Građani povlašćene firme častili 66 miliona eura
Podsticaje za obnovljive izvore energije od 2014. do jula ove godine dobilo 26 firmi, za 39 izvora električne energije, od čega su 32 male hidroelektrane, dva vjetro-parka i pet solarnih elektrana. Novac se obezbjeđuje sa stavke na računima za struju
Povlašćeni proizvođači električne energije iz takozvanih obnovljivih izvora malih hidroelektana, vjetro i solarnih elektrana dobili su podsticaje od 66,3 miliona eura, od početka 2014. godine do kraja jula ove godine.
Najviše novca za ove isplate obezbijeđeno je sa posebne stavke na računu koju plaćaju svi potrošači. Nova Vlada je prekinula praksu izdavanja novih koncesija privilegovanim proizvođačima, a novac se sada isplaćuje prema ugovorima koji su na snazi. Svu struju koju proizvedu povlašćeni investitori otkupljuje Crnogorski operator tržišta električne energije (COTEE) po podsticajnim cijenama. Podsticaj je isplaćen za otkupljenih 1.369 GWh električne energije.
Prema podacima koje su “Vijesti” dobile od COTTE, najviše subvencija dobila je “Krnovo Green Energy” 35 miliona eura, na otkupljena 682 GWh iz vjetro-parka na Krnovu kod Nikšića. Ova kompanija je u vlasništvu međunarodne korporacije “Akuo Energy Central Europe” iz Pariza sa 51 odsto, dok 49 odsto ima holandska firma “Masdar Energy B.V.”. Podsticaje je počela da dobija 2017. godine, kada su iznosili 2,2 miliona eura da bi naredne godine taj iznos vrijedio po devet miliona eura. Za sedam mjeseci ove godine dobili su još 5,3 miliona eura.
Druga kompanija po količini dobijenog novca je “Hidroenergija Montenegro” sa 9,5 miliona eura, za proizvedenih 205 GWh iz osam malih hidroelektrana. Osnivači Hidroenergije su, prema podacima iz CRPS, Ranko Ubović, Aleksandar Mijajlović i firma Hemera capital Olega Obradovića. Obradović je ovlašćeni zastupnik Hidroenergije. Oni su u prošloj godini dobili 1,1 milion eura subvencija, a za sedam mjeseci ove godine 1,75 miliona.
”Možura Wind Park” je treća kompanija po količini dobijenih subvencija od 9,2 miliona eura, za proizvedenih 195 GWh u posljednje tri godine. Oni su počeli s proizvodnjom krajem 2019. godine kada su dobili 35 hiljada eura subvencija, da bi u 2020. primili 6,1 milion eura, a za sedam mjeseci ove godine 3,1 milion eura. Ova kompanija je od osnivanja promijenila više vlasnika, a nalazi se pod istragom tužilaštva na Malti i u Crnoj Gori zbog moguće korupcije, dok se akterima ove afere na Malti sudi i zbog ubistva novinarke Dafne Karuane Galicije iz 2017. godine. Vlasnik 90 odsto udjela sada je kompanija “Malta Montenegro Wind Power” koja se povezuje s kineskim kapitalom, i malteška državna energetska kompanija “Enemalta” sa 10 odsto.
Četvrti privilegovani proizvođač po primljenim subvencijama je “Kronor”, čiji su osnivači “Kroling” Željka Miškovića, “Mont Hidro” i “Normal company” Žarka Burića. Oni su za dvije male hidroelektrane, koje su od 2016. godine proizvele 103 GWH, dobili podsticaje od 3,9 miliona eura.
”Hydro Bistrica”, čiji je vlasnik firma “Synergy”, dobila je 1,4 miliona za jednu malu hidroelektranu, koja je od 2018. godine prizvela 32 GWh. Vlasnici ove firme su “Kia Montenegro” (osnivač Željko Đuranović, zastupnik i izvršni direktor Vuk Rajković), kao i Dragana Bošković, Tomaš Hajek, Uroš Karadžić i Radoje Vujadinović. “Synergy” je za još jednu malu hidroelektranu od 2015. godine dobila 957 hiljada eura, koja je proizvela 15,8 GWh.
Firma “Igma Energy”, u vlasništvu Igora Mašovića, dobila je ukupno 1,3 miliona podsticaja od 2015. godine za proizvedenih 46 GWh iz dvije male hidroelektrane.
”Small Hydro Power Mojanska” u vlasništvu Igora Mašovića, Slobodana Popovića i Željka Savovića, dobila je 1,2 miliona eura. Ona je počela s proizvodnjom u tri male hidroelektrane prošle godine i do sada je ukupno proizvela 26 GWh. Isti vlasnici imaju i drugu firmu “Small Hydro Power Kutska” preko koje su dobili subvencije od 700 hiljada eura, za dvije male hidroelektrane.
Firma “Bord Energy” je za jednu malu hidroelektranu od 2018. godine dobila 504 hiljade eura. Vlasnici ove firme su Igor Mašović, “Veletex”, porodična firma bivšeg predsjednika Privredne komore Vlastimira Golubovića, kao i Radenko Vuletić.
Podsticaje ukupno dobija 26 firmi, za 39 izvora električne energije, od čega su 32 male hidroelektrane, dva vjetro-parka i pet malih solarnih elektrana.
Blažov “BB Hidro” do sada dobio 185 hiljada eura
Na spisku se nalazi još 11 firmi koje su dobijale podsticaje za struju iz malih hidroelektrana u ukupnim iznosima od osam hiljada do 291 hiljade. Među njima je i “BB Hidro” čiji su vlasnici Blažo Đukanović, sin predsjednika države Mila Đukanovića, i njegov partner Ivan Burzanović. Koncesiju za ovu hidroelektranu potpisao je Blažov otac kada je bio predsjednik Vlade.
”BB Hidro” subvencije dobija za jednu malu hidroelektranu, koja je počela proizvodnju 2020. godine kada su dobili 48 hiljada eura, a za sedam mjeseci ove godine još 137 hiljada eura, odnosno ukupno 185 hiljada eura.
( Goran Kapor, Marija Mirjačić )