SDT odbacilo jednu od prijava u slučaju "Možura": Sedam miliona PDV-a zakonito odbijeno

Specijalno državno tužilaštvo (SDT) odbacilo je krivičnu prijavu na osnovu koje je ispitivano da li je firmi “Možura wind park” (MWP) zakonito odbijeno gotovo sedam miliona eura ulaznog PDV-a.

Istovremeno, specijalni tužioci kolegama iz Osnovnog državnog tužilaštva dostavili su spise predmeta koji se odnose na moguću utaju poreza i doprinosa u poslu te kompanije sa firmom “Shanghai Electric Power Engineering Montenegro LLC”.

To su “Vijestima” odgovorili iz SDT-a, na čijem čelu je glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić.

Odbačene su i krivične prijave protiv dvojice direktora “Možura wind parka” - Kevina Chircopa i Jianchao Lia, kao i direktora “Spice Ronghe International limited” Rajka Stanišića i ovlašćenog zastupnika Yizhou Guia.

”Kada je u pitanju predmet koji je u Specijalnom državnom tužilaštvu formiran u vezi sa poslovanjem “M.W.P.” DOO Podgorica, koji se odnosi na pravo odbitka ulaznog PDV-a, u iznosu od 6.942.447,87 eura, koji je iskazan po osnovu nabavke opreme i transfera novačanih sredstava između pravnih lica “M.W.P.” DOO P i “S.R.I.M.L.” DOO P, donijeto je rješenje o odbačaju krivične prijave protiv K. C. i J. L., odgovornih lica u pravnom licu “M.W.P.” DOO P., i S. R. i Y. G., odgovornih lica u pravnom licu “S.R.I.M.L.” DOO P., te protiv pravnih lica “M.W. P.” DOO P. i “S.R.I.M.L.” DOO P., zbog krivičnog djela zloupotreba položaja u privrednom poslovanju iz čl. 272 st. 3 u vezi sa st.1 KZ CG, jer ne postoji osnovana sumnja da su navedena lica izvršila ovo, ni drugo krivično djelo za koje se gonjenje preduzima po službenoj dužnosti”, odgovorili su iz SDT-a.

Vlasnici ‘Možura wind parka’ su malteška državna firma ‘Enemalta’ i ‘Malta Montenegro wind park’, čije je sjedište takođe na Malti. Vlasnici ‘Enemalte’ su Vlada Malte i kineska kompanija ‘Šangaj elektrik’, koja je bila izvođač radova na Možuri

To tužilaštvo ranije je i od vještaka ekonomske struke tražilo mišljenje u vezi sa poslovanjem “Možura wind parka”, kompanije koja je preuzela posao gradnje vjetroelektrane na Možuri, a koji se odnosi na pravo odbitka ulaznog PDV-a u iznosu od gotovo sedam miliona eura.

Taj iznos PDV-a je u finasijskoj dokumentaciji prikazan na osnovu nabavke proizvoda (turbina i druge opreme) od firme “Spic Ronghe International Limited”, a čija je ukupna vrijednost bila nešto više od 40 miliona eura.

Iz SDT-a je objašnjeno da je prilikom donošenja odluke ocijenjeno da su se odgovorna lica u firmama “Možura wind park” i “Spic Ronghe International Limited” i ta pravna lica, kao poreski obaveznici koristili svojim zakonskim pravima:

”I na odluke Poreske uprave, kao prvostepenog organa, izjavljivali prigovore, odnosno žalbe, te iskoristili pravo na podnošenje tužbe na pravosnažnu odluku drugostepenog organa, a u upravnim postupcima i knjigovodstvenoj evidenciji prikazivali sve podatke i dokumentaciju koja je od značaja za njihove poslovne odnose i utvrđivanje poreskih obaveza ovih pravnih lica, što je sve provedeno kroz knjigovodstvenu evidenciju, te da je, u konačnom, što proizilazi iz prikupljene dokumentacije, u toku trajanja upravnog postupka, porez plaćen”, objašnjeno je iz SDT-a.

Porez možda utajili?

Osnovno državno tužilaštvo u Podgorici od kolega iz SDT-a dobilo je spise predmeta prikupljene tokom provjere poslovnog odnosa između MWP i “Šangaj elektrika”, koje je bilo izvođač radova na vjetroelektrani.

”I koje je tokom 2017. godine ispostavilo fakture za izvršene radove i usluge prema pravnom licu “M.W.P”. DOO P., pa kako je analizom podataka i dokumentacije prikupljenih u izviđaju proizilazilo da su odgovorna lica u pravnom licu “S. E. P. E. (M.) LLC” DOO P., eventualno izvršila krivično djelo utaja poreza i doprinosa iz čl. 264 Krivičnog zakonika Crne Gore, to su, u odnosu na ovo krivično djelo, spisi predmeta dostavljeni na dalji postupak i odluku Osnovnom državnom tužilaštvu u Podgorici”, kazali su iz SDT-a.

Prema dostupnim podacima osnivač “Šangaj elektrika” je “SEP Engineering Malta CO. Ltd”, direktor je Jian Zhang, a ovlašćeni zastupnici su Jiao Wu i Dai Huriong.

Dafne ne pominju

Iz SDT-a nijesu odgovorili da li su ikada, putem međunarodne pravne pomoći, od pravosudnih organa Malte, Španije, Azerbejdžana... tražili dokumentaciju o tom poslu.

Nijesu odgovorili ni da li na bilo koji način, samostalno, ili po zamolnici nadležnih organa Malte, učestvuju u rasvjetljavanju ubistva istraživačke novinarke Dafne Karuana Galicije.

