EP kritikovao i Đukanovića: Spriječiti masovno izbjegavanje plaćanja poreza

Evropski parlament (EP) usvojio je danas Rezoluciju o „Pandora papirima“ i pozvao na pokretanje temeljnih istraga o svim prekršajima u vezi tog slučaja koji su se desili u jurisdikcijama Evropske unije (EU).

„U Rezoluciji donesenoj s 578 glasova za, 28 protiv i 79 uzdržanih, poslanici EP su naveli najhitnije mjere koje EU mora da preduzme kako bi se zatvorile rupe u zakonu koje trenutno omogućavaju masovno izbjegavanje plaćanja poreza, pranje novca i utaju poreza. Zatražili su i da Evropska komisija (EK) preduzme pravne mjere protiv država članica koje ne sprovode postojeće zakonodavstvo pravilno. Posebnu kritiku su uputili sadašnjim i bivšim premijerima i ministrima država članica čije su aktivnosti razotkrivene u ’Pandora papirima’“, saopšteno je iz EP.

Rezolucija je, kako se dodaje, rezultat ogorčenja koje su poslanici EP izrazili na plenarnoj sjednici u oktobru, koja je održana dva dana nakon objave prvih saznanja o „Pandora papirima“.

Usvojena Rezolucija poziva nacionalna tijela država članica da pokrenu temelje istrage svih prekršaja razotkrivenih u „Pandora papirim“a koji su počinjeni u njihovim jurisdikcijama i da sprovedu finansijsku reviziju svih osoba koje se pominju u njima.

Od EK se traži da analizira otkrića, utvrdi je li potrebno novo zakonodavstvo i razmotri treba li preduzeti pravne mjere protiv nekih država članica. Poslanici EP smatraju da bi i evropski javni tužilac trebalo da procijeni da li je potrebno pokrenuti posebne istrage.

Posebno su osudili sadašnje i bivše evropske političare: češkog premijera Andreja Babiša, kiparskog predsjednika Nikosa Anastasiadesa, holandskog ministra finansija Vopkea Hoekstru, bivšeg britanskog premijera Tonija Blera, te bivšeg malteškog ministra i evropskog komesara Džona Dallija, čija se imena pominju u „Pandora papirima“.

„U rezoluciji se kritikuju i predsjednik Azerbajdžana Ilham Alijev i crnogorski predsjednik Milo Đukanović“, ističe se u saopštenju.

Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) objavila je početkom oktobra da su Milo Đukanović i njegov sin Blažo Đukanović 2012. godine sklopili tajne ugovore o upravljanju njihovom imovinom skrivajući se, kako su pojasnili, iza komplikovane mreže povezanih kompanija iz Velike Britanije, Švajcarske, Britanskih djevičanskih ostrva, Paname i Gibraltara.

Sin predsjednika Crne Gore je iskoristio tu strukturu da formira i dvije skrivene kompanije sa ćerkama firmama u Londonu i Crnoj Gori.

Do tih podataka Istraživački centar MANS-a došao je kroz globalnu istragu o of-šor poslovima pod nazivom „Pandora papiri“, koju je vodio Međunarodni konzorcijum istraživačkih novinara (ICIJ) s partnerima iz 117 zemalja. Do sada najveća baza procurjelih podataka sadrži skoro 12 miliona dokumenata iz 14 of-šor agencija.

Jedna od njih je ALCOGAL, vodeća advokatska kancelarija u Panami s predstavništvima na svim poznatijim of-šor destinacijama, uključujući Britanska Djevičanska Ostrva, preko kojih su vođeni poslovi porodice Đukanović.

Specijalno državno tužilaštvo (SDT) formiralo je predmet povodom tvrdnji MANS-a o Đukanovićima.

Više o stvarnim vlasnicima fiktivnih firmi

EP je pozvao države članice i EK da ulože veće napore da utvrde ko su stvarni vlasnici fiktivnih preduzeća i da razmjene informacije o njima.

Poslanici EP su, kako se navodi u saopštenju, istakli i da brojne države članice kasne sa sprovođenjem postojećih pravila za sprečavanje pranja novca i izbjegavanja plaćanja poreza. Oni pozivaju EK da se pozabavi time.

Od EK traže i da iznese predloge o programima „zlatnih pasoša” i sticanja prava na boravak, te da ocijeni efikasnost identifikacije politički izloženih osoba i pojačane dubinske analize.

„Nova, stroža pravila biće besmislena ako se postojeća pravila ne primjenjuju dosljedno i ako nacionalna tijela širom EU ne budu bolje sarađivala“, piše u Rezoluciji, te se poziva na ulaganje više sredstava i dobre volje u to područje.

EK bi trebalo, dodaje se, da procijeni imaju li finansijsko-obavještajne jedinice dovoljno sredstava.

Crna lista poreskih oaza „neefikasan instrument”

U rezoluciji se Unijina crna lista poreskih oaza naziva „neefikasnim instrumentom”, koji ne može da dopre do najgorih prekršitelja.

„Na primjer, dvije trećine fiktivnih preduzeća navedenih u ’Pandora papirima’ registrirano je na Britanskim Djevičanskim Ostrvima, a ta zemlja nije na crnoj listi EU. Poslanici EP stoga predlažu brojne načine za poboljšanje liste, uključujući proširenje popisa praksi koje su tipični pokazatelji poreske oaze i reformisanje postupka odlučivanja o uvrštenju zemalja na listu“, navodi se u saopštenju i podsjeća da su evropski parlamentarci početkom oktobra donijeli detaljniju rezoluciju o tom pitanju.

( Biljana Matijašević, Nikola Dragaš )