Uprava za šume uspješno realizovala akciju suzbijanja borovog litijaša
„Ime je dobio po specifičnom ponašanju gusjenica, koje preko dana miruju u gnijezdima, a tokom noći u potrazi za hranom napuštaju gnijezdo, uvijek postrojene u redove, poput čete vojnika. Ujutru se u istom poretku vraćaju u gnijezdo. Kad se izlegu iz jaja, gusjenice nastavljaju da žive familijarno u prljavobijeličastim gnijezdima koja gusto ispredaju od ljepljivih čvrstih niti"
Uprava za šume je i ove godine, na području kojim gazduje, sprovela akciju suzbijanja borovog litijaša (Thaumatopoea pityocampa) i time spriječila dalje širenje ove velike štetočine.
„Na osnovu redovnog inspekcijskog pregleda i analize stanja na terenu, i ove godine uočene su na granama stabala crnog bora i bora munike, bijela gnijezda borovog litijaša. U toku proljeća 2021. godine uspješno su realizovane planirane aktivnosti Uprave za šume na uništavanju i spriječavanju razvoja larvi tog štetnog insekta, na ukupnoj površini od preko 600 hektara i to u područnim jedinicama Podgorica, Danilovgrad, Nikšić i Kotor. Suzbijanje borovog litijaša vršeno je mehaničkom metodom uz pomoć teleskopskih makaza i to sasjecanjem i spaljivanjem grančica na kojima se nalazio gundelj (gusjenično gnijezdo borovog litijaša). Posebna pažnja prilikom uklanjanja ove štetočine posvećena je kulturama koje se nalaze pored magistralnih puteva i turističkih objekata, odnosno na onim mjestima gdje šume imaju turističko pejzažni značaj“, navodi se u saopštenju Uprave za šume.
Zahvaljujući pravovremenoj reakciji, istoji u saopštenju, spriječen je dalji razvoj ove zaraze, koja ukoliko se ne reaguje, može imati velike posljedice po šume.
„Uprava za šume će i u narednom periodu nastaviti da aktivno prati stanje na terenu i kao i prethodnih godina, pravovremenim intervencijama nastojati da spriječi razvoj larvi tog, ali i svih drugih štetnih insekata, koji mogu narušiti zdravstveno stanje naših šuma“, stoji u saopštenju.
Borov litijaš u narodu poznat i pod nazivom borov četnik, jedan je od najvećih štetočina bora.
„Ime je dobio po specifičnom ponašanju gusjenica, koje preko dana miruju u gnijezdima, a tokom noći u potrazi za hranom napuštaju gnijezdo, uvijek postrojene u redove, poput čete vojnika. Ujutru se u istom poretku vraćaju u gnijezdo. Kad se izlegu iz jaja, gusjenice nastavljaju da žive familijarno u prljavobijeličastim gnijezdima koja gusto ispredaju od ljepljivih čvrstih niti.
Litijaš primarno napada slabija stabla, ali kada je njihov broj značajniji i veći, napada i potpuno zdrava stabla bora, i za veoma kratko vrijeme napadnute grane se osuše, a ukoliko se to ne spriječi, može doći i do propadanja cijelog stabla. Osim štete koju može prouzrokovati u šumama, potrebno je istaći da gusjenice litijaša mogu biti opasne i za ljude koji su skloni alergijama, a takođe i za životinje“, navodi se u saopštenju.
Tijelo gusjenice litijaša prekriveno je dugim dlačicama koje kod ljudi izazivaju ozbiljne iritacije u vidu otoka na koži i bolnog svraba.
„Te dlačice se veoma lako kidaju sa tijela gusjenice i lako mogu dospjeti do ljudi i izazvati pomenute tegobe iz razloga što ih vjetar veoma lako raznosi. Zbog toga, veoma je opasno skidati samo gnijezda sa grana, već se čišćenje vrši odsjecanjem zaraženih grana, nakon čega se one pažljivo spaljuju. Takođe bitno je da se to radi u periodu dok su gundelji mali, a njihova brojnost niska, jer tada nema veće opasnosti od raznošenja pomenutih dlačica. Iz tih razloga uklanjanje borovog litijaša se najčešće obavlja u proljećnom periodu, jer već od sredine maja počinje njihovo ubrzano razmnožavanje, kada intervenisanje postaje znatno teže i opasnije.
Takođe, ono što je karakteristično za ovu vrstu štetočine, masovnije se javlja u nižim predjelima, koji se nalaze na visini od 500-600 metara nadmorske visine“, stoji u saopštenju.
( Goran Malidžan )