Italija je država 2021. godine
Ta čast je pripala Italiji, ne zbog majstorstva njenih fudbalera koji su osvojili veliki trofej Evrope, niti njenih pop zvijezda koje su pobijedile na Evroviziji, nego zbog njene politike
”Ekonomist” svake godine bira “državu godine”. Nagrada ne ide najvećoj, najbogatijoj ili najsrećnijoj, nego onoj koja je po našem mišljenju najviše napredovala 2021. Među prošlim pobjednicima su bili, između ostalih, Uzbekistan (zbog ukidanja ropstva), Kolumbija (zbog sklapanja mira) i Tunis (zbog prihvatanja demokratije).
Ova godina je teška. Kovid-19 je nastavio da širi bijedu, jer su briljantno dizajnirane vakcine neravnomjerno raspoređene i pojavili su se novi sojevi poput omikrona. U mnogim državama, podrivene su građanske slobode i demokratske norme. Glavni ruski opozicioni lider je zatvoren. Pristalice Donalda Trampa su upale u američki Kapitol. Građanski ratovi su zahvatili Etiopiju i Mjanmar. Ipak, usred tog mraka, nekoliko država je zasjalo.
U maloj Samoi, sudovi su riješili ustavnu krizu, zbacili stranku koja je vladala 33 godine i premijera koji je tvrdio da je izabran od boga, i postavili refomistkinju, prvu ženu na toj funkciji. Moldavija, jedna od najsiromašnijih evropskih država, odavno je služila kao ruska perionica novca. Međutim, krajem 2020. je za predsjednicu izabrala Maju Sandu, koja se bori protiv korupcije, a 2021. je njenoj stranci predala kontrolu nad parlamentom.
Zambija je povratila demokratiju. Ta zemlja je prije godinu bila korumpirana i osiromašena. Njeni vladari su u avgustu pokušali da namjeste izbore, ali su Zambijci glasali za Hakaindea Hičilemu, liberalnog biznismena, u tolikom broju da je prevara propala. Hičilema je od tada postigao sporazum sa Međunarodnim monetarnim fondom, obećao da će smanjiti rasipničke subvencije na gorivo i struju i počeo da istražuje korupciju.
Demokrate se dive hrabrosti Litvanije
I Litvanija se borila za demokratske vrijednosti. Da je ta baltička država grad, jedva bi ušla u prvih 40 u Kini po broju stanovnika. Ipak, usprotivila se vladi u Pekingu time što je dozvolila Tajvanu da otvori predstavništvo u Viljnusu, prijestonici Litvanije. Takođe je savjetovala svojim građanima da odbace pametne telefone kineske proizvodnje nakon što su njeni obavještajci otkrili ono što su opisali kao softver za cenzurisanje koji može biti aktiviran bez upozorenja.
Litvanija se usprotivila i drugim autoritarnim režimima. Pružila je utočište disidentima iz susjedne Bjelorusije i Rusije, uključujući ženu koja je vjerovatno pobijedila na posljednjim izborima u Bjelorusiji, Svetlanu Tihanovskaju. Despot koji je pokrao te izbore, Aleksandar Lukašenko, pokušao je da se osveti primoravajući mase izbjeglica da pređu granicu Litvanije. Litvanija je odgovorila čvrsto, a ipak humanije od Poljske, koju je Bjelorusija takođe provocirala na isti način. Kina je riješena da zastraši Litvaniju da se potčini. Jedan kineski list je ismijao njenu veličinu, uporedivši je, veoma originalno, sa “mišem, ili čak buvom”. Demokrate se svuda dive njenoj hrabrosti. Ipak, ona nije naš pobjednik.
Sposoban i ugledan premijer
Ta čast pripada Italiji. Ne zbog majstorstva njenih fudbalera koji su osvojili veliki trofej Evrope, niti njenih pop zvijezda koje su pobijedile na Evroviziji, nego zbog njene politike. “Ekonomist” je često kritikovao Italiju zbog izbora njenih lidera, poput Silvija Berluskonija, za kojeg bi bilo korisno da posluša savjet iz pobjedničke pjesme Evrovizije da “ućuti i lijepo se ponaša”. Zbog loše vladavine, Italijani su bili siromašniji 2019. nego 2000. Ipak, ove godine, Italija se promijenila.
Sa Marijom Dragijem, dobila je kompetentnog premijera koji uživa međunarodni ugled. Ovoga puta, velika većina njenih političara je prevazišla razlike da bi podržala program temeljnih reformi koji bi trebalo da znači da će Italija dobiti sredstva na koja ima pravo prema planu Evropske unije za opravak nakon pandemije. Stropa vakcinacije protiv kovida u Italiji je među najvišim u Evropi. A nakon teške 2020, njena ekonomija se oporavlja brže od francuske i njemačke. Postoji opasnost da bi se ovaj neuobičajeni nalet razumne vladavine mogao preokrenuti. Dragi želi da bude predsjednik, što je više ceremonijalna funkcija, i mogao bi ga naslijediti manje sposoban premijer. Međutim, teško je poreći da je Italija danas bolje mjesto nego što je bila u decembru 2020. Zbog toga smo je izabrali za državu godine. Auguroni!
Prevela: A. Šofranac
( The Economist )