Suze djece Vujadina Boškova na Vembliju

Roberto Manćini i Đanluka Vijali nijesu nikada krili da u grlu imaju već 29 godina knedlu koja im je ostala od slobodnjaka Ronalda Kumana na Vembliju u finalu Lige šampiona.

Gol holandskog asa u dresu Barselone zaustavio je Sampdoriju Vujadina Boškova i tandema Vijali-Manćini na korak od ostvarenja sna. Roberto i Đanluka su ostali željni reprezentacije kao igrači i gladni trofeja s nacionalnom selekcijom: pred očima su im izmicale prilike, od mlade do A reprezentacije.

Vembli je bio opsesija nekadašnjeg strašnog tandema Sampdorije. Shvatilo se to poslije njihovog zagrljaja nakon pobjede nad Austrijom u osmini finala.

Željeli su da im život pruži drugu priliku, vjerovali da su je zaslužili, imajući u vidu šta im se sve događalo od te proklete noći na Vembliju u maju 1992. godine.

Čvrsti, bratski zagrljaj i dječije jecanje dvije fudbalske gromade poslije osvojene titule prvaka Evrope, na istom mjestu gdje im je klupski fudbal priredio najveće razočaranje, ostaće fotografija simbol Eura 2020.

Poput Tardelijevog proslavljanja gola i Pertinijevog dizanja ruku na „Santjago Bernabeu” 1982. godine ili Grosovog vrćenja glavom poslije pobjedničkog penala Bartezu na Mundijalu 2006. godine. Nije teško zamisliti kako je duh Vujadina Boškova lebdio iznad njegove fudbalske čeljadi na Vembliju, ne samo Manćinija i Vijalija, već i Lombarda, Salsana i Nućarija.

Manćini i Vijali su stvorili atmosferu u reprezentaciji slijedeći maksime srpskog trenerskog barda. Rijetko ko je patio kao Manćini zbog tretmana u reprezentaciji i klime koja je vladala u njoj, potpuno suprotna od one u Sampdoriji.

Više puta je današnji selektor „azura” kao igrač optuživao fudbalski vrh da favorizuje igrače iz velikih klubova na uštrb onih iz provincije. Niko nije mogao da ubijedi Manćinija da nije igrao u reprezentaciji samo zato što ne nosi dres na pruge. Imao je i kredit, imao fudbalere koji su osvojili po šest, sedam čak i 10 Skudeta s dresovima na pruge, ali niko nije osvojio s dvije različite boje, i to Lacija i Sampdorije.

Nije slučajno da se Manćini u nacionalnoj selekciji okružio saradnicima koji su igrali s njim u Sampdoriji i s urezanim životnim i sportskim lekcijama „Ujka Vuje” (Zio Vuja) kako su iz milošte zvali legendu u Đenovi i Italiji.

Ne zaboravimo da su u Manćinijevom stručnom štabu pored Vijalija i Atilija Lombarda, čije se „ćele” sjećamo svi koji smo pratili Seriju A u posljednje dvije decenije 20. vijeka, i Fausto Salsano, Alberiko Evani i Đulio Nućari.

Blok iz Boškovljeve Sampdorije, Manćini je pojačao s dva veznjaka velikog srca i još većih pluća, Leleom Orijalijem, članom reprezentacije koja je postala prvak svijeta 1982. godine, i Danijeleom de Rosijem, prvotimcem selekcije koja je osvojila Mundijal 2006. godine.

– Želim da realizujem sva zadovoljstva na selektorskoj klupi koja sam propustio kao igrač – rekao je na svojoj prvoj konferenciji italijanski selektor.

Nije slutio Manćini da će mu se prilika ukazati prije nego što je mislio. Naime, kada je sjeo na vrelu selektorsku klupu, nije mogao da zna da će pandemija koronavirusa odložiti za godinu Evropsko prvenstvo. Taman koliko je trebalo da pojedini igrači, od Donarume i Barele, do Kjeze, Lokatelija i Pesine, „porastu”.

