Dug EKIP-a mogli bi platiti građani?

Agencija za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost (EKIP) duguje Pošti Crne Gore 7,85 miliona eura po osnovu troška univerzalnog servisa i taj novac će se najvjerovantije isplatiti iz državnog budžeta.

Taj scenario je nagovijestila Vlada u mišljenju na predlog Finansijskog plana EKIP -a za narednu godinu, u koje “Vijesti” imaju uvid.

Moguća isplata iz državne kase se pravda time “da se ne bi dovelo u pitanje poslovanje Pošte čija je djelatnost zakonom definisana kao javni interes države”.

EKIP je nezavisni tijelo sa budžetom od oko 4,5 miliona eura. Regulator, koji Pošti duguje novac od 2010. godine, godinama je rasipao novac, prema tvrdnjama iz opozicije, a to sada ispituje Vrhovno državno tužilaštvo.

Najspornija dva posla EKIP -a su izgradnju glavnog kontrolno-mjernog centra na Dajbabskoj gori i kupovinu dva poslovnog prostora. Izgradnja centra koja je mogla da košta 300 hiljada eura, na kraju je iznosila više od pet i po miliona eura.

Drugi sporni posao EKIP-a je kupovina dva poslovna prostora koja je Agencija kupila za više od četiri miliona.

Dugogodišnji direktor EKIP-a je bio Zoran Sekulić, a predsjednik Savjeta Šaleta Đurović koji je i sada na toj poziciji. Sekulić je sada član Savjeta.

“Neizvjesnost naplate potraživanja po osnovu neto troška za obavljanje univerzalne poštanske usluge ozbiljno ugrožavaju položaj i održivost funkcionisanja poštanskog sistema i dovode u pitanje održivost univerzalne poštanske usluge koja je zakonom definisana kao javni interes države. Vlada ukazuje da je izmjena i dopuna Zakona o poštanskim uslugama izmijenjen član koji definiše obezbjeđivanje održivosti univerzalne poštanske usluge. To na način se novca isplaćuje iz prihoda koje Pošta ostvaruje po osnovu pružanja te usluge, a u slučaju da to nije dovoljno onda iz budžeta EKIP-a, a ako ni to nije dovoljno za pokriće troška onda se novac nadoknađuje iz državnog budžeta”, konstatuje Vlada u svom mišljenju.

Pošto EKIP nije ispunjavao svoje obaveze Pošta je pokrenula više sudskih postupaka za naplatu novca za određene godišnje periode pred Upravnim sudom i Privrednim sudom koje je dobila u svoju korist. Upravni sud je prošle godine donio odluku kojom nije uvažen zahtjev Pošte, pa se to preduzeće u konačnom žalilo Ustavom sudu zbog povrede prava na pravično suđenje, jer je Upravni sud prethodno donio 11 identičnih presuda u korist Pošte.

Stav EKIP-a je da novac po osnovu troška univerzalnog servisa treba da se nadoknadi iz državnog budžeta. Taj regulator tvrdi i da Pošta fingira izvještaje, te da podaci o trošku univerzalnog servisa nije tačni. EKIP je predlagao vansudsko poravnanje, odnosno da plati 50 odsto duga. Računica EKIP -a za 50 odsto je bila oko 300 hiljada, ali je Pošta to odbila tvrdeći da je suma značano veća.

Odbor za ekonomiju u prethodnom sazivu parlamenta u decembru 2015. godine bio je jednoglasan u stavu da se problem mora hitno riješiti.

Tadašnji predsjednik odbora Aleksandar Damjanović rekao je da EKIP treba da plati dug Pošti jer je to obaveza shodno važećem Zakonu o poštanskoj djelatnosti, te da postoji opasnost da taj trošak padne na teret budžeta jer je zakon o poštanskoj djelatnosti izmijenjen kako bi se novac nadoknadio iz državnog budžeta.

Zamjenik predsjednika Odbora u prethodnom sazivu Damir Šehović je kazao da bi trebalo sistemski pristupiti problemu gdje bi se uključio parlamet, Vlada, Pošta i EKIP. To u cilju da se problem riješi, jer dugovanja koja su prešla sedam miliona, kako je smatrao Šehović, nijesu mala.

Novi saziv Odbora za ekonomiju, koji radi bez opozicije, a koji funkciniše od kraja prošle godine nije otvarao ovo pitanje kada je razmatrao dokumenta koja se tiču tog regulatora.

Privatizaciju planiraju od 2011. godine

Problem između Pošte i EKIP-a nastao je 2010. godine i od tada se samo ukrug vrti priča o dugovanjima tog regulatora, a problem se ne rješava. Na godišnjem nivou taj trošak je oko milion eura.

Od 7,85 miliona eura dug za 2010. godinu je 1,61 milion, godinu kasnije 1,81 milion, za 2012. godinu 1,61 milion, a za 2013. godinu 985,105 hiljada. Trošak za univerzalni servis za 2014. godinu je 527,884 hiljada, godinu nakon te 685,29 hiljada, a za prošlu godinu 586,10 hiljada.

Iznos troška za ovu godinu biće poznat nakon završetka godišnjeg izvještaja za taj period.

Pošta je u Vladinom planu privatizacije nekoliko posljednjih godina.

Raspisivanje tendera po modelu privatno-javnog partnerstva je najavljivano još za početak 2012. godine, ali do danas se to nije desilo. U pripremi tog posla Pošta je transformisana iz društva ograničene odgovornosti u akcionarsko društvo.

( Marija Mirjačić )