Od izdajnika do saveznika

Tačno godinu dana - od izborne pobjede 30. avgusta prošle godine do 5. septembra ove godine, kada je dobio njihovu podršku usljed haosa ustoličenja mitropolita crnogorsko-primorskog - premijer Zdravko Krivokapić i Demokratski front (DF) prešli su trnovit put, obilježen optužbama, uvredama i uslovljavanjima.

Neslaganja nosioca izborne liste i koalicije koja je bila njen stub, počela su nakon što je Krivokapić dobio mandat i počeo da planira sastav kabineta, odnosno nakon najave da će Vlada biti ekspertska i da u njoj neće biti mjesta za lidere Nove srpske demokratije, Demokratske narodne partije i Pokreta za promjene.

Time su Nebojša Medojević, Milan Knežević i Andrija Mandić ostali bez resora, za koje su smatrali da im nakon izborne pobjede pripadaju. Iako nezadovoljni takvom odlukom, DF je podržao Vladu dajući joj 200 dana i očekujući funkcije “po dubini” - što se i desilo, ali ih nije umirilo.

"Tvrdili pazar" oko budžeta

Taj politički savez je “tvrdio pazar” oko državnog budžeta, koji je usvojen pola godine nakon formiranja Vlade. Rasprava o predlogu završena je 20. maja, ali je DF svoju podršku potvrdio tek početkom juna. Usvajanje je najprije uslovljavao izglasavanjem tužilačkih zakona (usvojeni 27. maja), a zatim su tražili nove konsultacije s Krivokapićem o brojnim pitanjima, među kojima je popis stanovništva.

Glasanje za budžet uslovili su zatim još jednaput - povlačenjem amandmana koji se odnosio na novo zaduženje Vlade radi refinansiranja postojećih dugova pod povoljnijm uslovima, što je ministar finansija i socijalnog staranja Milojko Spajić i učinio na sjednici Odbora za ekonomiju finansije i budžet 17. juna.

Krivokapić je u javnim istupima početkom juna o tome rakao: “DF je odmah nakon izglasavanja krenuo u optužbe ove Vlade. Nijedno rješenje ove Vlade nije prihvaćeno od strane određenih poslanika. Nekorektno je to”.

Kulminacija nakon smjene Leposavića

Gotovo svakodnevna prepucavanja prerasla su u ozbiljnu krizu nakon što je 17. juna na inicijativu premijera u parlamentu, razriješen ministar pravde, ljudskih i manjinskih prava Vladimir Leposavić i usvojena Rezolucija o genocidu u Srebrenici.

Dan ranije desio se verbalni incident predsjednika Vlade Crne Gore, koji je u završnoj riječi poručio da se u parlamentu “čuju laži, da je prisutan nemoral i političko licemjerje”. Rekao je: “Ovdje se toliko laži čuje da se postavlja pitanje šta je to politika. Ovdje meni pričate o moralu, a ovdje je prisutan nemoral i političko licemjerje…”

Na to je reagovao šef poslaničkog kluba Demokratskog fronta Slaven Radunović rekavši: “Sram te bilo”.

Odluke o smjeni i Rezoluciju je podržao i DPS, a DF je nakon njihovog izglasavanja proglasio bojkot rada crnogoskog parlamenta. “U našem parlamentu se desila velika prevara glasača od 30. avgusta. Napravljena je neprincipijelna koalicija od DPS-a i djelova Vlade Crne Gore i zato pozivam ovog momenta sve koji su dobili glasove 30. avgusta da se oslobodimo DPS-a, da se u najkraćem roku skupimo i vidimo šta ćemo dalje”, rekao je tada Radunović.

Jedan od lidera tog saveza, Andrija Mandić (NOVA) je nepsredno nakon toga objasnio da su poslanici DF-a napustili parlament i da pored krize Vlade, postoji i kriza Parlamenta: “Pozvali smo koalicione partnere da resetujemo odnose, da napravimo nove dogovore, formiramo novu vladu, ali ako ne budemo to mogli da učinimo, onda ćemo uz pomoć prelazne vlade organizovati nove izbore”, naglasio je Mandić.

Krivokapić mu je odgovorio da srpski narod nije njegova prćija i da neće dozvoliti da taj narod, “koji je decenijama i na silu marginalizovan u okvire društveno-političke opozicije, opet gura u isti proces, i u proteste”.

Premijer je DF optužio i da je odlukom da bojkotuje rad Skupštine i javno postao dio parlamentarne većine sa DPS-om: “Dužan sam da građanima Crne Gore saopštim punu istinu o onome što se događalo i događa iza kulisa napada DF-a na Vladu Crne Gore: DF, zajedno s DPS-om i njegovim bivšim koalicionim partnerima najdirektnije dogovara obaranje Vlade i Skupštine Crne Gore, a sve u cilju raspisivanja novih parlamentarnih izbora”, napisao je Krivokapić na Twitteru.

Kamen spoticanja i Temeljni ugovor

Sve vrijeme je aktuelno i sporenje DF-a i Krivokapića oko potpisivanja Temeljnog ugovora sa Srpskom pravoslavnom crkvom (SPC). Nakon što je Krivokapić, suprotno očekivanjima SPC odložio da 27. maja potpiše taj dokument sa SPC, Demokratski front je saopštio da Vlada Zdravka Krivokapića nema njihovo povjerenje i podršku.

