Kako su firme iz afere "Atlas" likvidirane bez znanja Poreske uprave
Iz Poreske uprave saopštili da su firme koje su poslovale preko e-komerca utajile više od 30 miliona eura poreza. Izvor “Vijesti” kaže da su one prije likvidacije imale potvrdu da nemaju poreskih dugova
Firme koje tužilaštvo istražuje zbog pranja novca i utaje poreza preko računa u Atlas banci, mogle su biti ugašene po skraćenom postupku i bez kontrole i potvrde Poreske uprave (PU) da su izmirile poreske obaveze, saopštili su “Vijestima” iz Poreske uprave. Međutim, sagovornici “Vijesti” tvrde da to u praksi nije moguće, već da je neko prije likvidacije stavio potpise da nema poreskih dugova.
Direktor Poreske uprave Miomir M. Mugoša je prije tri dana na konferenciji za novinare kazao da je za firme koje su pod istragom da su koristile servis e-komerc “utvrđena poreska obaveza 30 i više miliona eura”, a da će na kraju vidjeti šta se naplatilo jer su od 130 firmi 63 u međuvremenu likvidirane.
S obzirom da kod Centralnog registra privrednih subjekata postoji praksa da se u slučajevima dobrovoljne likvidacije dostavljaju potvrde iz Poreske uprave da su izmirene poreske obaveze a da izdavanju te potvrde prethodi kontrola poslovanja od službenika Poreske uprave, “Vijesti” su pitale Poresku upravu kako su ove firme mogle biti ugašene.
Iz Poreske uprave je odgovoreno da su kompanije koje su obuhvaćene nadzorima e-trgovine izmirivale obaveze koje su bile prijavljene PU prije prestanka obavljanja djelatnosti, ali da su ove poreske obaveze naknadno utvrđene.
“Takođe, većina ovih kompanija, a za koje je utvrđeno da su neaktivne, likvidirana je u postupku skraćene likvidacije. Treba naglasiti da član 24a Zakona o privrednim društvima, koji reguliše ovu oblast, ne predviđa obavezu dostave uvjerenja ili dokaza o plaćenim poreskim obavezama u postupku dobrovoljne likvidacije, već odgovorna lica u privrednim subjektima pod punom materijalnom i krivičnom odgovornošću daju izjavu o istom, te svojom ličnom imovinom garantuju u periodu od 36 mjeseci plaćanje eventualno naknadno utvrđenih poreskih obaveza”, saopšteno je “Vijestima” iz Poreske uprave.
Izvor “Vijesti” iz CRPS tvrdi da potvrdu o izmirenju poreskih obaveza traže uz svaki zahtjev za dobrovoljnom likvidacijom firmi bez obzira da li je u pitanju skraćeni postupak ili ne, kao i da je praksa da prije izdavanja tih potvrda Poreska uprava obavi cjelokupnu kontrolu poslovanje te firme. On navodi da u arhivi CRPS postoje potvrde Poreske uprave da su izmirene sve poreske obaveze za firme koje se sada terete za utaju poreza, kao i da se iz rješenja vidi da su kontrolori iz PU imali na uvid svu finansijsku dokumentaciju ovih firmi i izvode iz banaka.
Iz Poreske, međutim navode da transakcije preko deviznih računa nijesu uopšte bile prikazane u godišnjim finansijskim iskazima tih firmi u koje su imali uvid “i koji su jedan od indikatora rizika, te njihovo poslovanje sa tog aspekta nije ukazivalo na nekih oblik rizičnog ponašanja”.
“Mora se naglasiti da su operativni podaci dobijeni od strane drugih nadležnih organa i podaci koji su bili iskazani u knjigovodstvu samih poreskih obveznika, a koje je vođeno u jednoj knjigovodstvenoj agenciji, ukazali na visok stepen rizika po poštovanje poreskih propisa, a kasnije i doprinijeli utvrđivanju poreske utaje od strane predmetnih kompanija kroz nadzore koje su uslijedili”, naveli su iz Poreske uprave.
Iz Poreske uprave nijesu odgovorili na pitanje “Vijesti” da li su njihovi službenici, koji su obavljali kontrole tih firmi ili ih nijesu obavili a izdali su potvrde da te firme nemaju poreskih obaveza, prekršili zakon i da li mogu odgovarati zbog učestvovanja u utaji poreza. Nije odgovoreno ni da li su ti službenici sada pod istragom Poreske uprave ili nekog drugog nadležnog organa.
