Više doktora nauka sa Kosova nego iz Crne Gore
Svi doktorirali u vrijeme kada su doktorske studije na toj nikšićkoj ustanovi koštale 9.000 eura, odnosno 3.000 po studijskoj godini. Do kraja septembra 2019, od kada je školarina na doktorskim studijama jednaka na svim jedinicama UCG, Fakultet za sport je bio jedna od tri najskuplje ustanove
Za deset godina, koliko na Fakultetu za sport i fizičko Univerziteta Crne Gore vaspitanje postoje doktorske studije, 12 studenata je steklo zvanje doktora nauka, od čega pet iz Crne Gore i sedam sa Kosova, potvrđeno je „Vijestima“ na toj univerzitetskoj jedinici.
Prema podacima do kojih su „Vijesti“ došle, doktori nauka sa Fakulteta za sport upisani su na doktorske studije do septembra 2019, u periodu kada je školarina na toj ustanovi iznosila 1.500 eura po semestru, odnosno 3.000 eura godišnje. Doktorske studije traju tri godine, što znači da je za doktorat na Fakultetu za sport trebalo izdvojiti 9.000 eura.
Do septembra 2019, cijene semestra doktorskih studija razlikovale su se od fakulteta do fakulteta. Najskuplji semestar bio je Fakultetu za sport, Medicinskom i Građevinskom fakutetu - 1.500 eura. Na ostalim jedinicama, koje su oglašavale upis studenata na doktorske studije, školarina po semestru iznosila je od 750 do 1.000 eura.
Upravni odbor UCG krajem septembru 2019, na čijem je čelu tada bio Duško Bjelica, donosi odluku da od školske 2019/2020. školarina bude jednaka na svim fakultetima - 1.000 eura po semestru, odnosno 2.000 eura po godini doktorskih studija.
Nema odgovora
o visini školarine prije septembra 2019.Prema podacima sa sajta UCG, na Fakultetu za sport i fizičko vaspitanje doktoriralo je 12 studenata, a svi su upisani prije 25. septembra 2019, kada je iznos školarine umanjen.
Kad su u pitanju doktori nauka iz inostranstva, radi se o sedam državljana i državljanki Kosova. Dvoje su doktorsku disertaciju prijavili 2015, troje 2016, jedno 2013, a jedno 2019.
Prema Pravilima doktorskih studija, student stiče pravo da prijavi doktorsku disertaciju tokom drugog semestra.
„Broj studenata za upis na Fakultet za sport i fizičko vaspitanje određuje UCG. Kandidati se za upražnjena mjesta javljaju na konkurs koji objavljuje UCG na konkurentskoj osnovi, a imajući u vidu da su studije samofinansirajuće, rangiranje kandidata se vrši samo u skladu sa referencama i uspjehom na prethodnim master ili magistarskim studijama. Kandidati koji nijesu iz Crne Gore, prije svega moraju, prema zakonskim procedurama države Crne Gore, nostrifikovati svoju prethodno ostvarenu diplomu, jer u suprotnom ne mogu biti upisani na UCG“, odgovorili su „Vijestima“ sa te ustanove.
Upitani za cijenu školarine u vrijeme kad su kandidati, sad već doktori nauka, upisivali doktorske studije, iz te ustanove kažu da je određuje UO UCG, na čijem je čelu donedavno bio profesor Bjelica, mentor ili član komisije kod gotovo svih 12 tadašnjih kandidata.
„Visinu školarine takođe odobrava UCG, bez bilo kakvih selekcionih kriterijuma, koji se mogu odnositi na državljanstvo kandidata, njihovu nacionalnu ili bilo koju drugu pripadnost. Jedini kriterijum je odgovarajući stepen prethodno završenog nivoa školovanja, odnosno magistarska ili master diploma. Konkretno, na Fakultetu za sport i fizičko vaspitanje po odluci Upravnog odbora UCG, kao i na svim drugim jedinicama UCG školarina za doktorske studije u ovom trenutku iznosi 1.000 eura po semestru, bez izuzetka da li su studenti iz Crne Gore ili iz inostranstva. Ranije je ta suma bila veća. Cijenu školarine utvrđuje Upravni odbor UCG. Ona je samo u izuzetnim slučajevima niža, za studente, koji su saradnici u nastavi na UCG, ali i u tim slučajevima odluku donose organi UCG“, kažu sa Fakulteta za sport.
Nijesu odgovorili na dodatno pitanje - koliko je od 12 doktora nauka, studije upisalo kada je godina koštala 3.000 eura.
Sa Fakulteta za sport kažu i da u evidenciji nemaju podatak o broju onih koji nijesu uspjeli da se upišu na doktorske studije na toj ustanovi:
“Takav podatak ne postoji u evidenciji, ali ono što možemo reći da je jedan znatan broj kandidata nakon upoznavanja sa planom i programom, odnosno zahtjevima nastave, odustao od upisa“.
