Godišnjice kao povod i poziv za očuvanje kulture

Programska koncepcija KotorArt Don Brankovih dana muzike, između ostalog, okrenuta je obilježavanju značajnih godišnjica iz muzičke istorije. Uvijek je dio programa posvećen podsjećanju na velika imena zapadnoevropske muzičke istorije, poput Betovena, Mocarta, Šopena i mnogih drugih, kao i na ličnosti koje su obilježile kulturu i umjetnost Crne Gore - sjetimo se veličanstvenog događaja ”Njegoševih dvjesta”. Ove godine, kada je i sam KotorArt u znaku jubileja, jer se održava 20. put, značajne godišnjice predstavljene su kroz muzikološka istraživanja.

U ponedjeljak je na kotorskoj Pjaci od kina o kompozitoru Jovanu Ivaniševiću govorila dr Marijana Kokanović-Marković, o Crnogorskoj vojnoj muzici Luka I. Milunović, o kompozitoru Antonu Šulcu govorila je mr Dobrila Popović, dok je stručni rad dr Ivane Marić o muzičkom stvaraocu i pedagoškinji Vidi Matjan predstavio otac autorke, dr Darko Antović. U muzičkom dijelu programa, koji je zvučno potkrijepio izlaganja istraživača, učestvovala je Vojna muzika Crne Gore pod vođstvom dirigenta Mila Belevića, sopran Aleksandra Magud i pijanista Dejan Krivokapić.

Kokanović-Marković, vanredna profesorka na Katedri za muzikologiju i etnomuzikologiju Akademije umetnosti Univerziteta u Novom Sadu, predstavila je rad pod nazivom “Jovan Ivanišević u krugu svojih savremenika”, povodom 160 godina od rođenja prvog školovanog kompozitora iz Crne Gore. Ona je Ivaniševićev stvaralački portret predstavila kroz prizmu saradnje s istaknutim savremenicima, i u kon­tekstu kulturnog života sredina u kojima se obrazovao i u kojima je razvijao svoje umjetničke aktivnosti: Cetinje, Beograd, Novi Sad i Prag. Publika je imala priliku da se upozna i s dijelom stvaralaštva ovog umjetnika, jer je sopran Aleksandra Magud uz klavirsku pratnju Dejana Krivokapića izvela Ivaniševićeve solo pjesme: “Slovenskim sejama ljubičice srpskih gora”, “Kaži mi kaži”, “Sećanje” i “Ala je lep ovaj svet”.

Povodom 150 godina od osnivanja Vojne muzike u Crnoj Gori, Luka I. Milunović, koji je u naučnoj, stručnoj i opštoj periodici objavio je više od 500 studija, eseja i priloga, predstavio je djelatnost ove umjetničke institucije, osnovane daleke 1871. godine. On je istakao ulogu koju je Vojna muzika imala u društvu i kulturnom životu i ukazao na neophodnost obimnijeg istraživanja koje bi rezultiralo zasluženom monografijom. Dok se o nekadašnjim nastupima Crnogorske vojne muzike i interpretativnom umijeću može saznati iz periodike, današnji zvuk je očigledan i dostupan.

Članovi Vojne muzike nastupili su na početku i na kraju večeri i kotorskoj publici izveli djela Askolezea (Montenegro), Njegovog kraljevskog visočanstva (Nikita fest mars), Montanarija (Savoja – Petrović), Princa Mirka Petrovića (Ferdinand marš) i Benatija (Živio Savoja - Petrović). Nadovezujući se na rad Luke I. Milunovića, mr Dobrila Popović, samostalna savjetnica za muzičku i muzičko-scensku djelatnost u Ministarstvu prosvjete, nauke, kulture i sporta, govorila je o stvaralaštvu češkog umjetnika Antona Šulca, inače jednog od osnivača Vojne muzike. Ona je pažnju usmjerila na izgubljenu operetu Naše narodno uskrsnuće, koja je ujedno prvo muzičko-scensko djelo odigrano na teritoriji današnje Crne Gore.

U svom stručnom radu pod nazivom “Vida Matjan, veliki muzički stvaralac i pedagog Kotora druge polovine 20. vijeka - povodom 125 godina od rođenja” dr Ivana Marić, članica Odbora za muzičku umjetnost Crno­gorske akademije nauka i umjetnosti u Podgorici, podsjetila je na život i djelatnost pedagoškinje, čije je ime 2007. godine ponijela kotorska muzička škola.

Doprinos ovogodišnjeg obilježavanja godišnjica na KotorArtu, koje je zahtjevalo angažovanje naučnika koji su uložili vrijeme u istraživanje, odnosi se, prije svega, na bolje razumijevanje kulturnih, umjetničkih, ali i društvenih prilika u crnogorskoj istoriji.

( Boris Marković )