Ko ode iz Petnjice, nikad se ne vrati
Razmjere migracija na području Bihora poprimile karakter elementarne nepogode, i nigdje drugo nisu izražene kao u tom dijelu Crne Gore.
Prvom izjavom nosioca odborničke liste Demokratske partije socijalista na lokalnim izborima u Petnjici dr Erola Muratovića, nakon što je ta partija sačuvala apsolutnu vlast u opštini, problematizovano je kao goruće pitanje migracija i njihovog eventualnog zaustavljanja.
On je rekao da niko ne treba da se osjeća pobijeđenim i da svi u Petnjici treba da rade na tome da se stvori ambijent da se mladi ljudi zapošljavaju i zaustavi iseljavanje.
Da migracija stanovništva na području Bihora poprimaju zabrinjavajući, pa čak i alarmantan karakter, pokazala je i izuzetno mala izlaznost birača na posljednjim lokalnim izborima u tom gradiću. Od ukupno 6.264 upisana birača, pravo glasa iskoristilo je svega njih 2.865 ili procentalno izraženo 45,78 odsto.
Ta činjenica je posljedica toga da skoro polovina birača živi van Petnjice, od čega, prema raspoloživim podacima, najviše u zapadnoevropskim zemljama.
Predstavnici skoro svih političkih partija saglasni su da je više birača na radu van Petnjice nego onih koji stalno žive u svom zavičaju.
”Ovi izbori su pokazali da se više od polovine birača nije odazvalo glasanju. Radi se uglavnom o biračima koji žive u drugim crnogorskim gradovima ili u inostranstvu. To samo po sebi govori da se Petnjica suočava sa izraženom migracijom lokalnog stanovništva i da se polovina biračkog tijela nalazi na radu u nekim drugim sredinama”, izjavio je dosadašnji predsjednik opštine u dva mandata Samir Agović (DPS).
I na lokalnim izborima održanim u Petnjici 2017. godine odziv birača bio je takođe ispod 50 odsto. Tada je od ukupno 6.202 upisana birača pravo glasa iskoristilo tek njih 3.018.
Predsjednik Opštinskog odbora Demokratske Crne Gore Albin Ćeman tvrdi da je iseljavanju sa područja Bihora u dobrom dijelu kumovala pogrešno vođena politika od strane vladajućeg DPS-a u Petnjici.
”I ovi izbori su pokazali da ljudi iz dijapore nijesu dovoljno zainteresovani za izborni proces u Petnjici. Oni su svojim nedolaskom na glasanje poslali jasnu poruku da nijesu zadovoljni onim što je svih ovih godina rađeno u Petnjici. Veliki broj naših ljudi koji trenutno rade van Biohora time stavlja do znanja da ovdje nije stvoren povoljan ambijent za organizovanje nekog normalnog života. Posebno se ne stvara povoljan ambijent za mlade školovane ljude koji svojim znanjem mogu da doprinesu razvoju ovih krajeva”, rekao je Ćeman.
Predsjednik Opštinskog odbora SNP-a Zaim Ličina naglašava da je u takvim okolnostima bilo očekivano da Petnjičani odlaze u srećnije krajeve, i da ih sve manje interesuju izborni procesi u zavičaju.
”Ko je god otišao iz Petnjice u zapadnoevropske zemlje, taj je ostao tamo i da živi. Tome se nije čuditi, jer Petnjica danas predstavlja najnerazvijenije područje Crne Gore. Uostalom, tamo se izbori odžavaju u demokratskom duhu, dok su ovdje na sceni prljave metode kojim se ljudi služe da bi došli do što većeg broja glasova. Kada vide šta se ovdje radi, ljudi iz dijaspore velikim dijelom neće da učestvuju u ovdašnjim prljavštinama”, kazao je Ličina.
U Stranci pravde i pomirenja smatraju da se iseljavanje sa područja Bihora može zaustaviti donošenjem posebnih mjera za razvoj tog kraja.
”Ljudi uglavnom odlaze jer ovdje nemaju gdje da rade. Zato se naši zemljaci iz inostranstva i drugih crnogorskih gradova i ne odazivaju izborima u nekom značajnijem broju. Jednostavno, izostaje interesovanje ljudi koji žive vani, jer su opterećeni tamošnjim životnim pitanjima. Zbog toga država mora da donese posebnu strategiju za razvoja sjevera, gdje bi i opština Petnjica našla svoje mjesto. Ako se to ne uradi, čitav sjever, a samim tim i bihorski kraj, će se još više suočavati sa sveukupnom razvojnom stagnacijom”, kazao je predsjednik Opštinskog odbora Stranke pravde i pomirenja Almir Muratović.
Da su iseljavanje stanovništva, nezaposlenost, nepostojanje brojnih službi i institucija, glavni problemi u Petnjici, smatra i predsjednik lokalnog odbora Bošnjačke stranke Ervin Duraković.
”Kao i većinu opština na sjeveru zemlje i Petnjicu muči iseljavanje stanovništva. Ovo je jedan od glavnih problema. Depopulacija opštine, a prije svega ruralnog područja zahtijeva nove mjere i novu energiju”, rekao je Duraković.
On je kazao da je problem u Petnjici i visok procenat nezaposlenosti, nepostojanje brojnih službi i institucija koje su se do sada morali oformiti, s obzirom na to da je status opštine Petnjica dobila dobili još 2013. godine.
Podsjetio je da Petnjica ima brojnu i bogatu dijasporu, u kojoj bi mnogi željeli da kapital ulože u rodno mjesto, ali za to je neophodno da im lokalna uprava i država stvore uslove.
”U saradnji sa našom dijasporom, želimo da pokrenemo priču o proizvodnji i stvaranju uslova za priliv direktnih stranih investicija. Bošnjačka stranka ima stručne ljude koji bi koristili evropske fondove za razvoj”, kazao je predsjednik Opštinskog odbora Bošnjačke stranke Petnjica.
Većina sagovornika se slaže da lokalne vlasti u Petnjici nisu mnogo učinile da se riješe elementarna pitanja i problemi. Novi put prema Beranama i nova zgrada lokalne administracije, odnosno zgrada Opštine, i tu i tamo ponešto novog asfalta, očigledno nije dovoljno.
Vozači i dalje moraju da idu u Berane da naspu gorivo
U Petnjici ne možete sipati gorivo jer nema benzinske pumpe. Najbliža je u Beranama. Za Berane stočari moraju ići i za potrebe veterinarskih usluga, jer u Petnjici nema veterinarske stanice.
U Petnjici nema još mnogo čega drugog što bi eventualno nekog iz Luksemburga, gdje živi još jedna Petnjica, natjeralo ili navelo makar i na pomisao da se vrati u rodni kraj. Petnaest dana ljeti, mjesec eventualno, i to je to.
Krupan zadatak za nove-stare lokalne vlasti u Petnjici će biti kako i na koji način, ako je to uopšte moguće, zaustaviti skoro svakodnevan odliv stanovništva. Čitav sjever je u tom problemu, ali su razmjere migracija na području Bihora poprimile karakter elementarne nepogode, i nigdje drugo nisu izražene kao ovdje.
( Tufik Softić )