Diplomatska ljubaznost i ključna blokada Kine i Rusije

Restrukturiranje duga Crne Gore prema Kini i alternativni aranžman koji podržavaju još neimenovane evropske banke, smatraće se vrlo pozitivnim ishodom i za crnogorske i za britansku vladu, ocijenio je profesor savremene istorije Jugoistočne Evrope na Univerzitetu De Montfort u Velikoj Britaniji, Kenet Morison.

On je, komentarišući posjetu crnogorskog premijera Zdravka Krivokapića Londonu, za “Vijesti” kazao da je ključni bio sastanak s Evropskom bankom za obnovu i razvoj (EBRD).

“Krivokapićeva posjeta Londonu bila je simbolički važna i naglasila je kontinuiranu važnost odnosa Ujedinjenog Kraljevstva i Crne Gore i predanost obje vlade tome. Sastanak s (britanskim premijerom) Borisom Džonsonom u osnovi je bio dekor, a premda je bilo očekivanih diplomatskih ljubaznosti u kojima je premijer pružio podršku nastavku reformi, kao i drugih diskusija s ministrima britanske vlade o pitanjima poput odbrane, vanjske politike i bezbjednosti granica, ključni sastanak bio je s EBRD-om”, rekao je Morison.

Podsjeća da su mnogi unutar Vlade Velike Britanije i šire Konzervativne stranke, već dugo zabrinuti zbog potencijalno malignog uticaja Rusije, što je dobro dokumentovano, i Kine, posebno korišćenja duga kao posljednjeg mehanizma za širenje kineskog uticaja na Zapadni Balkan.

“Dakle, iza cijelog pristojnog protokola raspravljalo se o važnim pitanjima i obje će strane nastojati da iskoriste posjetu. Hoće li to ojačati ‘ruku’ Krivokapića u zemlji i unutar vladajuće koalicije, tek ćemo vidjeti”, rekao je Morison.

U crnogorskoj delegaciji bili su i ministar za ekonomski razvoj Jakov Milatović i direktor ANB Dejan Vukšić.

Novinar britanskog Ekonomista i stručnjak za Balkan Tim Džuda takođe je prije dva dana ocijenio da je posjeta Krivokapića EBRD-u važnija od činjenice da je bio u Daunin stritu.

“Ne znam je li se crnogorski tim sreo s drugim ljudima iz finansijskog sektora u Londonu, ali s obzirom na priču Rojtersa od prije neki dan o skoro nađenom rješenju problema s kineskim dugom, ne bih bio iznenađen”, kazao je ranije Džuda za “Vijesti”.

Jakov Milatović je u intervjuu za Rojters rekao da je Crna Gora “na nekoliko sedmica od dogovora” s evropskim i američkim bankama da zamijeni ili refinansira dug prema Kini za auto-put od skoro milijardu dolara i da se nada smanjenju kamatne stope na ispod jedan odsto.

Krivokapić se prethodne sedmice u Londonu sastao s Džonsonom, ministarkom za Evropu i Ameriku u Ministarstvu spoljnih poslova, Vendi Morton, predsjednikom Donjeg doma Parlamenta Ujedinjenog kraljevstva, Lindzijem Hojlom, predsjedavajućim Interparlamentarne grupe za Crnu Goru i članom Parlamenta Ujedinjenog kraljevstva, Aleksom Sobelom i s državnim savjetnikom za nacionalnu bezbjednost Stivenom Lavgrouvom.

Iz Vlade je saopšteno da se radi o istorijskom susretu, jer prvi put premijer Ujedinjenog Kraljevstva ima priliku da ugosti premijera Crne Gore.

Iz Ministarstva vanjskih poslova potvrdili su da u posljednjoj deceniji nije bilo zvaničnih posjeta na nivou premijera.

Prema podacima MVP, bivši premijer Duško Marković sreo se dva puta s bivšom britanskom ministarkom Terezom Mej, tokom 2018, ali na marginama investicionog foruma u Londonu.

Iz MVP su u odgovoru “Vijestima” podsjetili da je, prije Krivokapića, u radnoj posjeti Londonu bio bivši ministar pravde Zoran Pažin u martu 2019. kada se sreo s državnim ministrom za Evropu i Ameriku Alenom Dankanom i ministrom za trezor Melom Strajdom.

“U novembru 2018. predsjednik Crne Gore Milo Đukanović bio je u radnoj posjeti Londonu i tom prilikom se sreo s ministrom u Kabinetu premijera Dejvidom Lidingtonom, ministrom odbrane Gevinom Viliamsonom i državnim ministrom za Evropu i Ameriku Dankanom”, rekli su za “Vijesti” iz MVP.

U julu 2012. tadašnji predsjednik Vlade Igor Lukšić imao je u Londonu neformalni susret s ministrom za Evropu u Forin ofisu Dejvidom Lidingtonom, s kojim se u decembru 2011. sreo i tadašnji ministar vanjskih poslova Milan Roćen.

Bivši predsjednik Skupštine Ranko Krivokapić u junu 2011. je boravio u zvaničnoj posjeti Londonu i tom prilikom sreo se s predsjednicom Doma lordova Parlamenta UK baronesom Helen Valeri Hejmen i predsjednikom Donjeg doma Parlamenta UK Džonom Berkavom.

Princ od Velsa i vojvotkinja od Kornvola dolazili 2016.

Što se tiče dolaznih posjeta britanskih zvaničnika, u junu 2021. državna ministarka u Ministarstvu odbrane baronesa Anabel Meknikol Goldi bila je u posjeti Crnoj Gori, u junu 2019. zamjenik predsjedavajućeg Doma lordova i državni sekretar za odbranu UK lord Hau Frederik Ričard Pen Kurzon, a u februaru 2017. državni ministar za Evropu i Ameriku u FO UK Alen Dankan.

U martu 2016. princ od Velsa i vojvotkinja od Kornvola, Čarls i Kamila, boravili su u zvaničnoj posjeti Crnoj Gori u okviru posjete državama Zapadnog Balkana, a u februaru 2014. ministar za Evropu Dejvid Lidington...

( Biljana Matijašević )