Mugoša je na pres konferenciji kazao da će narednog mjeseca završiti kontrolu kompanija povezanih sa elektronskom trgovinom preko Atlas banke, kada će utvrditi konačnu sumu utajenog poreza.
On je kazao da je ta institucija kroz kontrolu sa Specijalnim državnim tužilaštvom (SDT) utvrdila da je kroz bavljenje e-trgovinom 130 stranih državljana formiralo 130 kompanija u Crnoj Gori, od kojih su 63 neaktivne, a 67 aktivno.
„PU narednog mjeseca završava kontrolu, sa transparentnim dokumentima, u kojima piše koje se usluge prodaju i kome. Nažalost, jedan značajan dio nećemo naplatiti, jer 63 preduzeća koja su se pet godina bavili ovim poslom nijesu više, finansijski rečeno, među živima. Utvrđena poreska obaveza je 30 i više miliona eura, a na kraju ćemo da vidimo šta je od toga naplativo, a šta nije“, rekao je tada Mugoša navodeći da će naplativo biti sve što su blokirana sredstva tih preduzeća. On je naveo da iz ovog biznisa benefite imaju “direktori tih firmi, kao i Atlas banka kroz provizije na stotine miliona eura koji su došli na račune tih firmi i u roku od dva, tri dana napustili Crnu Goru i završili na destinacijama poreskih rajeva”.
Atlas grupa je na njegove tvrdnje tada odgovorila da Mugoša ni specijalni državni tužilac ne razumije osnovne finansijske operacije, niti razlikuje osnovne ekonomske pojmove jer je novac koji je njihovi klijenti obavili preko e-komerca nije bio prihod već obrt na koji se ne plaća porez. Jedini prihod kako su naveli bila je provizija na koju je plaćen porez.
“E-commerce servis Atlas banke omogućava kompaniji koja se bavi prodajom robe preko interneta da proda svoje proizvode i da naplati cijenu koju je istakao na svom sajtu. Njemu ide novac od prodaje, a ugovorenu proviziju za obavljenu transakciju naplaćuje banka”, kazali su iz Atlas grupe navodeći da je sve bilo zakonito, što je i konstatovano u svakoj kontroli Centralne banke Crne Gore.
“U posljednjih 10 godina i kontrole Poreske uprave pokazale su uredno poslovanje, ali vidimo da se to sada mijenja pod pritiskom specijalnog tužoca”, naveli su iz Atlas banke.
Iz Poreske uprave je odgovoreno da im nije jasno zašto Atlas grupa reaguje jer su oni utvrdili utaje poreskih obveznika klijenata Atlas banke, a ne obaveze same banke. Naveli su da u pojedinim slučajevima postoji bliska veza između izvršnih direktora određenih preduzeća i bivših ili sadašnjih zaposlenih u Atlas banci.
Može li stranac da napravi transakcije, da da izjavu i jednostavno ode?
Obrazoženje Poreske uprave da nijesu utvrđivali poreske obeveze u slučaju dobrovoljne likvidacije po skraćenom postupku, već da je dovoljno ono što piše u članu 24a Zakona o privrednim društvima da osnivači daju izjavu da će izmiriti sve obaveze koje se eventualno utvrde u periodu od tri godine nakon likvidacije firme, daje mogućnosti za zloupotrebe.
Mugoša je na konferenciji kazao da su sve firme koje su pod istragom formirali strani državljani. To znači da je stranac ovdje osnovao firmu, obavljao sporne transakcije preko nje, a zatim je likvidirao po skraćenom postupku i otišao iz Crne Gore ostavljajući samo izjavu da će eventualne dugove ako se pojave platiti u roku od tri godine. Praktično je nemoguće tog stranca kasnije naći i voditi postupak naplate potraživanja, a direktori, ako su bili domaći državljani, po zakonu nijesu odgovorni za dugove utvrđene nakon likvidacije već osnivači firme.
Zbog toga, kako tvrdi izvor “Vijesti” i postoji praksa da se za svaku likvidaciju traži potvrda plaćenih poreskih obaveza, a da Poreska prije svake izdate potvrde treba da uradi temeljnu kontrolu.
“Glavno pitanje je da li sada mogu biti odgovorni oni službenici i rukovodioci Poreske uprave koji su vodili te kontrole i izdavali potvrde da nema poreskih obaveza, a one su sada utvrđene i postale nenaplative jer nema osnivača ili je proteklo više od tri godine”, kazao je sagovornik “Vijesti”.
( Marija Mirjačić, Goran Kapor )