Skrivena Crna Gora: Gdje sunce za dan dvaput izađe i zađe, a gdje je spas od „kataklizme”

Vitoja, drvo u Dinoši koje izbacuje vodu, Kuti, Lopate, Dolovi, Stupovi, Crvena stijena, Žuta platija, planina Ljubišnja i rijeka Draga, pećine u selu Trnovo, mlinovi u Poseljanima, Hridsko, Visitorsko, Zabojsko, Zminje jezero, šume kestena u Ostrosu... samo su neka od mjesta u Crnoj Gori koje su čitaoci “Vijesti” prepoznali kao važne i lokacije koje vrijedi da posjete i turisti i oni koji u Crnoj Gori žive.

Na toj listi našli su se i Narodna biblioteka “Stevan Samardžić” u Pljevljima i Dom kulture “Vladimir Popović Španac” u Baru.

”Vijesti” su početkom novembra objavile upitnik sa pozivom čitaocima da zajedno otkrijemo što više lokacija u Crnoj Gori o kojima se malo ili nimalo zna, ili su kroz vrijeme zaboravljene i o njima se ne govori, koje su iz nekog razloga zanemarene.

Pristigli predlozi ne obuhvataju sve opštine, ali su obuhvaćene lokacije i sa juga i sjevera, kao i centralnog dijela Crne Gore.

Čitaoci tako sugerišu da i na dvadesetak minuta od Podgorice postoji veliki broj napuštenih i zapuštenih sela, koja obiluju prirodnim ljepotama.

”Lijeva Rijeka, okolna sela i planine Gomilice, Lopate, Glavica, Dolovi, Mrčojska Gora, Krčevine, Raičkova glava, Stupovi”, navodi čitalac i u obrazloženju dodaje da je Lijeva Rijeka nekada bila naseljena, da je škola u Lijevoj Rijeci nekad brojala do 1.000 učenika, tu su bili i dom zdravlja, mjesna zajednica...

”A sada je napuštena, zapuštena i zaboravljena. Da se sa auto-puta naprave sporedni putevi i rasvjeta koji vode do okolnih predivnih planina kao što su: Gomilice, Glavica, Dolovi, Mrčojska gora, Krčevine, Raičkova glava, Stupovi i da se napravi neki sadržaj za turiste. Predivno je, a tako blizu”.

A od Podgorice nisu daleko i Rikavačko i Bukumirsko jezero, groblje Bukumira, “neobična prirodna konstrukcija, u vidu velikog broja kamenih kiljana koji su po legendi ostali poslije nestanka plemena Bukumiri”.

Čitaoci predlažu i obilazak Crvene stijene, stare turske tvrđave na Veljem brdu.

U susjednoj, opštini Cetinje, na dvadesetak minuta šetnje od Rijeke Crnojevića, nalaze se mlinovi pod Glavicom.

”Nestvaran predio, kao iz bajke. Dosta ljudi koji prošeta do Obodske pećine ni ne svrati da ih posjeti”, poručuje čitalac.

A raj je, kažu, i predio u kojem se nalaze ostaci manastira Prečista krajinska u Ostrosu.

”Osim predivne kestenove šume koja je pravi raj čak i za one koji nemaju neki izražen link sa prirodim, u ovom predjelu se nalaze i ostaci čuvenog manastira Prečista krajinska, manastir u kojem je po predanju sahranjena Kosara, kćerka cara Samuila, pokraj nogu svoga muža Jovana Vladimira... U blizini je i Šasko jezero, stari grad Šas, i utvrđenje Oblun. Ovo je dio Crne Gore koji u malom daje toliko prostora za rekreativce, znatiželjnike, ali i za naučnike...”, kaže čitateljka.

Svoje mjesto u predlozima važnih, a zanemarenih lokacija, našla je i tvrđava Haj Nehaj.