Manćini nije napravio grešku kao Đovani Trapatoni koji je obećao Robertu Bađu da će ga povesti na Mundijal 2002. godine, a onda iznevjerio datu riječ. Manćo je od početka bio jasan: Kjelini se čeka do posljednjeg momenta i ako je zdrav i spreman, kapiten igra. Poziv u reperezentaciju bio je veliki motiv za Kjelinija da se oporavi od teške povrede u poznim fudbalskim godinama i dobije veliku satisfakciju:

„Dosadilo mi je da gledam fotografiju Fabija Kanavara u Koverćanu s trofejom s Mundijala, sada će tamo da bude i moja slika.”

Pedantni poznavaoci istorije i fudbala lako će pronaći paralele i zajednički imenitelj svih uspjeha „azura” u posleratnom periodu.

Prva titula prvaka Evrope 1968. godine je stigla poslije nacionalne sramote: ispadanje s Mundijala u Engleskoj i poraza od Sjeverne Koreje. Trijumf u Španiji 1982. godine je sazrio poslije skandala s namještenim utakmicama i perioda crvenog i crnog terorizma, ozloglašenih „godina olova”.

Prije 15 godina četa Marćela Lipija se okitila titulom prvaka svijeta nakon najvećeg skandala u istoriji italijanskog fudbala: Kalćopolija.

Svaki put su pobjednički selektori počinjali iz pepela da dižu reprezentaciju – Ferućo Valkaređi, Enco Bearcot, Marćelo Lipi i na kraju Roberto Manćini.

Aktuelni kormilar „azura” je imao vjerovatno i najteži zadatak u odnosu na svoje prethodnike. Ne samo zato što je preuzeo reprezentaciju koja se nije kvalifikovala na Mundijal poslije 60 godina, već zato što u njoj nije bilo Điđija Rive ili Đanija Rivere, nije bilo Gaetana Širee, Bruna Kontija i Paola Rosija, a ni Franćeska Totija, Andree Pirla ili Aleksa del Pjera...

Zvijezda italijanske selekcije bio je i jeste Roberto Manćini. Na selektorskoj klupi Manćo je doživio transformaciju: od osobe koja dijeli i unosi nemir, postao je ujedinitelj i katalizator.

Nikada se u istoriji loptanja nije dogodilo da jedno veliko takmičenje prođe bez ijedne polemike, bez ijedne prepirke, negativne kampanje u medijima, oštrih novinarskih kritika.

Paradoksalno, čovjek koji je kao fudbaler bio u stalnom ratu s novinarima, kao selektor Italije postao je njihov miljenik. Manćini koji je teatralno ućutkivao novinare na Evropskom prvenstvu u Njemačkoj 1988. godine nakon jedinog gola na velikim takmičenjima koji je postigao u dresu „azura”, 30 i kusur godina kasnije postao je „crveno slovo” u koje se ne dira.

Jednostavno, Manćo je uspio slijedeći lekcije Vujadina Boškova da kreira atmosferu u reprezentaciji koja nije mogla, a da ne rezultira velikim uspjehom. Kada su u jednom timu igrači koji sjede sve vrijeme na klupi, ili čak na tribinama, njegovi najveći navijači, onda znate da ste na pravom putu.

Za razliku od drugih nacionalnih selekcija koje su igrale kao reprezentacije, odnosno kao zbir pojedinaca, Manćinijevi „azuri” su igrali i imali pristup kao da su klupski tim. Po mnogima je to bila presudna razlika u korist Italijana.

U ovoj postpandemijskoj 2021. godini Italijani sebe otkrivaju kao šampione Evrope u svemu, od politike, preko muzike, do sporta.

Imaju najboljeg i najsposobnijeg premijera na Starom kontinentu Marija Dragija, Maneskin je pobijedio na Evroviziji, Italbasket je stigao na Olimpijski turnir izbacivši Srbiju u finalu u Beogradu, imaju čak dvojicu sprintera koji trče 100 metara ispod 10 sekundi, Marsela Džejkobsa i Filipa Tortua i na kraju je stigao šlag na tortu, osvojili su titulu prvaka Evrope u fudbalu. Šta reći nego „Mamma mia”!!!

( Željko Pantelić )