Epidemija koronavirusa mijenja pravila: Vakcinacija zbog zdravlja ili poklon paketa?

Penzioneri koji tokom jula prime prvu dozu vakcine protiv koronavirusa, dobiće vaučer u vrijednosti 50 eura.

Za porodice u Andrijevici i Rožajama, gdje vakcinu prime najmanje dva člana, obezbijeđeni su poklon paketi anonimnog donatora.

Kako bi mlade animirali da prime vakcinu, Nacionalna turistička organizacija (NTO) za one od 18 do 29 godina priredila je set nagradnih igara na društvenim mrežama “Vakciniši se i uživaj u ljetu”.

Sa istim motivom, u susjednoj Srbiji su za one koji su primili makar prvu dozu obezbijedili naknadu od 3.000 dinara (25 eura). Prethodno je donijeta mjera podrške 30+30 eura...

Godine 1972, kada je tadašnju Jugoslaviju pogodila epidemija variola vere, za desetak dana od proglašenja epidemije u Beogradu, na oko 700 punktova, vakcinisano je oko 1,8 miliona ljudi. Nedugo nakon toga, gotovo 18 miliona stanovnika Jugoslavije.

“Podvig vrijedan divljenja kako tada tako i sada”, kaže za “Vijesti” Senad Begić, epidemiolog i viši konsultant za zdravstvena pitanja Unicefa u Crnoj Gori i, dok navodi sličnosti i razlike te sa epidemijom koronavirusa, kaže i da njihovo adekvatno poređenje nije u potpunosti moguće.

“Gledajući kroz prizmu istorije, zarazne bolesti su ne samo sijale smrt, već i u velikoj mjeri uticale na tokove istorije i ljudski identitet tako da ništa nije oblikovalo civilizacije kao virusi, bakterije, buve, komarci i vaške. Uprkos svemu, mi i dan-danas nismo naučili kako da poštujemo mikroorganizme i kako da im se adekvatno suprotstavimo i to je zajednička odlika gotovo svake epidemije. Pored ove, epidemije imaju još dosta toga zajedničkog, ali je istovremeno svaka posebna i jedinstvena u mnogim svojim karakteristikama. Ono što je zajedničko ne samo za variolu i kovid-19, već i za sva masovna obolijevanja, jeste strah i neizvjesnost koji su u dobroj mjeri i kreirali ponašanje ljudi te uticali na njega. Druga, jako bitna, karakteristika jeste ogroman stepen zajedništva i društvene odgovornosti koje su obje epidemije proizvele, što je samo pokazalo da i naše današnje društvo udruženo može da se izbori sa svim velikim izazovima kada to svi dovoljno jako želimo i ako smo svi posvećeni zajedničkom cilju”, kaže on.

Sa druge strane, kako je rekao, glavne razlike između ove dvije epidemije, osim onih koje su posljedica jasnih i direktnih razlika u samim virusima izazivačima i njihovih kako mikrobioloških tako i epidemioloških karakteristika, leži u društveno-političkom i ekonomsko-sociološkom kontekstu dva različita vremena u kojem su se ova dva žarišta odvijala.

“Ova činjenica u potpunosti onemogućava adekvatno poređenje kako uticaja tako i posljedica. Da je državno društveno uređenje SFRJ iz sedamdesetih moguće preslikati u današnje vrijeme, siguran sam da bi priča bila značajno drugačija i možda bi ponajviše ličila na način na koji se Kina borila sa SARS-CoV-2. Isto tako ne smije se zaboraviti, i to je lekcija koja se i dan-danas predaje na mnogim univerzitetima, uključujući i Londonsku školu higijene i tropske medicine, kako je bivša SFRJ sprovela vakcinaciju skoro kompletnog stanovništva protiv variola vere. Procijenjuje se da je za desetak dana od proglašenja epidemije variole u Beogradu, na oko 700 punktova, vakcinisano oko 1,8 miliona ljudi, a nedugo nakon toga gotovo 18 miliona stanovnika Jugoslavije. Podvig vrijedan divljenja kako tada tako i sada. Isto se ne smije zaboraviti da je tadašnja država, za razliku od sadašnjeg vremena i svih država nasljednica, imala najmanje dvije fabrike za proizvodnju vakcine (Imunološki zavod u Zagrebu i beogradski ‘Torlak’), ali i da je vakcinacija protiv variola vere imala tradiciju, naučnici znanje i iskustvo, a društvo izraziti osjećaj zajedništva. Na kraju, procijenjeno je da je u Republici Srbiji oboljelo 175, a umrlo 40 ljudi”, kaže Begić.

