Prethodna bušenja nisu Crnu Goru pretvorila u Kuvajt: Ako nema nafte, bar da bude škampi

Kada su krajem osamdesetih godina prošlog vijeka krenula istraživanja nafte u podmorju akvatorija naspram Velike plaže, škampi ili “kokoti“, kako im ulcinjski ribari tepaju, nikad nijesu bili jeftiniji.

“Zborilo se - nema nafte, ali ima kokota“, kaže Ulcinjanin Dželjal Hodžić, prisjećajući se zanimljive pojave kada su mreže ribara bile prepune skupocjenih rakova, dok se u blizini sa naftnih platformi bušilo morsko dno u trećem uzaludnom pokušaju da se Kuvajt dogodi na Balkanu, kod Ulcinja...

Konzorcijum kompanija Eni i Novatek počeli su istražno bušenje nafte između Bara i Ulcinja, na oko 26 kilometara od obale, 25. marta ove godine. Ogromna metalna svrdla će, kako je najavljeno, četiri i po do šest mjeseci “crno zlato” tražiti na dubini do 6.525 metara...

To je četvrti pokušaj nakon Drugog svjetskog rata da eksperti, uz pomoć države, pokušavaju da u blizini Ulcinja pronađu isplative količine nafte.

Prethodna tri nijesu završila slavno...

Prvi neuspjeli pokušaj da se nađe nafta u Ulcinju desio se pedesetih godina prošlog vijeka kada su svrdla bušila u maslinjaku u Bašbuljuku. O tome svjedoči bazen na licu mjesta, kao i čuvena ‘Naftina zgrada’ na Pristanu...

Hodžić, jedan od vodećih crnogorskih ekologa, kaže da bi bilo dobro da se i ovog puta makar dogode “kokoti“.

“Ništa nam dobro te bušotine neće donijeti. Mogu samo da negativno utiču na životnu sredinu i turizam, a to nas vodi u marginalizaciju na mnogim evropskim i svjetskim adresama“, kaže Hodžić.

Njegov sugrađanin Genci Nimanbegu sjeća se da je svojom pasarom kružio oko naftne platforme naspram Velike plaže.

“Nijesam htio da joj priđem na sto metara, nego možda na milju, čisto da vidim kako izgleda“, priča Nimanbegu, danas poslanik u Skupštini.

Prvi neuspjeli pokušaj da se nađe nafta u Ulcinju desio se pedestih godina prošlog vijeka, kada su svrdla bušila u maslinjaku u Bašbuljuku.

O tome svjedoči bazen na licu mjesta, kao i čuvena “Naftina zgrada“ na Pristanu.

“Ne znam čemu je služio bazen, ali on i danas postoji“, kaže Nimanbegu.

Prema njegovim saznanjima, nafta se u Ulcinju tražila i između dva svjetska rata...

Tri decenije nakon Bašbuljuka, bezuspješno se bušilo i na ulazu u Valdanos, sa lijeve strane.

Svrdla su išla do pet kilometara u utrobu zemlje, ali su eksperti nakon nekoliko godina procijenili da nalazište nije isplativo...

Ulcinjska javnost nepodijeljena je oko bušotine - civilni sektor, istaknuti intelektualci ali i političari pozvali su Vladu da preispita odluku.

Tako je, na predlog Force, ulcinjski parlament u četvrtak popodne jednoglasno usvojio zaključke, kojima se izražava duboka rezerva prema istraživanju ugljovodonika u priobalnom području.

“Opština poziva Vladu da na transparentan i kooperativan način učestvuje u pregledu odluka koje se odnose na istraživanje i eksploataciju nafte na moru, uzimajući u obzir stavove građana primorskih opština, ekološke i ekonomske aspekte demografskih podataka“, stoji u usvojenim zaključcima.

Koncesionari Eni - Novatek su, u skladu sa obavezama iz ugovora sa ranijom Vladom o koncesiji za istraživanje i proizvodnju ugljovodonika, tokom novembra i decembra 2018. završili 3D geofizičko snimanje crnogorskog podmorja na blokovima 4, 5, 9 i 10.

“O ugljovodoničnoj potencijalnosti se ne može govoriti na osnovu 3D geofizičkih istraživanja, već će se znati nakon što se završi prva istražna bušotina - ima li komercijalnih količina nafte i gasa“, rečeno je tada “Vijestima” iz resora kojim je rukovodila Dragica Sekulić.

Iz Ministarstva kapitalnih investicija na čijem je čelu Mladen Bojanić, nedavno je saopšteno da će se nakon početnih istraživanja definisati potencijal ležišta, kako bi se maksimalno iskoristio njegov kapacitet i isprojektovao način proizvodnje, koja bi mogla da zaživi četiri do šest godina od završetka prve bušotine.

“Ministarstvo kapitalnih investicija i Uprava za ugljovodonike koncesionarima želi srećan rad uz nadu da će ovo istraživanje doprinijeti ekonomskom i ekološkom preporodu Crne Gore“, stoji u saopštenju povodom početka rada istražne bušotine.

Bojanić je ranije rekao i da se dobit mjeri u milijardama eura ako nafta bude nađena kod Ulcinja.

Ulcinj pozvao na saradnju sve primorske opštine

Opština Ulcinj pozvala je sve primorske opštine na saradnju po pitanju posla s naftom u Ulcinju, stoji u zaključcima koje je usvojila SO. Odbornici su saglasni i da bi trebalo formirati parlamentarnu komisiju uz učešće predstavnika udruženja i zainteresovanih pojedinaca, sa zadatkom da prati razvoj događaja u vezi sa tim pitanjem.

“Koja će izveštavati javnost, Skupštinu i izvršnu vlast o stanju, informacijama i o daljim koracima po ovom pitanju. Takođe, obavezuje se izvršna vlast da pripremi detaljne informacije za komisiju u roku od 15 dana o uticaju na životnu sredinu u slučaju zagađenja mora, analizi perspektive gradske privrede i građana, uticaju na zaposlenost, demografiju, emigraciju, infrastrukturu i druge aspekte kao i o dokumentaciji u vezi sa javnim raspravama sprovedenim tokom 2015. i 2016. godine u kojima je učestvovala Opština“, stoji u zaključcima.

Lijepa Eva iz “Naftine zgrade”

Hodžić se sjeća kada su on i njegovi prijatelji sa “naftašima“ igrali rukomet i glavomet na Maloj plaži.

“Stanovali su u ‘Naftinoj zgradi’ u srcu Pristana. Bili su to inženjeri iz Zagreba, Ljubljane... INA je vodila projekat, državni, skupo je koštao, ali propalo“, priča Hodžić kako je neslavno završio državni projeklat nakon Drugog svjetskog rata.

Sjeća se jednog markantnog i naočitog Hrvata koji je, kako kaže, imao prelijepu suprugu.

“Bila je doktorica... Za naše sugrađanke, govorili smo da su lijepe kao doktorka Eva iz ‘Naftine zgrade’“.

( Samir Adrović )