Novac za održavanje puteva trošen mimo kriterijuma i kontrola

Postojeći sistem redovnog i investicionog održavanja državnih puteva nije u dovoljnoj mjeri efikasan, Uprava za sabraćaj i bivše Ministarstvo saobraćaja nijesu izradili srednjoročni program razvoja i održavanja puteva za period od četiri godine što im je bila zakonska obaveza, u godišnjim planovima za održavanje puteva nema liste prioriteta za investiciono održavanje, kriterijuma na osnovu kojih se biraju putevi koji će se održavati, izvještaji Uprave za saobraćaj nemaju precizne informacije o potrošenom novcu za održavanje, te tenderskim postupcima neizvršenju ugovorenih obaveza, raskidu ugovora....

Uz to, Direkcija za inspekcijski nadzor nije radila kontrole izvođenja radova dvije godine, “Crnagoraput” i Auto-moto savez nijesu poštovali ugovorene obaveze sa državom, niti su adekvatno kontrolisani ugovori sa njima..

Ovo su ključni zaključci revizije “Efikasnost redovnog i investicionog održavanja puteva” koju je uradila Državna revizorska institucija (DRI).

Revizijom je obuhvaćen period od 2018. do kraja 2020. godine gdje je za realizaciju projekata i ugovora koji su se odnosili na izgradnju, rekonstrukciju, održavanje i zaštitu državnih puteva godišnjim planovima planiran iznos od 136,51 milion eura.

Subjekti revizije su bili Uprava za saobraćaj, kojom rukovodi Savo Parača (DPS) i Ministarstvo saobraćaja koje je izborom nove Vlade preimenovano u Ministarstvo kapitalnih investicija (MKI). U periodu koji je obuhvaćen revizijom resorni ministar je bio Osman Nurković (BS).

Revizijom je rukovodio član senata Branislav Radulović, dok je drugi član kolegijuma bio senator Zoran Jelić.

“Revizijom je utvrđeno da nije donijet srednjoročni program razvoja i održavanja državnih puteva na period od četiri godine. Ministarstvo saobraćaja i UZS ga nijesu uradi i poslali Vladi na usvajanje. Na taj način i postupak realizacije investicionih projekata u oblasti državnih puteva nije bio zasnovan na pioritetnom utvrđivanju zadataka i unaprijed definisanim objektivnim saobraćajnim, tehničkim, ekonomskim i ekološkim kriterijumima. Tokom revizije je utvrđeno da UZS prilikom izrade godišnjih planova nema lista prioritetnih projekata investicionog održavanja državnih puteva, da ne postoje utvrđeni kriterijumi na osnovu kojih se određuju prioriteti prilikom izbora projekata investicionog održavanja puteva, kao i da ne postoji jasno utvrđen postupak donošenja odluka o investicionim projektima koji će, u skladu sa godišnjim planom, biti finansirani novcem tekućeg i kapitalnog budžeta”, konstatuje DRI u reviziji.

DRI je utvrdio da realizacija projekata investicionog održavanja (od perioda izrade tehničke dokumentacije do okončanja izvođenja radova) traje značajno duže nego što je piše u godišnjim planovima. Utvrđeno je da izvještaji koji je radila UZS ne pružaju potpune informacije o realizaciji projekata investicionog održavanja državnih puteva, kao što su ukupno utrošeni budžetski novac koji je bio neophodan za realizaciju pojedinačnog projekta na investicionom održavanju, potpune informacije o problemima u realizaciji investicionog projekta (neizvršavanje ugovorenih obaveza, raskid i ugovora, nepotpune informacije o tenderskim postupcima...)

“Direktorat za državne puteve Ministarstva saobraćaja i pomorstva, u periodu 2018- 2020. godine nije učestvovao u izradi planova odžavanja putne infrastrukture i nije obezbjeđivao kontrolu njihove realizacije”, istaknuto je u izvještaju DRI.

Direkcija za inspekcijski nadzor državnih puteva, u periodu vršenja revizije, nije raspolagala planovima kontrola tako da, u postupku revizije, nije bilo moguće utvrditi prioritete u vršenju inspekcijskog nadzora državnih puteva, dok Ministarstvo saobraćaja i pomorstva, do momenta vršenja revizije, nije izradilo podzakonska akta kojima se bliže određuje ova oblast.

DRI je dao rok od šest mjeseci MKI i USZ da realizuje preporuke kojima bi se otklonile sve nepravilnosti.

Crnagoraput ne poštuje obaveze iz ugovora koji ima sa državom

DRI je ukazala da je ugovorom sa „Crnagoraputom“ on obavezan da radove na redovnom održavanju puta izvodi u periodu od 48 kalendarskih mjeseci od dana uvođenja u posao, dok UZS nije dostavila ovjerene zapisnike o primopredaji kancelarija na osnovu kojih bi bilo moguće utvrditi da je ta obaveza iz ugovora realizovana.

Obaveza “Crnagoraputa” je da u mjesečnim izvještajima za održavanje puteva u zimskom periodu, shodno ugovoru, ima posebno poglavlje za ocjenu stanja puteva, kao i posebno poglavlje za sprovođenje mjera zaštite puteva i u okviru tog poglavlja podatke za pokrenute inicijative za vršenje inspekcijskog nadzora.

DRI je utvrdio da ova obaveza nije ispoštovana.

Auto-moto savezu posao bez procjene vrijednosti usluge

Revizijom je utvrđeno da je Ministarstvo saobraćaja sa Auto-moto savezom Crne Gore sklopilo ugovor o pružanju tehničke pomoći domaćim i stranim motorizovanim učesnicima u saobraćaju na javnim putevima za period od 2019. do 2023. godine čija vrijednost ne može preći 2,5 miliona eura.

“Ministarstvo nije uradilo procjenu vrijednosti javne nabavke na osnovu realnih cijena usluga. Utvrđeno je da Auto-moto savez za prve dvije godine nije dostavio dokumentaciju na osnovu koje je moguće izvršiti vrijednost izvršenih usluga, nije sprovodio mjere i aktivnosti za podizanje nivoa bezbjednosti i sigurnosti na putevima, a da Ministarstvo saobraćaja nije obezbijedilo kontrolu kvaliteta pružanja usluga”, navodi DRI.

Vrhovna revizija nije mogla utvrditi zašto je javnu nabavku za ovaj ugovor sprovelo ministarstvo kad je to bila zakonska obaveza UZS. Utvrđeno je i da ministarstvo saobraćaja nije formiralo radni tim za praćenje realizacije tog ugovora što je bilo definisano sporazumom sa Auto-moto savezom.

( Marija Mirjačić )