Posao oko kupoprodaje vjetroelektrane “Možura”, na Malti ocijenjen je navodno kao korupcionaški, jer se vjeruje da je preko firme “Cifidex Limited” i drugih povezanih transakcija iz 2015. godine i kasnije, koje su dijelom obavljene i preko Crne Gore, došlo do korupcije više visokih državnih funkcionera Malte.

Navodno, taj slučaj je povezan s ubistvom novinarke Dafne Karuane Galicije. Ona je između ostalog istraživala moguću korupciju u poslu izgradnje vjetroelektrane Možura u Crnoj Gori i razotkrivala kriminal u najvišim ešalonima vlasti.

Ubijena je u eksploziji dok je automobilom odlazila od kuće 16. oktobra 2017.

Tamošnji tužioci tvrde da je organizator ubistva Jorgen Fenek, koji je bio u bliskim vezama sa vladinim zvaničnicima. Fenek poriče svaku odgovornost.

Sin ubijene novinarke, Metju Karuana Galicija, ranije je za “Vijesti” ispričao da je tadašnji predsjednik Vlade Milo Đukanović bio ključna osoba iz Crne Gore kojom se njegova majka bavila dok je istraživala slučaj “Možura”, ali i da je istraživala njegove veze sa bivšim premijerom Malte Džozefom Muskatom i vladajućom elitom u Azerbejdžanu.

Đukanović je sredinom avgusta prošle godine, u jeku predizborne kampanje, ustvrdio da je u slučaju “Možura” “sve besprekorno čisto odrađeno”, dodajući da odgovorno tvrdi da u Crnoj Gori nema nijednog krivca.

Muskat je početkom 2020. godine podnio ostavku, nakon što je sve širi politički skandal zbog ubistva novinarke prijetio da sruši njegovu vladu. U avgustu iste godine saslušan je u toj istrazi.

Optuženi za organizaciju ubistva, Fenek, bio je blizak prijatelj bivšeg šefa Muskatovog kabineta, Kita Šembrija, koji tvrdi da nije uradio ništa nezakonito niti da je znao bilo šta o ubistvu ili počiniocima.

”Tajms ov Malta” i britanska agencija Rojters ranije su objavili da je Fenek preko svoj firme “17 Black Limited” zaradio milione od projekta vjetroelektrane “Možura” u Crnoj Gori. U mjesecima prije ubistva, Karuana Galicija je bila na tragu te ofšor firme.

Ofšor kompanija “17 Black Limited” koju je Galicija istraživala 2015. godine ostvarila je dobit od 4,6 miliona eura, kada je državna energetska kompanija “Enemalta” kupila vjetroelektranu u Crnoj Gori. Kupovina je uslijedila nakon nekoliko putovanja u Crnu Goru i pregovora koje je vodio tadašnji ministar energetike Malte Konrad Mici.

Izviđaju izgradnju i konsultante

Specijalni tužioci još izviđaju eventualne nepravilnosti koje se odnose na izgradnju vjetroelektrane “Možura”.

”Od strane Specijalnog državnog tužilaštva aktivno se preduzimaju sve mjere i radnje iz naše nadležnosti u cilju rasvjetljavanja predmetnog krivično pravnog događaja, i postupak izviđaja je i dalje u toku”, kazali su iz SDT-a.

U fokusu izviđaja SDT-a bile su provjere da li je Marko Vujović kao izvršni menadžer firme “Adriatic capital advisory”, preplatio ili možda i dva puta naplatio konsultantske usluge firmi “Možura wind park”.

SDT i dalje provjerava da li su konsultantske usluge (dobijanje raznih dozvola i eleborata) uopšte urađene za “Možura wind park” i da li je taj posao bio vrijedan 1.400.725 eura.

”U predmetu u kojem se provjerava zakonitost konsultantskih usluga, koje su vršene za račun “M.W.P”. DOO P., postupak izviđaja i dalje traje i u toku je vještačenje po sudskom vještaku ekonomsko finansijske struke, a više podataka i informacija nije moguće saopštiti radi zaštite interesa postupaka koji su u toku”, istakli su iz SDT-a.

U tom predmetu specijalni tužioci saslušali su više osoba, a odgovorni iz “Možura Wind parka” su pred njima tvrdili da im nije bilo mnogo da na mjesečnom nivou isplaćuju oko 40.000 eura firmi “Adriatic capital advisory” i da tu nema ništa sporno.

Tokom izviđaja provjeravano je i ko su bili nalogodavaci koji su, po osnovu konsultantskih usluga, vršili uplate u korist računa “Adriatic capital advisory” i ko je trošio novac i na koji način.

Vlasnik firme “Adriatic capital advisory” krije se iza ofšor firme sa Sejšela “Spartans Global Holding INC”.

Marko i Bojan Vujović rođaci su Branimira Gvozdenovića, koji je tokom 2012. godine kao ministar održivog razvoja i turizma izdao ključne dozvole nakon čega je pokrenuta gradnja vjetroelektrane na brdu između Bara i Ulcinja...

Oba Vujovića ranije su bili i službenici tog resora, a njihova imena nalaze se u brojnim dokumentima tokom kupoprodajne kombinatorike vjetroelektrane.

Bojan Vujović je, prema dokumentima iz istrage na Malti, bio punomoćnik firme “Cifidex Limited” i on je potpisao ugovor o prodaji firme “Možura Wind Park” kompaniji “Enemalta”.

Vujović je ranije saopštio da je u tom poslu bio samo advokat, koji je pružao pravno-tehničku podršku u projektu.

( Jelena Jovanović )