Blažo Đukanović milion i po eura kredita odobrenih od IRF-a vraća 10 godina

Investiciono-razvojni fond (IRF) skinuo je oznaku tajnosti sa ugovora o kreditu koji je krajem 2018. godine odobren firmi “BB Hidro”, u suvlasništvu sina predsjednika države, Blaža Đukanovića, za izgradnju male hidroelektrane (mHE) Bistrica u Kolašinu.

Kredit je mlađem Đukanoviću dat na rok otplate od čak deset godina i uz grejs period od osam mjeseci. To pokazuje ugovor o kreditu između IRF i Hipotekarne banke, za korisnika kredita “BB Hidro” iz Podgorice, u koji su “Vijesti” imale uvid.

Novi Odbor direktora IRF-a sa tog ugovora skinuo je oznaku tajnosti 5. aprila.

Šema kreditiranja podrazumijevala je da IRF odobri kredit poslovnoj banci, koja potom novac preusmjerava korisniku za konkretni projekat.

Fondom je tada rukovodio istaknuti funkcioner Demokratske partije socijalista Zoran Vukčević.

Vukčevića je sa mjesta izvršnog direktora IRF-a, krajem prošle godine smijenila nova Vlada i na njegovo mjesto postavila bivšu viceguvernerku Centralne banke Irenu Radović.

Za druga dva člana Odbora direktora imenovani su Velizar Kaluđerović i Dragan Pavićević.

Vukčević je jedan od osumnjičenih za nenamjensku raspodjelu, ali i trošenje novca iz kreditne linije Abu Dabi fonda, zajedno sa poslanikom DPS-a i bivšim ministrom poljoprivrede Petrom Ivanovićem. Nakon saslušanja početkom februara u Specijalnom tužilaštvu, Vukčeviću, koji je i akter afere “Snimak”, nije određeno tužilačko zadržavanje, dok Ivanovića štiti poslanički imunitet.

IRF je, prema Ugovoru, Hipotekarnoj banci odobrio milion i po eura pod uslovima da grejs period bude osam mjeseci, odnosno do kraja avgusta 2019. godine, uz rok otplate od deset godina (ne računajući grejs period), po godišnjoj kamatnoj stopi od dva odsto i uz dvije mjenice, kao sredstvo obezbjeđenja. Hipotekarna banka je potom firmi “Hidro BB“, čiji su vlasnici Đukanović i Ivan Burzanović, preusmjerila novac uz kamatnu stopu od pet odsto godišnje.

Krajnji rok otplate kredita je 31. avgust 2029.

Kako su “Vijesti” ranije objavile, kao garanciju za kredit mlađi Đukanović je založio svoju imovinu - dva poslovna prostora u podgoričkoj zgradi Vektra, od 412 i 47 kvadrata, dupleks od 199 kvadrata na Žabljaku i tri parcele od 3.640 kvadarata u Kolašinu.

Krediti IRF predstavljaju državnu pomoć zbog subvencionirane kamate, koja je značajno niža nego na tržištu.

Koncesiju za gradnju mHE “Bistrica“ u Kolašinu, “BB Hidro” je dobila 2016, pred kraj mandata vlade na čijem je čelu bio Blažov otac Milo Đukanović koji je i potpisao saglasnost. Firma ostvaruje pravo na subvencije u periodu od 12 godina, uz obavezan otkup od državne Elektroprivrede Crne Gore.

“BB Hidro“ je krajem prošle godine počela da dobija subvencije za struju proizvedenu iz mHE u Kolašinu i građani su joj do kraja te godine za kratko vrijeme platili nepunih 50 hiljada eura.

I ove subvencije praktično predstavljaju državnu pomoć, ali bivša Vlada nikada nije od tadašnje Komisije za kontrolu državne pomoći tražila ocjenu da li je to dozvoljena ili nedozvoljena državna pomoć.

Takva inicijativa nedavno je stigla iz civilnog sektora, kada je NVO Eko-tim, a uz podršku WWF Adrije, uputio formalni zahtjev Agenciji za zaštitu konkurencije da ocijeni da li su subvencije koje plaćaju potrošači nezakonite. Organizacija KOD je 1. marta 2018. godine kod Agencije za sprečavanje korupcije pokrenula postupak za ispitivanje mogućeg konflikta interesa, jer je Đukanović ovom odlukom omogućio sticanje budućeg profita svom sinu.

Agencija je aktom od 14. marta 2018. donijela stav da stariji Đukanović nije bio u konfliktu interesa jer je Ministarstvo ekonomije donijelo prethodne saglasnosti “čime su se stekli uslovi da Vlada u saglasnosti sa Zakonom o energetici donese odluku o davanju koncesije”, odnosno da Vlada nije odlučivala da li firma Blaža Đukanovića ispunjava uslove već je samo postupila po dokumentima koje je pripremilo nadležno ministarstvo.

Taj akt je u avgustu prošle godine poništio Upravni sud nakon dvije i po godine spora kojeg je pokrenula Organizacija KOD.

Predsjednikov sin garantovao da nema "nezasluženu prednost"

U Ugovoru su za korisnika kredita navedene obaveze, između ostalih, da “nema sredstava uloženih u projekat koja su nezakonitog porijekla, uključujući sredstva stečena pranjem novca...” i da novac neće koristiti za projekte kojima se može narušiti životna sredina.

Korisnik kredita je garantovao da nije počinio i da nema namjeru da “nudi, dava, prima ili posreduje u nezasluženoj prednosti kako bi se uticalo na postupanje osobe na javnoj funkciji ili direktora ili zaposlenog u javnom organu... u vezi sa bilo kojim postupkom nabavke ili potpisivanjem bilo kog ugovora u vezi sa projektom”.

Navedeno je i da ako IRF utvrdi nenamjensku upotrebu kredita povećava kamatnu stopu na devet odsto godišnje.

( Biljana Matijašević )