”Krivokapić nije ušao u politiku kao stručnjak za ekonomiju ili pravo, niti kao iskusan političar, već je doveden da riješi konkretna pitanja, a jedno od ključnih je upravo Temeljni ugovor sa SPC”, rekao je tada Andrija Mandić.

Premijer je obrazložio da ni formalno nije mogao potpisati Temeljni ugovor sa SPC prije sjednice Vlade Crne Gore na kojoj tekst Ugovora mora biti usvojen, da bi nekoliko dana kasnije saopštio da je dobio informaciju da mu se spremalo hapšenje u Crnoj Gori da je potpisao Temeljni ugovor. Izvor informacije nije želio da otkriva, navodeći da bi bio uhapšen jer je počinio izdaju potpisujući ugovor koji je protivustavan.

Krivokapić je saopštio da DF i jedan od njegovih lidera Andrija Mandić koriste pitanje temeljnog ugovora za rušenje Vlade.

On je tada poručio da će Ugovor sa SPC potpisati u Crnoj Gori i da on nije temelj niti uslov zaštite crkvene imovine, jer je to riješeno Zakonom o slobodi vjeroispovijesti.

Optužbe za šverc cigareta

Jedan od lidera vladajućeg Demokratskog fronta (DF) Nebojša Medojević optužio je na konferenciji za novinare 2. juna Vladu da učestvuje u švercu cigareta iz Crne Gore:

”Iz Luke Bar je za 15 dana izašlo 94 šlepera sa cigaretama, što je 940 tona, a neko je u tom poslu, uz saglasnost crnogorske Vlade, zaradio od 25 do 30 miliona eura, rekao je Medojević.

Povodom tih tvrdnji bila je sazvana i sjednica skupštinskog Odbora za bezbjednost i odbranu na kojoj je trebalo da bude saslušan Krivokapić, ministar finansija Milojko Spajić, ali i čelni ljudi bezbjednosnih službi.

Odgovorajući na optužbe da Vlada švercuje cigarete, Krivokapić je kazao da nikada u životu nije švercovao.

”Zašto bih sada sa 62 godine krenuo u šverc. Jasno sam kazao da ova Vlada neće tretirati šverc duvana ni kao državni ni kao bilo koji drugi posao već da ćemo se obračunati s organizovanim kriminalom”, kazao je Krivokapić. On je odbio da se pojavi pred Odborom u vezi s tom temom.

DF tražio smjenu Vlade i premijera

Pored svakodnevnih kritika na račun Vlade, DF je u julu zatražio njenu i smjenu premijera. Na sastanku parlamentarne većine na kome je trebalo da se rješava aktuelna kriza vlasti, DF je predložio da novi premijer bude aktuelni poslanik i nekadašnji diplomata Miodrag Lekić, kao i da parlamentarna većina izabere novu Vladu. Predložili su i da neko iz koalicije “Za budućnost Crne Gore”, preuzme funkciju predsjednika Skupštine koju obavlja Aleksa Bečić, kome su takođe javno uskratili podršku.

Premijer je više puta poručio da sam neće podnijeti ostavku, poručivši tom političkom savezu i DPS-u da podnesu zahtjev da se Vladi izglasa nepovjerenje, jer “ njega fotelja najmanje interesuje”.

Optužbe da je premijer urgirao da Apelacioni sud potvrdi presudu za “državni udar”

Na listi “nesporazuma” Fronta i Krivokapića je bio i “državni udar”, nakon sjednice Skupštine 29. jula, kada je lider SDP-a Raško Konjević kazao da je premijer nakon 30. avgusta prošle godine bio gost u stanu bivše predsjednice SDP-a Draginje Vuksanović Stanković. Ona je supruga bivšeg VDT Ivice Stankovića, koji je bio na toj funkciji tokom suđenja za državni udar, kada su osuđeni Mandić i Milan Knežević.

Lider Nove je pitao da li je Krivokapić išao u stan Stankovića da traži da liderima DF-a bude potvrđena presuda za “državni udar” i pred Apelacionim sudom, gdje je tada bio žalbeni postupak.

Krivokapić je uzvratio da nije tačno da je išao da urgira da budu osuđeni: “To je bestidna i jeftina laž. Da sam ikada nešto tako i pomislio, ne bismo zajedno bili na istoj izbornoj listi. Vjerujem u vašu ljudsku nevinost, ali poslije svega, ne i u političku. Sa mnom ne želite da razgovarate, ali tražite tehničku Vladu sa svim parlamentarnim činiocima. Nećete Vladu sa mnom, ali hoćete Vladu sa DPS-om. Mene optužujete da sam urgirao da vam presude, a njih, koji su vas optužili za državni udar i pranje novca, zovete u Vladu”, kazao je Krivokapić.

Funkcionerka DF-a Marina Jočić je na društvenim mrežama poručila premijeru da je “obična lažava, izdajnička tranja”, nakon čega ju je Vlada smijenila s tog mjesta.

Poslije svega toga, Krivokapić je ipak u noći između subote i nedjelje Mandića i Kneževića zvao u pomoć, saopštivši im da je u vladi izvršen državni udar, odnosno kako su oni prenijeli, da dio menadžmenta policije nije htio da radi svoj posao.

( Željka Vučinić )