Doživotni zatvor za Asadovog pukovnika
Presudu njemačkog suda u Koblencu aktivisti za ljudska prava smatraju istorijskim iskorakom ka pravdi za žrtve sirijskog režima
Njemački sud juče je osudio bivšeg sirijskog obavještajnog oficira na doživotnu kaznu zatvora zbog ubistva, silovanja i zločina protiv čovječnosti, u prvom slučaju u kojem je jedan visoki zvaničnik režima Bašara al Asada proglašen krivim za zločine protiv čovječnosti.
Anvar Raslan, bivši pukovnik lojalan režimu koji je kasnije prebjegao i tražio azil u Njemačkoj je, prema presudi višeg regionalnog suda u Koblencu, nadgledao ubistvo najmanje 27 i mučenje preko 4 000 zatvorenika u pritvornom centru u Damasku kojim je on upravljao.
Tokom 108 dana suđenja, izjave je dalo skoro 50 svjedoka koji su opisivali kako su ih čuvari u zatvoru tukli šakama, kablovima i metalnim cijevima.
Na suđenju u Koblencu takođe su prvi put prikazane fotografije sirijskog vojnog fotografa poznatog samo po imenu Cezar koji je prokrijumčario šokantne dokaze mučenja u Asadovim tamnicama.
Raslan, 58, koji je bio pukovnik u trenutku kada je prebjegao kod sirijske opozicije 2012. i za kojeg su tužioci kazali da je dvije godine kasnije dobio azil u Njemačkoj, gdje je i uhapšen 2019, odbacuje sve optužbe. On je tokom suđenja tvrdio da je tajno gajio simpatije prema sirijskoj opoziciji i pokušao da pomogne njihovom cilju nakon što je prebjegao.
Suđenje je održano prema njemačkom zakonu o univerzalnoj nadležnosti, koji omogućavaju sudovima da krivično procesuira zločine protiv čovječnosti koji su počinjeni bilo gdje u svijetu.
Mariam Alhalak, čiji je sin umro tokom ispitivanja od strane vladinih agenata nakon što je otet sa Univerziteta u Damasku 2012, godinu nakon početka rata, pozdravila je presudu.
”Ovo mi puno znači jer imam osjećaj da se dešava pravda”, kazala je ona ispred sudnice u zapadnom njemačkom gradu Koblencu dok je stajala sa grupom sirijskih majki koje su držale slike svoje djece za koje tvrde da su ubijena ili mučena u ustanovama sirijske vlade.
Visoka komesarka UN za ljudska prava Mišel Bašelje kazala je da je presuda “istorijski iskorak” u sprovođenju pravde za teška kršenja ljudskih prava počinjena u Siriji i pozvala druge države da primijene iste principe univerzalne nadležnosti.
U Savjetu bezbjednosti, Rusija i Kina su stavile veto na pokušaje zapadnih sila da se sirijskom krizom bavi Međunarodni krivični sud, usljed čega su žrtvama mučenja i napada hemijskim oružjem ograničene opcije za traženje pravde.
Međutim, pojedini od oko 800 000 Sirijaca koji žive u Njemačkoj protive su suđenju u Koblencu, tvrdeći da se na taj način obeshrabruju Sirijci koji bi htjeli da prebjegnu, a koji možda imaju više dokaza o zločinima počinjenim od strane vlade, pošto su Raslana na promjenu strane ohrabrili visoki pripadnici opozicije.
Jedan od svjedoka na suđenju, sirijski biznismen i politički disident Raid Seif, potvrdio je pred sudom da je on pomogao Raslanu da uđe u Njemačku nadajući se da će od njega dobiti vrijedne informacije o sudbini drugih političkih disidenata. Međutim, on tvrdi da se to nije dogodilo. “Od Raslana nijesmo dobili ništa, niti jednu riječ”.
( Nada Bogetić )