”Prelijep vidikovac Sutomora. Posebno interesantna po jedinoj crkvi sa dva oltara u Crnoj Gori”, kaže čitalac, uz predlog da se tvrđava preuredi i bude dio turističke ponude.

U mnogim tekstovima o bogatstvu šavničke opštine navodi se činjenica da u Šavniku, u vrijeme ravnodnevnice, sunce u jednom danu izlazi i zalazi dva puta. Šavnik je i opština kroz koju protiče pet rijeka. Među njima, čitaoci su više puta sugerisali Bijelu, njen izvor i vodopad.

U pljevaljskom kraju, kažu čitaoci, nezaobilazni su meandri Ćehotine i Otilovićko jezero, a zbog njenih prirodnih ljepota, među predlozima se našla i planina Ljubišnja, sa najvišim vrhom Dernečište (2.238 mnv).

”Bogatstvo šuma, pašnjaka, podjednako biljnog i životinjskog svijeta, endemičnih i autohtonih vrsta”, piše čitalac u obrazloženju predloga i dodaje da je pažnje vrijedna i rijeka Draga, “još sakrivena od očiju javnosti i skoro potpuno nepoznata”.

Rijeka Draga izvire ispod obronaka planine Ljubišnje i njen kanjon je dubok oko 600 metara. Draga se uliva u rijeku Taru.

”Predstavlja pravi prirodni i turistički biser na sjeveru Crne Gore koji treba valorizovati. Odlikuje je duboki kanjon, a najuža je na mjestu zvanom Tijesno svega desetak metara. Divno bi bilo kada biste široku javnost upoznali sa ovim ljepotama koje bi trebalo zaštiti najvišim stepenom zaštite prirodnog dobra, radi generacija koje dolaze”.

U rožajskom kraju, čitaoci predlažu Derman do, u podnožju vrha planine Hajla.

”Naziv potiče od turske riječi derman, što znači spas i riječi do, misleći se na dolinu. Vjeruje se ukoliko ikada dođe do kataklizme svijeta, da će svako ko bude na tom mjestu - preživjeti. Inače je u pitanju omiljeno mjesto za planinarenje, a postoji i dom kulture u kojem se okupljaju ljubitelji planine iz Crne Gore i regiona”, navodi se u obrazloženju predloga.

Za andrijevičku opštinu, među predlozima našli su se selo Kuti i Štavna.

”Katun Štavna nalazi se u samom podnožju Komova. Smješten na 1.800 metara nadmorske visine. Sa pogledom na Komove, sa predivnim pašnjacima punim borovnica, Štavna je jednom riječju raj na zemlji”, piše čitateljka, uz upute za planinare - sa Štavne se mogu popeti sva tri vrha Komova - Kučki, Ljevorečki i Vasojevićki, svi preko 2.000 metara nadmorske visine.

Našli su se u predlozima čitalaca i “jezero sreće”, kako nerijetko nazivaju Hridsko, jezero koje se nalazi na teritoriji plavske opštine i manastir i crkva u Brezojevicama, naselju u okolini Plava.

”Sa tog mjesta se mogu vidjeti Visitor, čuvene Prokletije i planinski prevoj Čakor. U blizini je jezero (Plavsko, prim. aut), izvor rijeke Lim. Kao i gusinjski izvori, poznati u narodu kao Savine vode ili Alipašini izvori”, piše čitalac...

Kroz ovaj tekst predstavljeni su samo neki od predloga koji su pristigli kroz više od 100 upitnika i komentari na portalu. Redakcija će svakako i detaljnije obraditi sadržaj koji su uputili čitaoci, a u cilju bolje preglednosti kreiramo i mapu, koja će olakšati prikaz, pretragu i detaljniji pregled opisa lokacija.

Upitnik “Koje su to zaboravljene lokacije u Crnoj Gori koje vrijedi posjetiti” je i dalje aktivan na portalu “Vijesti”, pa vas pozivamo da se uključite i pošaljete i svoje predloge.

( Damira Kalač )