Istraga na aparatima: Niko nije kriv što respiratori ne rade

Niko nije kriv što su crnogorskim zdravstvenim ustanovama dostavljeni navodno nesipravni respiratori plaćeni oko 600.000 eura.

To su utvrdili iz Specijalnog državnog tužilaštva (SDT), objasnivši da su odbacili krivičnu prijavu.

Ta odluka stigla je uprkos tome što su iz Kliničkog centra odgovorili specijalnoj tužiteljki Miri Samardžić - da nijednog pacijenta ne bi prikopčali na te kupljene respiratore.

“Specijalno državno tužilaštvo nakon okončanog postupka izviđaja, analizom prikupljenih podatka i dokumentacije ocijenilo (je) da nema osnovane sumnje da su prijavljena lica izvršila bilo koje krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti, a koje je u nadležnosti Specijalnog državnog tužilaštva, nakon čega je donijeto rješenje o odbačaju krivične prijave i ovo tužilaštvo je o odluci sa odgovarajućom pravnom poukom obavijestilo podnosioca krivične prijave”, odgovorili su “Vijestima” iz SDT-a.

Tužiteljka Mira Samardžić, koja je vodila istragu u tom predmetu, posljednjeg radnog dana prošle sedmice penzionisana je.

Tri dana kasnije, “Vijestima” je odgovoreno da je prijava odbačena.

U tom predmetu oni su utvrđivali da li je tokom kupovine 31 respiratora u martu prošle godine neko od tada nadležnih počinio krivično djelo.

Tokom izviđaja, SDT je od Ministarstva zdravlja i najveće zdravstvene ustanove u Crnoj Gori tražio dokumentaciju o nabavci respiratora, a pitali su ih i da li bi pacijente prikopčali na te respiratore.

Među dokumentima dostavljeni su i računi za respiratore isporučeni tadašnjem Nacionalnom koordinacionom tijelu, koje su potpisali bivši direktor (KCCG) Jevto Eraković i bivši šef kriznog medicinskog štaba Ranko Lazović.

Njihovi potpisi su na računu od 23. marta 2020. godine, ispostavljenom NKT-u, a koji se odnosi na nabavku tri respiratora, za što je ukupno plaćeno 56.407,45 eura.

Prema tim dokumentima, njih dvojica su svoj potpis stavili i na račun u iznosu od 217.013,43 eura, koji se odnosi na nabavku 11 respiratora, od kojih je po pet bilo za KCCG i nikšićku Opštu bolnicu, a jedan za bolnicu u Beranama.

Potpis tada ključnih ljudi u crnogorkom zdravstvu stavljen je i na fakturu za nabavku 17 respiratora, koji su NKT koštali 320.824,32 eura. Od te nabavke po jedan uređaj poslat je u bolnice u Bijelom Polju i Beranama, a 15 je ostalo u KCCG.

Specijalna državna tužiteljka Samardžić dobila je i odluku NKT-a da novcem iz svog fonda plate respiratore, koju je 1. aprila 2020. godine potpisao tadašnji šef tog Vladinog tijela Milutin Simović.

Predati su joj i zapisnici sa sjednica NKT-a, u kojima se pominje nabavka respiratora.

U tim spisima piše da je Ministarstvo zdravlja 23. marta prošle godine telefonskim putem obaviješteno da su crnogorske kompanije nastavile komunikaciju sa ponuđačima iz Turske, u cilju prikupljanja ponuda.

Prema saznanjima “Vijesti”, specijalna tužiteljka dobila je i prepisku između KCCG, turske firme i veledrogerije koja je posredovala u nabavci, a koja se odnosi na pokušaj popravke respiratora, za koje nove zdravstvene vlasti tvrde da ne rade od kad su isporučeni Crnoj Gori.

Ministarka zdravlja Jelena Borovinić Bojović i direktorka KC Ljiljana Radulović ranije su, na konferenciji za medije, saopštile da od 31 kupljenog respiratora u martu prošle godine, koji su koštali blizu 600.000 eura, 23 nijesu u funkciji, od čega 17 u KCCG.

Kazale su i da za tu nabavku ne postoje ugovori, a i da je dio nabavljenih uređaja polovan.

Ubrzo su reagovali i doskorašnji predstavnici NKT-a.

Eraković je tada rekao da su sporni respiratori ispravni, što je i utvrđeno nakon što su u junu poslati u Tursku na provjeru.

KCCG pitali da li bi prikopčali pacijente na respirator

Po nalogu tužiteljke Samardžić, pripadnici Specijalnog policijskog odjeljenja 17. maja tražili su od Kliničkog centra Crne Gore (KCCG) da odgovore - da li bi, u slučaju potrebe, u tom trenutku pacijenti mogli biti prikopčani na 33 respiratora nabavljena preko dvije veledrogerije.

Pitali su ih i da se izjasne da li bi respiratori mogli nesmetano funkcionisati.

Iz KCCG odgovoreno im je da se samo 17 respiratora nalazi u toj, a ostali u drugim crnogorskim zdravstvenim ustanovama.

Specijalnom policijskom timu objasnili su da su nakon inicijalnog pokušaja korišćenja respiratora, u aprilu 2020. godine, ustanovili greške u funkcionisanju aparata, odnosno da oni nijesu isporučivali zadate parametre, zbog čega su uklonjeni kao nepouzdani.

U izjašnjenju SPO piše i da su u aprilu 2021. tokom boravka predstavnika firme prodavca respiratora - Denizler medikal, na većini aparata zamijenjeni ekspiratorni ventili sa membranama i da je odrađena kalibracija parametara, uključujući i kiseonički senzor.

Objašnjeno je da su potom isprobana i stavljena u rad dva uređaja - jedan je radio 24 sata, a potom je prijavio hardversku grešku.

“S obzirom na to da je aparat ‘javio’ crvenu grešku, respirator se nije smio koristiti do provjere od strane ovlašćenog servisera, što još nije učinjeno. Drugi aparat je bio u funkciji još tri sedmice, a nakon toga je prestao da radi. Niko od zaposlenih u KCCG neće dozvoliti da život bilo kog pacijenta bude ugrožen usljed eventualne primjene nepouzdanih aparata i nećemo koristiti predmetne respiratore čak ni u slučaju potrebe. U prilog tome ide i činjenica da u procesu rada i planiranja aparature naše ustanove, ne uzimamo u obzir fizičko postojanje ovih respiratora”, piše u izjašnjenju.

( Jelena Jovanović )