Konferencija CGO: Opštine da unaprijede transparentnost

Nedostatnost u radu na lokalnom nivou, u smislu nedostatka servisa za građane ili neobavljanja poslova iz nadležnosti lokalne samouprave, direktno utiče na njihov kvalitet života i funkcionisanje sistema na višim nivoima, ocijenjeno je na završnoj konferenciji Centra za građansko obrazovanje (CGO).

Izvršna direktorica CGO-a, Daliborka Uljarević, je prilikom otvaranja konferencije pod nazivom Imam pravo da znam, podsjetila na činjenicu da su lokalne vlasti najbliže građanima i da bi bilo za očekivati da budu i najtransparentnije.

„Međutim, to i dalje nije slučaj u Crnoj Gori, pri čemu postoje značajne razlike u stepenu otvorenosti odnosno zatvorenosti lokalnih samouprava. Transparentnost je direktno vezana i za učinkovitost borbe protiv korupcije na lokalnom nivou, i zato mi insistiramo na dosljednoj primjeni Zakona o slobodnom pristupu informacijama, kako u dijelu pružanja informacija po zahtjevima, tako i u dijelu proaktivnosti organa da objavljuju sve informacije od javnog značaja na svojim zvaničnim prezentacijama”, rekla je Uljarević.

Generalna direktorica Direktorata za lokalnu samoupravu u Ministarstvu javne uprave, Jadranka Vukčević, saopštila je da svako razvijeno društvo počiva na temelju predstavničke demokratije, kroz djelovanje političkih partija i na participativnoj demokratiji koja podrazumijeva snažnu ulogu građana i nevladinih organizacija (NVO) u društvenom i političkom životu zajednice.

”Stvaranje profesionalne i servisno orjentisane javne uprave jedan od osnovnih strateških opredjeljenja svih učesnika reforme javne uprave”, rekla je Vukčević.

Ona je, kako se navodi u saopštenju CGO-a, ocijenila da je transparentnost i javnost rada lokalne samouprave zakonski propisana i strateški određena.

“Ona je na zadovoljavajućem nivou u najvećem broju opština. Sve lokalne samouprave imaju svoje sajtove na kojima postavljaju odluke i druge akte kojima se unaprijeđuju pitanja od neposrednog interesa za lokalno stanovništvo, ali i dalje treba raditi na unaprijeđenju nivoa informisanosti građana”, smatra Vukčević.

Predstavljajući sažete preliminarne nalaze o transparentnosti u radu tri opštine obuhvaćene projektom - Kotor, Pljevlja i Podgorica, koordinatorka projekta i saradnica na programima u CGO-u, Mira Popović, objasnila je da su se prikupljali podaci primjenom Zakona o slobodnom pristupu informacijama, kroz 43 zahtjeva za slobodan pristup informacijama sa 258 pitanja, i putem detaljnog pregleda internet prezentacija navedenih opština.

”Ove tri opštine su u prethodne tri godine primile 2,56 hiljada zahtjeva za slobodan pristup informacijama, pri čemu je Opština Kotor odgovorila u 93 odsto slučajeva, Opština Pljevlja u 72 odsto slučajeva, a Glavni grad Podgorica u 53 odsto slučajeva.Najčešći podnosioci zahtjeva za slobodan pristup informacijama u ove tri opštine su NVO odnosno 63 odsto svih zahtjeva su podnijele NVO, slijede građani i građanke sa 27 odsto i ostali pravni subjekti sa deset odsto“, precizirala je Popović.

Kad je riječ o transparentnosti internet prezentacija opština, najbolju ocjenu, u skladu sa 11 postavljenih parametara, dobila je opština Kotor i to četiri, slijedi Opština Pljevlja sa 3,54 i na posljednjem mjestu je Glavni grad Podgorica sa 3,21.

Popović je zaključila da na sajtovima opština nema dovoljno podataka od javnog značaja i da bi Ministarstvo javne uprave trebalo da izradi jednoobrazni model za sve opštine i spisak svih podataka i dokumenata koji obavezno moraju biti dostupni, kao i da obavlja kontrole u ovom dijelu.

Izvršna direktorica Centra za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO), Ana Novaković, kazala je da u dugogodišnjem radu u toj oblasti u toj organizaciji nijesu zadovoljni učincima u pravcu transparentnosti lokalnih samouprava, ocjenjujući da postoji mnogo prostora da se dodatno situacija unaprijedi.

Novaković je podsjetila na činjenicu da kada je u pitanju primjena Zakona o slobodnom pristupu informacijama, trećina opština u Crnoj Gori nije zabilježila napredak u obaveznom objavljivanju seta informacija koje moraju biti dostupne građanima.

“Slučajevi ćutanja lokalnih administracija su u mnogome prisutni što je za sadašnji trenutak i društveni kontekst nedopustivo. U Crnoj Gori se problemi najčešće rješavaju donošenjem novih propisa, a ukoliko bi se postojeći propisi na pravi način zaista poštovali ne bi ni bilo potrebe za kreiranjem novih“, smatra Novaković.

Predsjednik Savjeta Agencije za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama, Muhamed Gjokaj, podsjetio je da se Crna Gora nalazi u samom vrhu kada je u pitanju brojnost žalbi po osnovu zahtjeva za slobodan pristup informacijama.

”Slobodan pristup informacijama je temelj svakog otvorenog društva. Ali, postavlja se pitanje da li se to pravo koristi na pogrešan način i da li je društvo, kao takvo taoc lošeg zakona”, rekao je Gjokaj.

On je ocijenio da je rok od 15 dana za odgovor na žalbe upućene Agenciji prilično kratak, jer se u datom vremenskom periodu ne može blagovremeno odgovoriti ne poprilično velik broj žalbi što dovodi do zloupotrebe državnih organa.

On je pozvao Ministarstvo javne uprave da što hitnije reaguje, kao nadležni organ, “jer mora neko snositi odgovornost za vidnu zloupotrebu zakona”.

Glavni administrator u Opštini Kotor, Veljko Vujović, ukazao je na činjenicu da je ostvarivanje prava građana na informisanje, ali i djelovanje nemoguće bez slobodnog pristupa informacijama i upravo im ovaj zakon omogućava da učestvuju u vršenju javnih poslova u procesu donošenja odluka, kao i da vrše kontrolu nad radom onih kojima je povjereno vršenje javnih ovlašćenja.

On je podsjetio da je Opština Kotor na svom sajtu objavila vodič koji pomaže građanima da lakše dobiju informacije kojem organu treba da upute zahtjev za slobodan pristum informacijama.

”Kao još jedan korak ka poboljšanju komunikacije sa građanima i same transparentnosti u radu opštinskih službi pokrenuli smo i servis Sistem 48 za prijave građana, putem kojeg im se odgovara na najrazličitija pitanja, pa čak i na ona koja ne spadaju u direktnu nadležnost same opštine, a kako bi bili zaista na usluzi građanima”, naveo je Vujović.

Glavni administrator u Opštini Pljevlja Zoran Radošević, rekao je da je saradnja sa nevladinim sektorom i lokalnom samoupravom u toj lokalnoj samoupravi izvanredna i da je rezultirala velikim brojem projekata i partnerstava.

Konferencija je okupila 30 predstavnika medija, nevladinih organizacija i institucija.

( MINA )