Lacio kopirao model Britanije, SAD i Izraela
Italijanska regija je iskoristila logističke ideje država sa najuspješnijim programom vakcinacije
Rimljani vole da se žale da ih političari zanemaruju i da vlada haos u njihovom gradu, koji su korupcija i birokratske prepreke doveli na ivicu kolapsa.
Međutim, kampanja vakcinacije, koju sprovodi vlada regije Lacio umjesto lokalnih vlasti u Rimu, toliko je uspješna i popularna da su je mediji nazvali “Čudo iz Lacija”.
Nije, međutim, prošla bez kontroverznih momenata koji su povezani sa regionalnim izborima kasnije ove godine. Demokrate, koje su na vlasti u toj regiji, našle su se na udaru zbog toga što centre za vakcinaciju i građane koji čekaju u redovima, bombarduju političkim govorima, piše portal “Politiko”.
Lacio uporno prednjači u veoma konkurentnoj trci za vakcinaciju u Italiji. Vakcinisano je više građana nego u bilo kojoj drugoj regiji, osima Lombardije. U Laciju je prvu dozu primilo oko 98 odsto osoba starijih od 80 godina, a 70 odsto obje doze, u poređenju sa 80 odnosno 50 odsto na nacionalnom nivou. Ta regija je takođe dobila bolju ocjenu od svih ostalih za upravljanje imunizacijom, u anketama sprovedenim među građanima svake od regija.
Stopa incidencije novih slučajeva među osobama između 80 i 84 godine opala je za 40 odsto između 7. februara i 9. aprila. Ta regija će od sljedeće nedjelje početi da zakazuje termine za osobe u 50-im godinama.
“Politiko” navodi da je zbog brze imunizacije hiljade ljudi premjestilo zvanično prebivalište u Lacio da bi što prije primili vakcinu.
Druge oblasti nisu bile tako uspješne. Zbog prenošenja zdravstvenih odluka na niže instance, Italija ima mješavinu sistema koji su različito kompetentni. Što se tiče vakcinacije, regije koje su inače veoma funkcionalne, poput Toskane i Lombardije, u početku su napravile greške. U Lombardiji je loše funkcionisao sistem zakazivanja i stariji ljudi nisu pozivani ili su morali da putuju više od 100 kilometara da bi se vakcinisali.
Druge regije, uključujući Kampanju, ignorisale su smjernice vlade da prvo vakcinišu najstarije, i dozvolili su profesionalnim grupama poput advokata i tužilaca da preskoče red. Zato su vakcine Fajzera i Moderne, koje su stigle prve, brzo potrošene, tako da je regijama ostala samo AstraZeneka, koja u početku nije proporučivana starijim pacijentima, pa su mnogi morali biti odbijeni.
“Lacio je postao primjer koji bi trebalo slijediti”, kaže Alesio Damato, regionalni savjetnik za zdravstvo i čovjek kojem se pripisuje uspjeh Lacija.
Njegov metod je bio jednostavan - pozajmiti logističke ideje iz tri države sa najuspješnijom vakcinacijom: Izrael, Ujedinjeno Kraljevstvo i SAD.
“Od januara smo se sastajali sa radnom grupom izraelskog Makabija, jedne od glavnih jedinica protiv kovid krize, da vidimo kako su se organizovali. To je bilo od ključnog značaja”, rekao je za “Politiko”.
Metoda “rezervne klupe”
Izrael je povećao produktivnost i efikasnost otvaranjem centara za masovnu vakcinaciju, od kojih svaki radi sa samo jednom vrstom vakcine, kako bi uštedjeli vrijeme i spriječili greške, ispričao je Damato. Gubici se eliminišu metodom “rezervne klupe”, pri čemu se pacijenti koji bi trebalo da budu vakcinisani u narednih nekoliko dana, pozivaju ranije u slučaju da ostane neiskorištenih doza. Sve što pretekne daje se specijalnim timovima koji idu u kućne posjete.
U mrežu centara Lacija spadaju i željeznička stanica Termini i aerodrom “Fjumićino”, gdje vakcinacija traje do ponoći, a u toku jednog dana se može vakcinisati i 7.000 ljudi.
