Španija – Eldorado za vještačku oplodnju
Četrdeset odsto svih vještačkih oplodnji na području Evropske unije danas se izvodi u Španiji
Francina Islas je jedna od žena koja je ispunila želju za majčinstvom. Ova 43-godišnjakinja se udala prije osam godina i tada je htjela da osnuje porodicu:
"Nemam neki stvarni zdravstveni problem, ali nisam htjela da gubim vrijeme i zato sam se u Madridu javila jednoj klinici kako bi što prije uspjela trudnoća.”
Od 35. godine života znatno opada stopa plodnosti kod žena. Ali sve je više Špankinja koje požele djecu tek kada se finansijski obezbijede.
Islas je sastavni dio uspješne priče o španskoj reproduktivnoj medicini, zato što je kod nje trudnoća uspjela već iz prvog pokušaja. Ona je danas majka jednog dvogodišnjeg dječaka i jedne petogodišnje djevojčice. Taj uspjeh se može zahvaliti i visokim tehnološkim standardima i ekspertizi Španaca na ovom području. Tehničke mogućnosti su tako razvijene da u međuvremenu nadilaze zakonske okvire brojnih drugih zemalja Evropske unije.
Beba na odmoru
U Španiji sebi roditeljske želje mogu ispuniti i osobe koje nisu u braku ili vezi, a i homoseksualci. To je razlog zbog kojeg već godinama brojni ljudi iz Njemačke koji žele djecu odlaze u tu južnoevropsku zemlju.
U gradovima kao što su Barselona ili Alikante, gdje se nalazi sjedište Grupo UR, jednog od najvećih preduzeća iz te branše, u međuvremenu cvjeta masovni turizam vještačke oplodnje. Uslužne djelatnosti su se prilagodile ovoj navali. Zbog svega toga neki strani mediji Španiju su već nazvali „Eldorado za vještačku oplodnju“.
Klinike parovima pomažu većinom i kod planiranja boravka, imaju dogovorenu saradnju s hotelskim lancima. IVI Valencia nudi savjetovanje i na njemačkom, a baš kao i brojni drugi igrači na tržištu ima i njemačke ljekare koji su ovlašćeni da u Španiji rade sa jajnim ćelijama i embrionima. U Španiji je zakonski dozvoljena i analiza oplođene jajne ćelije na moguće nasljedne bolesti prije unošenja u matericu.
Vještačka oplodnja košta između 1.000 i 10.000 eura. Mladim ženama koje žive u Španiji i imaju probleme s fertilitetom, država nudi i pomoć kako bi povećala broj rođene djece.
"Već sam bila prestara, u stvari nisam imala nikakav zdravstveni problem i zato sam morala to privatno obaviti”, priča nam Islas. Za nju je od početka bilo jasno da sve mora funkcionisati brzo kako bi sebi i finansijski mogla priuštiti dvostruko majčinstvo: "I prava je sreća da sam onda dobila i dječaka i djevojčicu.” Izbor pola djeteta i u Španiji je zabranjen.
Godišnji rast od devet do 10 odsto
Po zvaničnim podacima, u Španiji je već sad devet odsto svih porođaja rezultat medicinski podržane oplodnje. A ti su tretmani u Španiji po pravilu jeftiniji nego na primjer u Njemačkoj. A tržište raste. Zbog toga su se u ovaj sektor medicinskih usluga umiješali i investicioni fondovi.
Agencija za istraživanje tržišta AMR (Allied Market Research) prognozira za 2023. obrt u ovoj branši u iznosu od 27,5 milijardi eura, i godišnju stopu rasta od devet odsto. U Španiji trenutno postoji skoro 300 klinika koje su se specijalizovale za medicinski podržanu oplodnju. Osim toga „rađaju” se i neke nove firme, poput start-apa Woom, koji pomaže ženama u mjerenju fertiliteta uz pomoć aplikacije za pametne telefone.
Već 2020. je njemački Fresenius preuzeo grupaciju Eugin s globalnom mrežom reprodukcionih klinika i godišnjim prometom od oko 160 miliona eura. Španski lanac klinika GeneraLife prošle je godine dobio novog vlasnika.
Američki investicioni fond KKR za to je platio 400 miliona eura. Aktuelno je na prodaju ponuđena i firma IVIRMA Global, čija se vrijednost procjenjuje na oko 1,8 milijardi eura. Radi se o kompaniji koja je nastala fuzijom uglednog instituta za plodnost IVI Valencija i američkog RMA. U trci za preuzimanje IVIRMA Globala takmiče se investitori poput CVC-a, Adventa i Cinvena. Neplodnost je globalni problem, ali u Španiji žene u prosjeku rode najmanje djece u poređenju s drugim evropskim zemljama, tvrdi SEF. Špankinje su 1980. u prosjeku rađale 2,6 djece. A danas samo 1,3.
Vještačka oplodnja je društveno prihvaćena
Španija je kao zemlja atraktivna za investitore i ljude bez djece, zato što se tamo ne stigmatizuju ljudi koji su u potrazi za mogućnostima vještačke oplodnje. Nema puno društvenih diskusija o etičkim dimenzijama donacije jajnih ćelija ili embriona, iako je španska televizija već više puta emitovala kritički intonirane izvještaje o poslu sa donacijama sperme, jajnih ćelija ili embriona, a čula se i kritika sa univerziteta na neke metode u tom sektoru.
Ni predstavnici Katoličke crkve nisu srećni zbog biznisa s ljudskim životima. Ali generalno gledajući, vještačka oplodnja za mnoge Špance je tek – običan medicinski tretman.
( Deutsche Welle )