Francuzi se povlače zbog ruskih plaćenika?

Vagner grupa privatnih vojnih plaćenika djeluje iz sjenke, a njeno postojanje i vlasništvo su tema glasina, dezinformacija i negiranja. Međutim, ta grupa bi uskoro mogla da ostvari nešto što decenijama nije pošlo za rukom militantima i pobunjenicima - da ubrza okončanje francuske vojne intervencije na Maliju.

Novinski izvještaji od prošle nedjelje ukazuju da je prelazna vlada Malija - koja je preuzela vlast u puču prošle godine na ivici da potpiše ugovor s ovom ruskom kompanijom u borbi protiv islamskih ekstremista. Ova vijest je izazvala kritike iz Pariza, koji je saopštio da bi dolazak Vagner grupe bio “nekompatibilan” s višedecenijskom francuskom podrškom vladi Malija.

Stav Francuske je podržala i njemačka ministarka odbrane Anegrat Kramp Karenbauer, koja je na Tviteru objavila da bi angažovanje te firme dovelo u pitanje sve ono što Ujedinjene nacije i Evropska unija rade na Maliju. Njemačka u značajnoj mjeri doprinosi EU misiji za obuku, dok UN snage takođe uključuju britanske, kineske i druge multinacionalne trupe.

Portparol lidera hunte na Maliju kazao je da on nema informacije o takvom dogovoru. Malijski zvaničnici kazali su novinarima da je vlada u kontaktu sa “svima” kako bi ugušila aktuelnu pobunu koja uključuje i elemente Islamske države.

Koliko su blizu Francuska i Njemačka da se povuku iz Malija ostaje nejasno, ali je predsjednik Emanuel Makron nagovijestio njegove želje da povuče francuske snage.

U junu, Makron je objavio planove da smanji razmjere francuske dugogodišnje protivterorističke Operacije Barkhane u Maliju i spoji je s drugim međunarodnim naporima. U to vrijeme, Francuska je imala preko 5000 vojnika koji su djelovali u Maliju i širem regionu, gdje su na neki način prisutni još od kolonijalnog doba, ali Pariz želi da teret podijeli s drugim evropskim i afričkim zemljama.

Pariz i Berlin sada nagovještavaju da bi dolazak Vagner grupe bila kap koja je prelila čašu. Takođe je moguće da to služi kao izgovor za povlačenje podrške iz regiona gdje žele da smanje svoje obaveze čak i po cijenu da izgube uticaj u korist Moskve i Pekinga.

Dok Kina svoj uticaj u Africi širi kroz investicije u zemljama širom kontinenta, ruski uticaj je novijeg datuma i usredsređeniji. Vagner grupa je iskoristila prednost nestabilnosti i nasilja. Libija i Centralna Afrička Republika su najbolji primjeri, ali postoje izvještaji da su ruski vojni plaćenici aktivni na nekoliko lokacija u Mozambiku, Madagaskaru i u Sudanu.

Rojters je o angažmanu Vagner grupe na Maliju izvještavao 13. septembra, a nekoliko diplomatskih i bezbjednosnih izvora je kazalo da je dogovor blizu. Četiri izvora su za britansku agenciju kazala da bi Vagnerova grupu bila plaćena šest milijardi franaka mjesečno (9,1 milion eura) za njene usluge. Niko iz Vagner grupe nije želio da komentariše ove navode za Rojters.

U kojoj mjeri ova firma postoji kao odvojeno privatno preduzeće ostaje nejasno. Magazin “Forin polisi” je objavio ranije ove godine da preduzeće Vagner grupa pravno ne postoji i da se ta fraza koristi za mrežu firmi koje je Kremlj koristio za borbe u Ukrajini 2014. i širenje u Siriji naredne godine.

Ruske vlasti negiraju da plaćenici Vagner grupe izvršavaju njihova naređenja.

Vlasništvo nad grupom takođe ostaje misterija. Nekoliko medijskih platformi, uključujući i Rojters, povezane su s grupom Jevgenija Prigožina, biznismena protiv kojeg je u Sjedinjenim Državama podignuta optužnica zbog uplitanja u predsjedničke izbore 2016. godine i koji je na meti sankcija EU nakon što je optužen da je prekršio UN embargo na prodaju oružja Libiji. Prigožin negira povezanost s Vagner grupom, a iz njegovog kabineta za odnose s javnošću kažu da on u Africi nema poslovnih interesa.

Od puča prošlog avgusta, koji su osudile Sjedinjene Države i Francuska, djeluje kao da se Mali približava Rusiji i udaljava od Pariza i Vašingtona.

Nakon puča pojedini strani i malijski mediji su ukazali na moguću umiješanost Rusije, izvještavajući da su novi vojni lideri Malija, Malik Diav i Sadio Kamara, proveli godinu na vojnom koledžu u Moskvi. Kamara, koji je sada ministar odbrane, ranije ovog mjeseca je boravio u službenoj posjeti Rusiji, prenio je Rojters.

Nejasno je da li Rusija može zamijeniti Francusku kao glavnog igrača na Maliju. Francuska želi da izgradi međunarodni otpor upotrebi Vagner grupe, ali na drugim frontovima Pariz i Berlin dugo priželjkuju da izbalansiraju sukob s Rusijom kroz ekonomsku i drugu saradnju. To se jasno vidi na primjeru gasovoda Sjeverni tok 2 koji će prevoziti prirodni gas od Rusije do Evrope preko Baltičkog mora, zaobilazeći Ukrajinu. Mada su se tome protivile Sjedinjene Države, izgradnju gasovoda podržavaju Makron i njemačka kancelarka Angela Merkel, kao i oba njena moguća nasljednika.

Kakav god bude ishod dešavanja na Maliju, Rusija je ponovo demonstrirala svoju efikasnost u upotrebi nekonvencionalnih taktika i snaga kako bi, kad to poželi, ugrabila mjesto za stolom.

( Piter Eps )