Na Kosovu nema doktorskih studija
Upitani koliko je stranih studenata do sada doktoriralo na toj nikšićkoj ustanovi, iz fakulteta za sport odgovaraju da su imali kandidata sa Kosova, Albanije i iz Sjeverne Makedonije.
„Vašu pažnju, pretpostavljamo, zaokupljuje to, što su većinski kandidati iz inostranstva, na doktorskim studijama, kandidati iz Republike Kosovo“, odgovorili su sa Fakulteta za sport.
Ističu i da tu nema ništa sporno: “Kandidati su upisivani na osnovu javnog konkursa i uz svu prethodnu proceduru provjere njihove dokumentacije u nadležnom Ministarstvu prosvjete Crne Gore. Kandidati iz Republike Kosovo su se na UCG upisivali na doktorskim studijama, jer istih nije bilo u njihovoj državi“.
„Do današnjeg dana iz Republike Kosovo je doktoriralo sedam, a iz Crne Gore pet studenata doktorskih studija. Iako naše studente ne dijelimo ni po jednoj negativnoj diskriminativnoj osnovi, ipak, kazaćemo, da smo ponosni što je skoro polovina njih iz Crne Gore. Dakle, za 10 godina postojanja doktorskih studija na Fakultetu za sport i fizičko vaspitanje, od mnogostruko većeg broja upisanih studenata, doktorske studije je završilo samo 12 kandidata, što je u prosjeku, približno, samo jedna kandidatkinja, odnosno kandidat godišnje. O kvalitetu svih njih, najbolje govori veliki broj radova koje su oni objavili iz njihovih doktorskih disertacija u renomiranim svjetskim časopisima sa SSCI i SCIE liste. Dovoljno je samo uporediti naučno-istraživačku aktivnost naših studenata doktorskih studija i bilo kojeg srodnog fakulteta u okruženju, pa čak i dalje“, kažu iz te ustanove.
Mentori i članovi komisija sa doktorandima na Google scholaru
Iako nijesu odgovorili na dodatno pitanje o kojim se časopisima radi, pretragom radova doktora nauka sa te jedinice dolazi se do podatka da su mnogi od njih, dobar dio radova objavili u časopisima SportMont i JASPE, kojima upravljaju Fakultet za sport i fizičko vaspitanje UCG i NVO Crnogorska sportska akademija. Jedan od osnivača te NVO je upravo Bjelica.
Bar dva od sedam doktora nauka koji nijesu iz Crne Gore, mogu se naći na Google scholar listi, alat za pretragu interneta koji indeksira podatke iz akademske literature iz čitavog svijeta, a indeksira i citate. Oba kandidata su na tim radovima sarađivali sa profesorima Fakulteta za sport Bjelicom, Stevom Popovićem, Jovanom Gardaševićem, Kemalom Idrizovićem.
Ovi profesori su uglavnom i bili u komisijama za odbranu disertacija, što ne negiraju ni na tom fakultetu.
„Nikakva parcijalizacija nije rađena u komisijama niti za strane, niti za domaće studente. Tretirani su jednako, kao i studenti na UCG. To su bili profesori koji su na to imali pravo, shodno najboljim referencama i zvanju, odnosno Pravilima doktorskih studija“, kažu iz te ustanove.
Ističu da je u svakoj komisiji za odbranu disertacije bio zastupljen bar po jedan član, koji nije zaposlen na UCG.
„To su Fakultet za sport Univerziteta u Ljubljani, Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja Univerziteta u Novom Sadu Fakulteta fizičkog vaspitanja, sporta i zdravlja Univerziteta Sveti Kiril i Metodije iz Skoplja, Fakultet prirodoslovno-matematičkih i odgojnih znanosti Sveučilišta u Mostaru. Sa UCG su tu najčešće bili profesori sa najvišim zvanjima i najvećim brojem objavljenih radova: prof. dr Duško Bjelica, prof. dr Kemal Idrizović, prof. dr Stevo Popović, prof. dr Miroslav Kezunović, a kasnije i prof. dr Rašid Hadžić, doc. dr Bojan Mašanović, doc. dr Milovan Ljubojević, doc. dr Danilo Bojanić, doc. dr Jovan Gardašević. Inače, na svim stepenicama u svim komisijama od polaznih istraživanja, preko ispunjenosti uslova za ocjenu disertacije do odbrane iste, na predlog Vijeća samog fakulteta i Centra za doktorske studije, sve navedene komisije je samo i isključivo imenovao Senat UCG“, zaključuje se u odgovorima sa te ustanove.
( Tina Popović )