Hrvati bi da ožive pogon "Soko Štarka" u Andrijevici?
Gradonačelnik Srđan Mašović tvrdi da je razgovarao sa vlasnicima “Adriatik grupe” i o mogućoj proizvodnji
Najava potencijalnog investitora probudila je nadu u Andrijevici da nekadašnja “slatka fabrika“ može opet da oživi, makar dijelom kapaciteta.
Pogoni “Soko Štarka” ne rade već 12 godina, a u andrijevičkoj lokalnoj vlasti kažu da se nadaju da priča o fabrici nije završena.
Predsjednik Opštine Srđan Mašović ističe da se već nekoliko puta sreo sa vlasnicima “Atlantik grupe” i da su vođeni ozbiljni razgovori o mogućnosti da se proizvodni pogoni stave u funkciju.
“Atlantik grupa je velika kompanije iz Hrvatske koja je kupila 'Soko Štark' u Srbiji. Gajimo nadu da je moguće da i pogoni u Andrijevici ožive”, rekao je Mašović za “Vijesti”.
Ocijenio je da je suvišno pričati o tome šta bi to značilo za Andrijevicu.
“Ne mora biti toliko radnika koliko ih je bilo u zlatno doba za ovu fabriku, ali u ovom gradu svako radno mjesto je važno i sigurno bi se sa otvaranjem fabrike izdigli sa dna ljestvice razvijenosti, gdje smo se našli nakon tranzicije”.
Ne treba, međutim, zaboraviti da su dosadašnje najave ostajale samo mrtvo slovo na papiru, jer se po pravilu zaključivalo da takav vid proizvodnje nije rentabilan.
Bivši radnici podsjećaju da je zatvaranjem fabrike Andrijevica izgubila puno i da je veliki broj porodica grubo oštećen.
Fabrika ratluka i želea "Soko Štark“ u Andrijevici napravljena je 1977. godine, u vrijeme kada još niko nije slutio šta će se desiti sa SFRJ.
U njoj su uposlenje našli radnici iz Andrijevice i Berana, a po visini plata i redovnosti isplate, čak i u najtežim godinama inflacije, bili su privilegovani u odnosu na radnike drugih kompanija.
U Andrijevici je ova fabrika bila najbrojniji privredni kolektiv, čije gašenje se i te kako odrazilo na socijalnu sliku opštine.
Kompaniju "Soko Štark“ u julu 2005. godine najprije privatizovala je firma “Grand kafa“.
Pogon u Andrijevici je, prema riječima radnika, zatvoren praktično preko noći, u decembru te godine, samo dva-tri mjeseca nakon privatizacije.
Bivši radnici zbog “prevare” stigli do Strazbura, ali je sud odbacio žalbu
Nakon privatizacije, radnici su uz otpremninu upućeni na biro rada. Kasnije su tvrdili da su prevareni i da su otpremnine bile mnogo manje od onih koje su dobile njihove kolege u pogonima „Soko Štarka“ u Srbiji.
“Došla su tri predstavnika novih vlasnika i ponudili nam po sistemu uzmi ili ostavi po 150 eura po godini radnog staža. Morali smo prihvatiti. Tek kasnije kolege iz Srbije su nam javili da su oni koji su tamo napustili posao prilikom privatizacije, dobili 400 eura po godini staža. Mi smo prevareni i tužili smo vlasnika“.
Od kada je zatvoren pogon u Andrijevici, radnici su vodili sudske sporove. Oni su sve vrijeme navodili da su primjenom različitog socijalnog programa dovedeni u neravnopravan položaj u odnosu na kolege iz Srbije.
“Na kraju smo se obratili Međunarodnom sudu za ljudska prava u Strazburu koji je poslije dužeg vremena odbacio našu žalbu kao neosnovanu”.
Za bivše radnike je kasno, šta god sa fabrikom da bude - većina njih je u poznim godinam
( Tufik Softić )