Debata

U okviru Evropskog dana, Opština Kotor je organizovala javnu debatu „Značaj procesa evropske integracije za lokalne smouprave“. Prisustvovala sam joj iako već duže vrijeme izbjegavam promotivne skupove vlasti, ali riječi „debata“ i „značaj“ nudile su šansu dijalogu.

Sala je bila dobro popunjena, ljudi sa maskama po propisu, voditelji i izlagači na vrijeme prisutni. Navedeno je bilo dovoljno da se uklopi u „prihvatanje standarda i procedura EU“, što je predsjednik Opštine u obraćanju istakao važnijim „čak i od povlačenja novca iz evropskih fondova“, pa napustio skup zbog važnih obaveza. Istakao je i da je jako ponosan što je Opština Kotor u procesu koji traje od 2001. i aktivno od 2012, čitavih 9/20 godina uspješno uradila dva projekta: projekat Akvarijuma (Instituta za biologiju mora) i započela i prenamjenu i rekonstrukciju starog zatvora u Starom gradu, uz Kotor art kao okosnicu razvoja kulture. Glavna pregovaračica je navedenim uspjesima dodala romantizovanu sliku i dugo već nepostojeću predstavu o Kotoru kao gradu kulture, kulture življenja i međuljudske toletancije i otvorila vrata za svaki vid saradnje kao i ličnu motivaciju da doprinese Kotoru. Savjetnik je laganim tonom i jasnim jezikom strmoglavio debatu o značaju integracija na prezentaciju „Mogućnost učešća u programima prekogranične i transnacionalne saradnje“ i mogućnost „povlačenja novca“. Uspješni projekti su imenovani primjerima dobre prakse, iako je od projekta do prakse dug put koji za ovih dvadeset godina, svi znamo, nije ni započet.

Tri komentara učesnica koje su donijele svoje iskustvo i predloge, svoja razočarenja procesom i očekivanja, koje su ukazale na značaj izostanka dijaloga i strategija grada u koje bi se kao kockice uklapali projekti - inicijative podržani od EU. Strategije koje bi davale smisao svim programima, a ne bi se nastavilo zaludno trošenje novca kao do sada u skladu sa trenutnom inspiracijom ili još prije sa prekograničnom ponudom tuđih ideja koje ne korenspondiraju sa našom situacijom i potrebama. To je bilo dovoljno debate. Drugim učesnicima/cama je uskraćena mogućnost učešća jer je vrijeme zbog važnih obaveza izlagača isteklo. Pohvaljen je skup i dato obećanje o češćim sastancima, po mogućnosti i online, uz dodatnu velikodušnost da zainteresovani (za šta?) napišu svoja pitanja (o čemu?) opštinskoj službi pa će im se odgovoriti. „I prekardašilo...“

Nagledala i naslušala sam se tog benevolentnog i ponižavajućeg odnosa prema učesnicima debata koji su ozbiljno i odgovorno shvatali poziv ne shvatajući suštinsku nebitnost njihovog promišljanja za organizatore. Danas, kao i ranije, bili su samo za štrik u agendi aktivnosti sa nazivom „javna debata“. Nastavak dobrih praksi DPS-a, prvi korak - ponižavanje pozvanih, prezir prema njihovom interesovanju, podizanje vlastitog rejtinga i moći važnim (neodložnim) obavezama koje su uvijek na drugom mjestu u skladu sa partijskom strategijom. Koja crna debata(?) u kontekstu u kojem je poštovanje forme važnije od suštine, u kojem administrativna prenapučenost guši svaku kreaciju, u kojem je zadatak fragmentacija a ne integracija, što prati izbor pogodinih i poželjnih, i dobri izvještaji i nikakvi efekti itd, itd. Važno je da prolaze mandati u hitnosti zadataka na nekom drugom mjestu daleko od očiju i interesa građanstva.

A Kotor Evropski dan dočekuje prazninom i iščekivanjem obnove starog zatvora kako bi se pojačala svijet o zatvorenosti evropskog Kotora u kojemu on treba da bude kulisa za „nove sadržaje“, ma šta to značilo. Ipak, značilo bi kada bi se krenulo od pitanja - što je zatvorilo evropski Kotor? Moralo bi se krenuti analizom uzroka i adekvatnih odgovora, korak po korak, sistematski i odgovorno: počevši sa logorom Morinj u ratu, a nakon rata sa razvojem uspješnih biznisa (droge, alkohola, prostitucije) kriminalnih grupa međunarodnog značaja, nasilja ovjerenog ubistvom na Trgu od oružja, nastavljeno sa urbanističkom mafijom i devastacijom prostora, pa socijalnim urbicidom kroz kruzing turizam itd, itd. do kafana i suvenirnica, do pijaće vode za svoje žitelje, do vodovoda, do prigradskih puteva, do neuspostavljenih komunikacija, do divlje stoke, do buke, do iseljavanja... Rješavanje tih pitanja vodi do evropskih standarda i procedura i vraća Kotoru njegov značaj i značenje, a do tog vremena debata je samo riječ koja ljepše zvuči od informativnog sastanka.

Autorka je aktivistkinja Anime

( Ljupka Kovačević )