Janša: EU da pusti Orbana da priča o budućnosti bloka

Slovenački premijer je rekao juče da se mađarskom lideru Viktoru Orbanu mora omogućiti da izražava ideje o budućnosti Evropske unije, upozorivši da bi taj blok mogao “nastaviti da se smanjuje” ako isključuje ljude iz debate.

Komentari Janeze Janše su još jedan znak jačanja saveza između nacionalističkih lidera Slovenije, Mađarske i Poljske, koji brine liberalnije članice EU, ocjenjuje agencija Rojters.

Orban se na samitu EU prošle nedjelje suočio sa kritikama oko mađarskog zakona koji školama brani da koristi materijal za koji se smatra da promoviše seksualnost, a francuski premijer Emanuel Makron je govorio o fundamentalnoj “podjeli istok-zapad”.

Janša i premijer Poljske su bili jedini lideri EU koji su sa samitu podržali Orbana oko LGBT zakona, prema riječima diplomata. I Janša se, poput Orbana, sukobljava sa Briselom oko slobode medija.

“Mislim da ima pravo da objasni kako zamišlja budućnost Evropske unije,” rekao je Janša, čija zemlja je 1. jula preuzela rotirajuće predsjedavanje EU.

“Ako debata o budućnosti EU unaprijed isključi ljude, mislim da će EU nastaviti da se smanjuje,” rekao je Janša novinarima u Brdu kod Kranja. To je, kako navodi Rojters, bila indirektna aluzija na odlazak Britanije iz bloka prošle godine.

Janša je rekao da se moraju poštovati razlike između država EU koje proističu iz njihovih različitih tradicija i kultura.

“Stoga ako o osobi cijenite na osnovu zamišljenih evropskih vrijednosti koje svako doživljava drugačije, i koristite dvostruke standarde, mislim da je to najbrži put do kolapsa”, kazao je Janša.

Janša je takođe podržao Poljsku u sporu sa Evropskom komisijom oko reforme pravosuđa koja, kako smatraju zvaničnici EU, podriva nezavisnost poljskih sudija.

Predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen iskoristila je zajedničku konferenciju za novinare sa Janšom da pozove na “slobodu izražavanja, različitost i jednakost” i poručila da se vladavina prava i evropske vrijednosti moraju “uvijek podržavati”.

Potpredsjednik Evropske komisije Frans Timermans odbio je u četvrtak da se pojavi na zajedničkoj fotografiji sa Janšom, pošto je ovaj osporio neutralnost slovenačkih sudija pokazujući ih na neformalnoj grupnoj fotografiji sa socijaldemokratskim političarima.

Janša je juče rekao da će Slovenija biti domaćin samita EU 6. oktobra na kojem će se razgovarati o odnosima da Kinom i ojačati veze sa šest balkanskih država koje žele da se pridruže bloku.

Dodao je da ne planira da pozove kineskog predsjednika jer će lideri na sastanku nastojati da koordinišu stavove o trgovini. A. Š.

( Angelina Šofranac )