Dodaje i da su, posmatrajući apsolutne brojeve, posljedice epidemije variole zanemarljivo male u odnosu na kovid-19.

“Bilo da se radi o direktnom (npr. ljudski životi) ili indirektnom uticaju (npr. ekonomija, zdravstvo,...) i tu se zaista opet ne mogu porediti. Ipak, zabilježeni letalitet variole od skoro 23% (svaki peti inficirani umire) i dalje govori o tome koliko je opsan i smrtonosan taj virus bio, te da reakcija države tada nije bila adekvatna, posljedice bi bile nesagledive”, kazao je Begić.

Zaključno sa 15. julom, u Crnoj Gori prvu dozu vakcine protiv kovida-19 primilo je 160.299, dok je i drugu dozu primilo 145.476 osoba.

Masovna imunizacija protiv koronavirusa počela je 4. maja. Tada je, do sredine istog mjeseca, zabilježen i najveći skok broja zainteresovanih za vakcinaciju. U to vrijeme, recimo, i tokom prvog i tokom drugog dana masovne imunizacije, dato je po više od 10 hiljada doza.

Od sredine maja, međutim, broj vakcinisanih na dnevnom nivou bitno ne raste, već je konstantan, a dnevno prvu dozu vakcine primi oko 1.000 građana.

U međuvremenu, Vlada je, kao mjere podsticaja, obezbijedila vaučere u vrijednosti 50 eura za penzionere koji tokom jula prime prvu dozu vakcine. Iz Tima za uspostavljanje infrastrukture i praćenje procesa masovne imunizacije nedavno je saopšteno da je anonimni donator donirao poklon pakete za Andrijevicu i Rožaje i da će paketi biti distribuirani prilikom vakcinacije, a da je uslov da građani dobiju poklon paket da se vakcinišu dvoje iz iste porodice.

“Ovakvim gestom anonimnog donatora, očekujemo i rast broja imunizovanih u ovim opštinama. Značaj imunizacije je ogroman, kako za zdravlje, tako i za ekonomiju države”, saopštili su iz Tima.

Direktor Instituta za javno zdravlje (IJZ) Igor Galić kazao je juče da se, bez obzira na to što je od prosječnog broja testiranih osoba u posljednjoj nedjelji (1.420), pozitivnih rezultata na kovid-19 1,51odsto, te što je 14-dnevna kumulativna incidencija na 100 hiljada stanovnika za cijelu teritoriju Crne Gore trenutno 46,51, pripremaju za moguću situaciju na jesen.

“Oprezni smo”, poručio je on.

Iz IZJ i KC juče je saopšteno da su aktuelne mjere protiv koronavirusa produžene do 30. jula.

Predrasuda je da korona mladima ne može ništa

Opasna je predrasuda da korona mladima ne može ništa, poručila je juče direktorica Kliničkog centra Crne Gore (KCCG) Ljiljana Radulović i apelovala na sve, posebno na one od 19 do 39 godina, da prestanu da misle da su nesavladivi i da se vakcinišu.

“Svi kod kuće imamo mlađe ili starije od sebe koje možemo da ugrozimo. Njihovi organizmi su krhki i nisu otporni kao vaši. Zašto bismo vrijeme, umjesto sa najbližima i u domaćem okruženju, provodili u bolnici, izolovani od svih, i borili se za dah uz pomoć mašina? Nemojte tome da ih izlažete”, rekla je ona, dodajući da je opasna predrasuda da korona mladima ne može ništa i da je, kako je rekla, bilo “fatalnih posljedica među mlađima”.

“Nemojmo se zavaravati, biće ih i dalje širom svijeta. Ne dozvolite sebi da se, zbog naopakog uvjerenja da vas mladost čini imunom, izlažete prevrtljivoj bolesti”, kazala je Radulović.

I PCR nalazi turista ulaze u statistiku

Iz IJZ i KC potvrdili su juče pisanje “Vijesti” i kazali da je u Crnoj Gori, o trošku države, dosad na kovid-19 testirano blizu 10.000 stranaca. Od tog broja, pozitivnih nalaza je 82.

Pojasnili su i da ti brojevi ulaze u dnevni izvještaj o broju novoregistrovanih.

“Imamo podatke i bilježimo koliki broj turista je pozitivan i testiran”, rekao je Galić.

( Damira Kalač )