Privatni i partijski interesi odužili gradnju
Put između Berana i Kolašina drastično kasni, u izgradnji su, bez adekvatnih istraživanja, u trup državnog puta ugrađivane i cijevi za male elektrane, a NVO optužuju da se u taj rizični posao ušlo zbog interesa pojedinaca
Tunel “Vranjak” na regionalnom putu u izgradnji između Berana i Kolašina, kroz planinu Bjelasicu, konačno je probijen, ali su probijeni i svi rokovi za završetak i tunela i tog puta.
Iako je trebalo da bude izgrađen prošle godine, dionica puta Lubnice-Jezerine, kako je najavljeno, biće završena tek krajem ove godine.
Izvođač radova, bosansko preduzeće “Euro asfalt”, imalo je dosta problema sa vodom koja se pojavila prilikom probijanja tunela, što je usporilo radove. Iz Direkcije za saobraćaj su ranije saopštili da je završetak radova planiran za 6. novembar 2020, a da je prema ugovoru sa firmom “Euro asfalt” rok za završetak 36 mjeseci.
“Radovi na putu Jezerine-Lubnice izvode se na ukupnoj dužini od 14,44 kilometra i podijeljeni su na četiri dionice”, saopšteno je ranije iz Direkcije javnih radova.
Nevladini aktivisti ukazali su da je izvođač radova blizak jednoj partiji u BiH, koja ima sestrinsku firmu u Crnoj Gori. Riječ je o kompaniji „Euro asfalt“ iz Sarajeva, čiji je vlasnik Hamid Ramić, koji je, navodno, jedan od finansijera SDA.
U Crnoj Gori Ramić je, prema nezvaničnim informacijama, donator i Bošnjačke stranke, čiji je kadar bio Osman Nurković, bivši ministar saobraćaja i pomorstva, u vrijeme čijeg mandata je „Euro asfalt“ u Crnoj Gori i dobio poslove vrijedne čak 60 miliona eura.
Cjelokupni projekat kojim se skraćuje put između Berana i Kolašina se finansira iz kredita Evropske banke za obnovu i razvoj.
U Upravi kažu da je dosad za rekonstrukciju ove dionice puta potrošeno 32 miliona eura, a da je ovogodišnjim budžetskim davanjima izdvojeno još 13 miliona. Međutim, nepredviđene okolnosti uslovile su povećanje troškova.
“Cjelokupna vrijednost ugovora će u odnosu na početnih 45 miliona biti negdje oko 48 miliona. Znači, biće tri miliona eura više nego što je planirano u početku. Sljedeće godine nakon završenog tehničkog pregleda, dobijanja upotrebne dozvole platićemo izvođaču još tri miliona”, izjavio je Dušan Kokić iz Uprave za saobraćaj.
“Vijest”i su i ranije postavljale pitanje zašto se u ovaj posao ušlo bez adekvatnih istraživanja i zašto je, kako je na to ranije upozorila Akcija za socijalnu pravdu, dozvoljeno da se u trup državnog puta ugrađuju cijevi za minielektrane u Beranama, koje gradi “Hidroenergija Montenegro”, odnosno da li se zbog potreba privatnih investitora ušlo u ovaj rizični posao.
Put Berane-Kolašin, preko Bjelasice, ima status regionalnog puta i širine je šest metara. Jednostavno je teško zamisliti neku veću frekvenciju saobraćaja na pojedinim dionicama, posebno teretnih vozila i autobusa. Isto kao što je teško zamisliti kako će se na najvišim dionicama održavati put u zimskom periodu.
Najteže od svega je, ipak, pronaći ekonomski interes da se na takvom regionalnom putu probija tunel dužine skoro tri kilometra. Zato su u nevladinoj organizaciji Akcija za socijalnu pravdu i izrazili otvorenu sumnju da se u poduhvat izgradnje puta ušlo zbog ineresa kompanije “Bemaks” i vlasnika malih elektrana.
A onda su se još isprepletali partijski interesi kada je posao izgradnje dionice od Kolašina do Lubnica, u vrijeme ministrovanja Osmana Nurkovića, dodijeljen bosanskom “Euro asfaltu”. To je firma koja je za kratko vrijeme u Crnoj Gori dobila poslova u vrijednosti preko šezdeset miliona eura. Time se bavi i specijalni državni tužilac, ali zasada nema nikakve informacije u kojoj fazi je taj predmet.
Da se slučaj ne zaboravi, potrudili su se iz samog “Euro asfalta”, kada im se krajem prošle godine urušio veliki most u izgradnji na zaobilaznici oko Rožaja, koju takođe ta firma gradi. Iz Uprave za saobraćaj su saopštili da će svu štetu, mjerenu milionima, morati da snose “Euro asfalt”, njegovi podizvođači i firme koje su vršile nadzor.
Sada iz NVO Akcija za socijalnu pravdu traže iniciranje revizije posla i oko puta Berane-Kolašin i tunela “Vranjak”, i da se potom kompletna dokumentacija dostavi nadležnom tužilaštvu.
Niko nije odgovarao zbog masovnog trovanja građana
Prvu dionicu puta, od Berana do Lubnica, u dužini od 13 kilometara gradila je kompanija “Bemaks”. Ta kompanija je istovremeno na toj trasi gradila male hidroelektrane, otkupivši većinski paket akcija od fime Olega Obradovića “Hidroenergija Montenegro”.
“Bemaks” je iskoristio i to da o državnom trošku za svoje potrebe u trup puta ugradi cijevi za male hidroelektrane. Za taj poduhvat trebale su im velike količine eksploziva, posebno na dionici preko krševitog prevoja Zdravac. Nevolja je bila u tome što su istom trasom prolazile cijevi gradskog vodovoda, a “Bemaks” ih je eksplozivom probušio čak 11 puta. Sve do one opasne situacije, kada je tako eksplozivnom šalitrom zamućena voda stigla do slavina u gradu, gdje je zvanično otrovano oko dvije i po hiljade stanovnika Berana, a pretpostavlja se da je još toliko prebolovalo ne potraživši ljekarsku pomoć.
“Bemaksu” je zbog toga i suđeno u Osnovnom sudu u ovom gradu, ali su, u nedostatku dokaza, ta kompanija i njen izvršni direktor Veselin Kovačević, oslobođeni optužbi. Nikada niko nije odgovarao zbog masovnog trovanja građana Berana, a “Bemaks” je nesmetano nastavio da gradi male hidroelektrane.
Sve njihove hidroelektrane nalaze se sa strane Bjelasice koja pripada Beranama, odnosno slivu rijeke Lim. Počevši od one najviše, Jezerine, pa onda nizvodno rijekom Bistricom, prema Limu.
Njihov prvobitni plan je bio da na tom potezu izgrade čak osam hidroelektrana, ali su ih na dionici bližoj gradu, mještani sela Buče omeli u tome, organizujući, prvi u Crnoj Gori, žestoke proteste.
( Tufik Softić )