Crnogorski parlament najotvoreniji u regionu

Skupština Crne Gore je na prvom mjestu po otvorenosti zakonodavne vlasti od zemalja s područja bivše Jugoslavije – pokazali su rezultati istraživanja Centra za demokratsku tranziciju (CDT) o stepenu otvorenosti parlamenata u regionu.

Skupština Crne Gore ispunjava 77,89 odsto postavljenih kriterijuma otvorenosti, Državni zbor Slovenije 72,31 odsto, Skupština Sjeverne Makedonije 68,15 odsto, Hrvatski sabor 61,15 odsto, Narodna Skupština Srbije 57,72 odsto, a Parlamentarna Skupština BiH 53,64 odsto (Dom naroda 52,43 odsto, Predstavnički dom 54,84 odsto).

Programska direktorica CDT-a, Milica Kovačević, kazala je da su u aktuelnom sazivu crnogorskog parlamenta ostvareni značajni pomaci i da je ispunjen veliki broj predloga koje je CDT godinama zagovarao.

Skupština Crne Gore je, prema njenim riječima, za kratko vrijeme i na respektabilan način obnovila i razvila politike otvorenosti korišćenjem starih i kreiranjem novih praksi za povećanje transparentnosti i komunikaciju s građanima.

„Izrađena je nova internet stranica i povećan obim informacija koji se na njoj objavljuje, pri čemu je veliki broj podataka po prvi put dostupan u otvorenom formatu. Objavljeni su brojni dokumenti i informacije koje su neophodne za praćenje rada Skupštine. Povećana je transparentnost procesa odlučivanja kroz omogućavanje direktnog prenosa sjednica odbora, pa sad zainteresovana javnost može uživo da prati tok rasprave na sjednicama. Na ovaj način je olakšan i rad medija, što je posebno važno istaći u kontekstu pandemije koronavirusa“, kazala je ona u Vili Gorica, na predstavljanju rezultata istraživanja.

Bez obzira na dobre rezultate, pred Skupštinom je, dodaje Kovačević, još mnogo zadataka. Najvažniji je, kaže ona, povećanje transparentnosti i inkluzivnosti zakonodavnog postupka.

„Iako je povećanje broja zakonskih predloga koji dolaze od strane poslanika pozitivna stvar, neprihvatljivo je da ono služi zaobilaženju javne rasprave o predloženim zakonskim rješenjima. Smatramo da bi se moralo propisati rješenje po kojem je javna rasprava obavezna bez obzira na to ko je predlagač, kako se ne bi urušavala transparentnost zakonodavnog procesa. Mi ćemo zagovarati da se ovo rješenje nađe u budućem Zakonu o Skupštini“, istakla je Kovačević.

Neophodno je, kako je navela, upostaviti i model za vođenje dijaloga sa svim zainteresovanim stranama koji će garantovati istinsku uključenost i razmjenu argumenata o zakonodavnim inicijativama i drugim predlozima.

„To znači i javna i argumentovana obrazloženja o tome zašto je neki predlog prihvaćen ili odbijen“, pojasnila je Kovačević.

Programska direktorica CDT-a je naglasila da je važno da građani budu informisani o aktivnostima Skupštine, ali i da se predlozi građana zaista čuju i uvaže, te da se mjeri kakav je odnos parlamenta prema tim predlozima.

„U narednom periodu bilo bi značajno podstaći direktnu komunikaciju i između poslanika i građana, po uzoru na zemlje koje imaju i posebne regionalne kancelarije za građane“, poručila je ona.

Predsjednik Skupštine, Aleksa Bečić, kazao je da rezultati CDT-ovog istraživanja predstavljaju dodatnu potvrdu stavova koji su notirani i u rezoluciji Evropskog parlamenta.

„Parlament u Crnoj Gori postaje istinski hram demokratije. Na čelnim pozicijama 14 skupštinskih odbora nalaze se predstavnici 10 različitih partija vlasti i opozicije. U prethodnom sazivu na čelu odbora bili su samo predstavnici dva politička subjekta. To govori koliko smo i iz tih pozicija doprinijeli jačanju kontrolne uloge parlamenta“, smatra on.

Bečić je kazao da je parlament realizovao niz projekata koji su doprenijeli njegovoj otvorenosti.

„Prvi put u istoriji crnogorskog parlamenta imate direktne prenose skupštinskih radnih tijela. To je, s jedne strane, omogućilo građanima da se upoznaju s radom skupštinskih odbora, dok je, s druge strane, podiglo nivo odgovornosti samih poslanika. Dodatno, predstavnicima medija i NVO omogućilo je racionalizaciju kadrovskih potencijala“, naveo je on.

Bečić je kazao da se na ovaj projekat nadovezalo „istorijsko dostignuće ovog saziva parlamenta“ – otvaranje parlamentarnog kanala.

„Taj kanal je za svega mjesec-dva veoma zaživio među građanima. U narednom periodu ćemo se truditi da, u saradnji s Javnom servisom, dodatno osavremenimo i obogatimo programski sadržaj na tom kanalu i da ga u nekim dijelovima prilagodimo čak i mališanima, kroz neke zabavne vidove poput kvizova i sličnih aktivnosti“, rekao je predsjednik parlamenta.

Bećić je podsjetio i da je počeo s radom novi veb-sajt Skupštine.

„Ne postoji nijedan podatak koji Skupština krije od javnosti. Ažurni smo u odgovorima medijima, u skladu s kapacitetima, imate nove sadržaje, nemamo razloga da ama baš išta krijemo...“, istakao je on i dodao da je parlament pri kraju procesa digitalizacije.

Bečić je saopštio da je Skupština institucionalizovala problem predstavki i da sad građani u jasno propisanoj formi mogu da se obrate parlamentu i dobiju odgovor.

Predsjednik parlamenta je najavio i mogućnost otvaranja kancelarija Skupštine u tri regionalna centra – južnom, centralnom i sjevernom.

Istraživanje otvorenosti zakonodavne vlasti sprovedeno je u okviru projekta koji je podržala Nacionalna zadužbina za demokratiju (NED). Regionalni indeks otvorenosti mjeri stepen do kojeg su institucije zemalja Zapadnog Balkana otvorene prema građanima i društvu, na osnovu četiri principa: transparentnost, pristupačnost, integritet i učinkovitost.

( Nikola Dragaš )