogli da spreče nastanak guste šume zbog toga što su jeli i gazili biljke koje rastu u donjim nivoima šume.
Drugo objašnjenje je da pepeo od udara koji je pao na tlo u kombinaciji s zemljištem u tropskom području daje prednost brže rastućim cvetnicama.
Treće objašnjenje je da je prvenstveno izumiranje vrsta četinara stvorilo priliku da cvetne biljke preuzmu vlast.
Ova se objašnjenja, kažu u timu, međusobno ne isključuju i mogla su zajedno doprineti današnjem ishodu.
„Ovde smo naučili da se pod brzim poremećajima ... tropski ekosistemi ne vraćaju na staro; oni dobijaju zamenu i proces traje zaista dugo", rekla je dr Karvaljo.
Pratite nas na Fejsbuku i Tviteru. Ako imate predlog teme za nas, javite se na bbcnasrpskom@bbc.co.uk
( BBC Serbian Svi članovi )