Da je Skupština usvojila zakone bilo bi više novca

Naplata državnih prihoda u julu bila je za 18,2 miliona eura manja od plana iz ovogodišnjeg budžeta, a najviše je pala naplata doprinosa na zarade gdje je umjesto planiranih 51,7 miliona prihodovano 43,2 miliona, poreza na dohodak fizičkih lica sa planiranih 15,5 na 10 miliona, poreza na dobit pravnih lica sa 7,4 na 6,3 miliona.

Iz Ministarstva finansija i socijalnog staranja navode da se ovo desilo zbog toga što je Skupština usvojila budžet, ali ne i sve predložene zakone koji su trebali uticati na ostvarenje tog budžeta.

”Odstupanje prihoda u dijelu poreza na dohodak zabilježeno je zbog planiranih, nerealizovanih efekata Zakona o izmjenama i dopunama zakona o porezu na dohodak fizičkih lica zbog neusvojenog Predloga zakona o poreskoj administraciji, kojim je trebalo da budu stvorene pretpostavke za ubiranje prihoda po osnovu oporezivanja neprijavljenog prihoda, kao mjere predložene u sklopu Zakona o budžetu za 2021. godinu. Imajući u vidu da te izmjene nisu usvojene, već je Predlog zakona još u skupštinskoj proceduri nisu se stekli uslovi ni za ubiranje prihoda po ovom osnovu. Međutim, i pored toga, bolja naplata prihoda tokom ljetnje turističke sezone u najvećoj mjeri kompenzovala je efekte neusvajanja izmjena zakona planiranih u sklopu svih mjera predviđenih u cilju širenja poreske baze, odnosno generisanja novih prihoda shodno Zakonu o budžetu za 2021. godinu”, naveli su iz Ministarstva.

Oni navode da je naplata ukupnih prihoda budžeta u periodu januar - jul ove godine na nivou je od 99,6% planirane, što ukazuje na uspješnost planiranja prihoda u godini izuzetne ekonomske neizvjesnosti izazvane pandemijom. Kazali su i da je naplata poreza na dobit za cijeli period januar - jul te da je iznos za čitavu 2021. godinu već premašen, što, kako smatraju, ukazuje na poresku disciplinu i u periodu velikog ekonomskog pada zabilježenog u 2020. godini.

Skupština nije usvojila ni predlog o povećanju akciza, ali je naplata te dažbine, i bez toga, bila na nivou planirane.

Stavka ostali prihodi navedena je u iznosu od 30,2 i za 5,8 miliona je manja od plana. Iz Ministarstva navode da se ovi prihodi ostvareni na osnovu odluke Vlade da državna preduzeća višak dobiti uplate u državnu kasu, što je u najvišem obimu uradila Elektroprivreda.

”Izvršenje po ovom osnovu rezultat je uplata privrednih društava shodno njihovim konačnim finansijskim iskazima. Imajući u vidu da je ova kategorija prethodno planirana na bazi procjene finansijskih rezultata svih privrednih društava u većinskom vlasništvu države, razlika je rezultat ostvarene i prethodno procijenjene vrijednosti”, naveli su iz Ministarstva.

Na pitanje zbog čega je u julu izdatak za bruto zarade zaposlenih u državnom sektoru povećan za dva miliona u odnosu na plan, na ukupno 43,8 miliona iz Ministarstva su odgovorili:

”Izdatak za bruto zarade u najvećem dijelu uvećan je usljed povećanih troškova po ovom osnovu ostvarenih u skladu sa isplaćenim prazničnim časovima usljed rada za vrijeme državnih praznika (13. jul), a u skladu sa Zakonom o radu i Opštim kolektivnim ugovorom. Napominjemo, da se Izvještajem o izvršenju budžeta kategorija bruto zarada vremenski usklađuje i ne predstavlja prikaz izvršenja ovog izdatka na gotovinskoj osnovi”.

Za kapitalni budžet u junu isplaćeno je 13,2 miliona, što je 11 miliona manje od plana, dok je za transfere institucijama, pojedincima NVO i javnom sektoru uplaćeno 18,9 miliona ili 2,1 milion manje od plana.

”Ostvarenje kapitalnih izdataka u najvećoj mjeri opredjeljuje povlačenje sredstava od izvođača radova na projektu izgradnje prioritetne dionice auto-puta, shodno dinamici izvođenja radova. U vezi sa navedenim, a shodno planiranom završetku izvođenja radova do 30. novembra ove godine, očekuje se veća realizacija sredstava u odnosu na planiranu u narednim mjesecima. U dijelu transfera ostvarenje u odnosu na plan opredjeljuje dinamika trošenja sredstava po ovom osnovu od strane potrošačkih jedinica i njihovih prioriteta i zakonskih obaveza u pojedinim mjesecima”, naveli su iz Ministarstva.

Plaćena garancija od 3,9 miliona eura u julu odnosi se na obavezu po osnovu aktivirane garancije po kreditu kineske Exim banke, za brodove Crnogorske i Barske plovidbe, što su zatekli kao još jedan problem iz ranijeg perioda.

Višak u kasi i sa otplatom rate za auto-put

U ranijim saopštenjima iz Ministarstva navedeno je da je u julu ostvaren suficit od 41,3 miliona eura, odnosno za toliko su veći ostvareni tekući prihodi od tekućih izdataka. Međutim u tekuće izdatke se ne računa otplata duga koja je u ovom mjesecu iznosila 25,4 miliona eura, od čega se najviše odnosi na otplatu rate za auto-put od 24,7 miliona eura.

”Ukupni troškovi po ovom osnovu sastavni su dio izvršenja budžeta u dijelu izdataka za kamate (uplata pripadajuće kamate po kreditu) u iznosu od 3,1 milion i otplate duga (obaveza po osnovu glavnice duga) u iznosu od 24,7 miliona eura. Obaveze su izmirene 20. jula ove godine. Crna Gora je, na ime rate koja je dospijevala 21. jula 2021. godine bankama uplatila 27,8 miliona po osnovu glavnice i kamata, u skladu sa hedžing aranžmanom, dok su banke državi platile ukupno 37,3 miliona američkih dolara (jedna rata koja je proslijeđena kineskoj strani). Da MFSS nije “hedžovalo” ovaj kredit, plaćanje prema kineskoj Exim banci moralo bi da se srovede po tekućem kursu EUR/USD koji je, prema podacima Centralne banke Crne Gore, na dan plaćanja iznosio 1,1775. To znači da bi ukupan trošak vezan za dospjele obaveze iz tog kredita bio oko 31,7 miliona eura, što je za oko 4 miliona eura više nego sa hedžing aranžmanom (27,8 miliona eura). Dakle, bilježimo uštedu od oko 4 miliona po tom osnovu”, navedeno je iz Ministarstva.

( Goran Kapor )