Lacio je od SAD pozajmio ideju za otvaranje centra gdje se građani mogu vakcinisati a da ne izlaze iz vozila. Prvi takav centar u Italiji otvoren je u šoping molu kod Rima. “Napravili smo ga po uzoru na jedan centar u Denveru”, rekao je Damato.
Ideju o uključivanju farmaceuta u vakcinisanje “uvezli” su iz Velike Britanije.
Sada se prijavilo oko hiljadu apoteka, čime je povećan kapacitet za 60.000 mjesečno, što je doprinijelo trenutnom prosjeku od 30.000 dnevno. Damato kaže da se to lako može udvostručiti. “Pripremili smo mašineriju, ali moramo imati jasne podatke o zalihama i potrebne su nam doze”.
Lacio prednjači i u tehnološkom smislu. Bio je prva regija u Italiji koja je pokrenula aplikaciju za zakazivanje i pretekao je Evropsku uniju pokretanjem vakcinalnog pasoša. Sertifikat o vakcinaciji, koji je na engleskom jeziku i može se verifikovati putem aplikacije, već je putem interneta preuzelo pola miliona ljudi, dok zelena propusnica EU neće biti gotova prije druge polovine maja, u najboljem slučaju.
“Politiko” piše i o najavi domaće proizvodnje vakcina. Jedan objekat u Laciju je potpisao ugovor o proizvodnji ruske vakcine Sputnjik V, a rimski centar Spalancani za zarazne bolesti eksperimentiše sa upotrebom Sputnjika kao druge doze.
Pretvaranje vakcina u glasove
Briselski portal ističe da se uspješna vakcinacija u Laciju neizbježno politizuje.
Regionalna vlada, na čelu sa ljevičarskim demokratama, ne usteže se od prisvajanja zasluga. Pošto će lokalni izbori za kontrolu nad većim gradovima, uključujući Rim, biti održani u septembru ili oktobru, oni se nadaju da će pretvoriti vakcine u glasove i koriste priliku da prodobiju građane u centrima za vakcinaciju. Visoki funkcioner demokrata i italijanski ministar kulture Dario Franćeskini otvorio je u utorak centar za vakcinaciju u istorijskom filmskom studiju “Ćinećita”, sa pratećom izložbom fotografija.
Predsjednik regije Nikola Cingareti, koji je bio nacionalni lider demokrata, pozdravio je otvaranje centra porukom da je Ćinećita “mjesto poznato čitavom svijetu”. “Veliki centri za vakcinaciju su mjesta nade gdje se zajedno možemo vratiti budućnosti”.
“Politiko” piše da je Cingareti pod pritiskom da se kandiduje za gradonačelnika Rima na jesenjim izborima i da će vjerovatno imati dobru šansu da pobijedi. Jedno nedavno istraživanje je pokazalo da ga 44 odsto Rimljana smatra najpouzdanijim političarem.
Međutim, on još nije ušao u trku pa je veća vjerovatnoća da će Rim pasti u ruke desničarske koalicije, koja još nije objavila ime svog kandidata. “Cingareti zna da je Rim groblje političkih karijera i zadovoljan je svojim carstvom Lacio”, kazao je za “Politiko” Pjerluiđi Testa, iz rimskog instituta Trinita di Monti.
Mane Rima usporile širenje virusa
Zdravstveni sistem Lacija nije univerzalno popularan niti funkcionalan. U protekloj deceniji je pogođen budžetskim rezovima, što je dovelo do zatvaranja bolnica i nedostatka kreveta. Međutim, iako su uvedene blaže restrikcije nego u drugim regijama, u pandemiji je prošao bolje nego veći dio Italije.
Testa kaže da je to zbog blage klime, niskog industrijskog nivoa i većeg broja ljudi koji mogu da rade od kuće. Zbog neefikasnog sistema javnog prevoza, manje ljudi putuje u poređenju sa Milanom, tako da se nisu pravile gužve u vozovima i autobusima svakog jutra.
“Ironija je u tome što su nedostaci u funkcionisanju Rima sprečavali širenje virusa”, rekao je Testa.
( Angelina Šofranac )