Selidbe i natalitet opustjeli škole

Podaci o broju đaka-prvaka u dvije najmanje sjeverne opštine - Petnjici i Andrijevici, svjedoče o migraciji stanovništva i padu nataliteta.

U svim školama na cijeloj teritoriji Opštine Petnjica ove školske godine upisano je 58 prvaka, a u Andrijevici, sa približno istim brojem stanovnika, još i manje - 46.

U Petnjici je ukupno 560 učenika svih razreda, a osamdesetih godina prošlog vijeka bilo ih je skoro 3.000.

Odliv stanovništva i pad nataliteta na području Bihora najbolje potvrđuje stanje u osnovnoj školi u Petnjici, koja je prošle školske godine, uključujući četiri područna odjeljenja, brojala 187 učenika, od čega dvadeset i četiri prvaka prvaka.

To je pet puta manje nego 1985.

Ako se tome doda da je srednju školu u Petnjici lani pohađalo svega 111 učenika, može se zaključiti da je posljednjih decenija broj đaka desetkovan na prostoru koji, sa 28 naselja, obuhvata površinu od 173 kvadratna kilometra.

U lokalnoj upravi u Petnjici kažu da su migracije, a samim tim i sve manji broj učenika, veliki problemi, sa kojima se suočava ne samo Bihor, nego i cijeli sjeverni region.

Ističu da u okviru mogućnosti, nastoje da stvore povoljniji ambijent za zaustavljanje negativnih trendova, podizanje nataliteta i život mladih bračnih parova.

Podaci govore da je u Andrijevici broj stanovnika u posljednje dvije decenije praktično prepolovljen.

Mještani podsjećaju da je gradska OŠ “Bajo Jojić” 1965. godine imala 1.171 učenika, a ove jedva 500.

Osnovna škola u nekada najvećem mjesnom centru - Konjusiima, zbog malog broja učenika, nalazi se pred zatvaranjem.

Kao dramatičan podatak navodi se i to da je u Opštini Andrijevica lani sklopljeno svega dvadesetak brakova.

Prema posljednjem popisu, u Opštini živi 5.117 stanovnika, 600 manje nego 2003. godine, ili duplo manje u odnosu na 1953.

U Andrijevici i Petnjici nijesu rijetki oni koji kažu da bi u cilju prevazilaženja ovakve situacije moralo da se donese posebna strategiju za razvoj sjevera.

Ističu da bi strategijom trebalo da se definiše poseban fond iz kojeg bi se izdvajao novac za realizaciju kapitalnih investicija, otvaranje radnih mjesta i jačanje porodičnog biznisa, što bi doprinijelo zaustavljanja migracija i podizanju nataliteta.

Do tada, školske zgrade u malenim i siromašnim opštinama “plakaće” za prvacima.

Kumovao loš odnos države prema Bihoru i nerazvijenost

Mnogi Petnjičani kažu da su neravnomjerni regionalni razvoj i diskriminatorski odnos države prema Bihoru kumovali smanjenju broja učenika.

Jedan od najstarijih mještana Faik Adrović, ističe da je Petnjici pedesetih godina prošlog vijeka “nepravedno oduzet status opštine” i da nakon toga “nije došlo do realizacije nekih krupnih infrastrukturnih projekata”.

“Samim tim ni do otvaranja očekivanog broja novih radnih mjesta. Zato su ljudi iz Bihora masovno napuštali svoj zavičaj... I oni koji ostaju rijetko se odlučuju da formiraju bračnu zajednicu. Zato se nije čuditi što što je i u Petnjici sve manje naroda, a samim tim i sve manje đaka”.

Njegovo mišljenje dijeli i Sabaheta Novalić iz Udruženja “Vrijedne ruke“.

Ona navodi da je maćehinski odnos države prema sjeveru jedan od glavnih uzročnika što je došlo do desetkovanja broja učenika.

“Ljudi sa ovog područja su decenijama unazad, pritisnuti nepovoljnim ekonomskim prilikama, počeli da se iseljavaju prema zapadnoevropskim zemljama, Podgorici i jugu. To nije ozboljno doticalo državne institucije. Umjesto konkretnih mjera slušali smo praznu priču državnih zvaničnika. Tako je broj učenika u našim školama iz godine u godinu počeo da opada i da poprima zabrinjavajući karakter. Sve to ukazuje da svi zajedni moramo da damo mnogo veći doprinos razvoju Petnjice, ukoliko želimo da zadržimo i ovo malo stanovnika”.

( Tufik Softić )