Džonson: Pariz da se sabere i popusti s kritikama

Britanski premijer Boris Džonson poručio je juče Francuskoj da “se sabere” i prestane da kritikuje Sjedinjene Države i Australiju u sporu oko trilateralnog sporazuma o nuklearnim podmornicama koji je poništio ugovor s Francuskom.

Rojters podsjeća da je novo odbrambeno partnerstvo između Britanije, SAD i Australije najavljeno prošle nedjelje i pružiće Kanberi pristup tehnologiji podmornica na nuklearni pogon.

Francuska je optužila predsjednika SAD Džoa Bajdena da im je zabio nož u leđa i da se ponaša kao njegov prethodnik Donald Tramp nakon što je Australija odbacila ugovor s Parizom za kupovinu konvencionalnih podmornica.

Kao pokazatelj popuštanja tenzija na relaciji Vašington - Pariz, Makron i Bajden su se juče u telefonskom razgovoru saglasili da počnu temeljne konsultacije u cilju obnove povjerenja.

Iz Makronovog kabineta saopšteno je da će Francuska sljedeće nedjelje vratiti ambasadora u SAD, koji je opozvan prošle nedjelje, nakon što se Bajden složio da bi konsultovanje Francuske prije objave bezbjednosnog pakta s Australijom spriječilo diplomatski spor. Iz Bijele kuće je saopšteno da će se dvojica lidera sastati u Evropi u oktobru.

Pariz je prošle nedjelje u znak diplomatskog protesta opozvao ambasadore u SAD i Australiji, ali je do sada uglavnom ignorisao Britaniju. London nije pominjan u javnoj komunikaciji, a zvaničnici su privatno kazali da je uloga Londona “dimna zavjesa”.

U obraćanju dan nakon što se sastao s Bajdenom u Vašingtonu, britanski premijer Džonson je ranije juče komentarišući bezbjednosni pakt kazao: “Mislim da je krajnje vrijeme da se neki od naših najdražih prijatelja u svijetu ‘saberu’ i da ‘olabave’ jer je ovo suštinski veliki iskorak za globalnu bezbjednost.”

Kazao je da dogovor nema za cilj da “bilo koga istisne, nije neprijateljski prema Kini. “Tu je da pojača veze i prijateljstvo između tri zemlje”, rekao je britanski premijer.

Ovi komentari će vjerovatno dodatno naljutiti Pariz. Dva diplomatska izvora su kazala da su izdate instrukcije da se odmah ograniče kontakti s Britanijom.

”Izgleda da je cilj promovisanje globalne Britanije širom svijeta, a da se pritom marginalizuje Evropa. To ne možemo prihvatiti”, kazao je jedan francuski diplomatski izvor koristeći slogan koji je upotrebljavao Džonson da opiše britanske ambicije nakon bregzita.

Zvaničnici su za Rojters kazali da djeluje da je uloga Britanije u formiranju novog partnerstva veća nego što se to mislilo u početku, a da je dogovor načelno oblikovan tokom samita lidera G7 u Kornvolu u junu, kojem je prisustvovao i Makron.

”Istina je da je Borisu Džonsonu teško da uvidi što je problematično u tome da neko ne ispuni preuzetu obavezu i prekrši datu riječ”, objavila je na Tviteru Natali Lizom, bivša francuska ministarka i evropska poslanica.

”Međutim, to je problem kada neko tvrdi da želi međunarodni poredak zasnovan na pravilima i odnose zasnovane na povjerenju.”

Ljutnju Pariza naglašava i činjenica da je Makronov kabinet - u rijetkom postupku te vrste - kategorično demantovao pisanje britanskog “Dejli telegrafa”, a u kojem se navodi da je predsjednik spreman da odustane od stalnog mjesta u Savjetu bezbjednosti UN u zamjenu za formiranje armije Evropske unije.

Demantujući članak, francuska vlada je opisala “Telegraf”, list za koji je pisao Džonson, kao “engleski tabloid”.

N. B.

Nakon telefonskog razgovora Bajdena i Makrona, Francuska je odlučila da vrati ambasadora u SAD

( Nada Bogetić )