Rusija završila izgradnju Sjevernog toka 2

Kompanija Gasprom saopštila je juče da je završila izgradnju podvodnog gasovoda Sjeverni tok 2 do Njemačke, koji će Rusiji omogućiti da potencijalno udvostruči unosan izvoz gasa u Evropu preko Baltičkog mora, zaobilazeći Ukrajinu i ukidajući joj izvor prihoda.

Iako njemački regulatori još nisu dali zeleno svjetlo za protok gasa, završetak faze izgradnje znači da je Rusija povećala kapacitete izvoza energije prema Evropi i sa sjevera u Baltičkom moru i sa juga u Crnom moru, gdje upravlja gasovodom Turski tok, piše Rojters.

“Šef upravnog odbora Aleksej Miler rekao je na jutarnjem sastanku u Gaspromu da je izgradnja Sjevernog toka 2 u potpunosti završena jutros u 8.45 po moskovskom vremenu”, saopštio je Gazprom.

Ta kompanija je prije pet godina počela izgradnju Sjevernog toka 2, dužine 1.200 km od Rusije do Njemačke. Napredak projekta vrijednog 11 milijardi dolara zakočio je krajem 2019. godine, kada mu je tadašnji predsjednik SAD Donald Tramp uveo sankcije.

Radovi su ponovo započeti godinu kasnije angažovanjem ruskih brodova.

Rojters navodi da će ova ruta, zajedno sa postojećim gasovodom Sjeverni tok, udvostručiti godišnji izvozni kapacitet na 110 milijardi kubnih metara, što je otprilike polovina ukupnog godišnjeg ruskog izvoza gasa u Evropu.

Ovaj projekat je izazvao kritike Sjedinjenih Država i Ukrajine, između ostalih. Amerikanci smatraju da će on povećati zavisnost Evrope od ruskih zaliha energije. SAD nastoje da povećaju prodaju svog tečnog prirodnog gasa Evropi, što opisuju kao način širenja “molekula slobode” preko Atlantika.

Gazprom je najveći evropski snabdjevač prirodnim gasom i čini više od trećine tržišta gasa te oblasti.

Rusija je u četvrtak saopštila da pumpanje komercijalnog gasa preko Sjevernog toka 2 neće početi sve dok njemački regulator ne da zeleno svjetlo.

Konzorcijum Nord Stream 2 AG sa sjedištem u Švajcarskoj saopštio je da je završio zavarivanje cjevovoda uz pomoć ruskog plovila Fortuna.

“Potrebne aktivnosti prije puštanja u rad biće sprovedene s ciljem da se gasovod pokrene prije kraja ove godine”, navodi se u saopštenju.

Najava Gazproma o završetku izgradnje naišla je na skepticizam u Kijevu, koji rizikuje da izgubi milijarde dolara prihoda od tranzita gasa ako Moskva obustavi isporuke preko Ukrajine.

Trenutni petogodišnji ugovor Rusije o tranzitu gasa sa Ukrajinom ističe nakon 2024. Ruski predsjednik Vladimir Putin rekao je da Ukrajina mora pokazati dobru volju ako želi da se nastavi tranzit ruskog gasa u Evropu.

“To što je izgrađen ne znači da je pušten u rad. I to se neće desiti sve dok gasovod ne bude odobren”, rekla je za Rojters Olga Belkova, menadžerka operatera ukrajinskog gasovoda.

Karlos Tores Diaz, šef za tržište električne energije i gasa u analitičkoj kompaniji Ristad enerdži, takođe je rekao da je potrebno vrijeme da gas poteče kroz cijevi Sjevernog toka 2. “Do sada nije bilo neke reakcije tržišta tako da pretpostavljam da to samo potvrđuje očekivanja da se nikakve komercijalne isporuke ne očekuju u kratkom roku”, rekao je.

Kremlj je saopštio da su “svi” zainteresovani da Sjeverni tok 2 dobije potrebno odobrenje za snabdijevanje gasom.

Njemački regulator energije mora dodijeliti dozvolu za rad Sjevernom toku 2, koja mora biti u skladu sa evropskim pravilima o razdvajanju. Ona zahtijevaju da se vlasnici cjevovoda razlikuju od dobavljača gasa koji teče kroz njega kako bi se osigurala poštena konkurencija.

Zapadni partneri Gasproma u ovom projektu su njemački Uniper, Vinteršel Dea (BASF), anglo-holandska naftna kompanija Šel, austrijski OMV i francuska energetska kompanija Endži.

Njemački regulator, Bundesnetzagentur, saopštio je da ne zna koliko će vremena trebati za donošenje odluke o sertifikaciji, ali može kazniti konzorcijum ako započne s radom bez odobrenja.

( Angelina Šofranac )