Dvije presude u odnosu na Crnu Goru

Evropski sud za ljudska prava u Strazburu („Evropski sud“) donio je dvije presude u predmetima Centroprom Holding AD Beograd protiv Crne Gore (predstavka br. 30796/10) i Jovašević i drugi protiv Crne Gore (predstavka br. 41809/14) u kojima je utvrdio povredu člana 6 stav 1 (pravo na pravično suđenje) Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda („Konvencija“) zbog prekomjerne dužine trajanja građanskog, odnosno upravnog postupka, saopštila je Zastupnica Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava Valentina Pavličić.

"Predmetne predstavke su podnijete Evropskom sudu 10. maja 2010. godine, odnosno 14. maja 2014.godine. U predstavci Centroprom Holding AD Beograd su iznijete pritužbe po osnovu člana 6 stav 1, člana 13 Konvencije i člana 1 Protokola br. 1 uz Konvenciju, dok su u predstavci Jovašević i drugi iznijete pritužbe po osnovu člana 6 stav 1 Konvencije i člana 1 Protokola br.1 uz Konvenciju. Evropski sud je odlučio da ispituje predstavke isključivo u odnosu na član 6 Konvencije, odnosno zbog dužine trajanja postupaka. Oba predmeta su Kancelariji zastupnika komunicirana kao „WECL“ („well-established case-law“) predmeti. U „WECL“ predmetima za činjenični i pravni osnov predstavke Evropski sud ima dobro ustanovljenu sudsku praksu i malo je vjerovatno da će doći do odstupanja od te prakse.

"U predmetu Centroprom Holding AD Beograd protiv Crne Gore, podnosilac predstavke – privredno društvo se žalilo na prekomjernu dužinu trajanja građanskog postupka koji je pokrenut pred Osnovnim sudom u Baru. Evropski sud je u konkretnom predmetu utvrdio da se dužina trajanja postupka ima računati od 03. marta 2004.godine, to jest od dana kada je Konvencija stupila na snagu u odnosu na Crnu Goru. Navedeni postupak je okončan 2. aprila 2015. godine. S tim u vezi, Evropski sud je zaključio da je postupak trajao ukupno 11 godina i 1 mjesec na tri nivoa nadležnosti. Stoga, Evropski sud je utvrdio da je dužina trajanja građanskog postupka u konkretnom slučaju bila prekomjerna, nije ispunila zahtjev „razumnog roka“, te je dovela do povrede člana 6 stav 1 Konvencije. U tom smislu, Evropski sud je dosudio podnosiocu predstavke – privrednom društvu novčani iznos od 3.000,00 eura na ime nematerijalne štete i iznos od 500,00 eura na ime troškova i izdataka, dok je ostatak zahtjeva podnosioca predstavke za pravičnim zadovoljenjem odbio. Imajući u vidu činjenice predmeta, izjašnjenja strana i nalazišta Evropskog suda u konkretnom predmetu, Evropski sud je utvrdio da nije neophodno da ispituje prihvatljivost i osnovanost predstavke u odnosu na član 13 Konvencije.

"U predmetu Jovašević i drugi protiv Crne Gore, dvanaest podnosilaca predstavke je iznijelo pritužbe na dužinu trajanja upravnog postupka, žaleći se na „ćutanje uprave“ u postupku za povraćaj i obeštećenje imovine. Postupak je započeo 28. juna 2010. godine pred Komisijom za povraćaj i obeštećenje Bijelo Polje i isti traje već 11 godina, 3 mjeseca i 22 dana pred navedenim prvostepenim javnopravnim organom i još uvijek nije okončan. Stoga, Evropski sud je utvrdio da je dužina trajanja upravnog postupka pred nacionalnim organom u konkretnom slučaju bila prekomjerna, nije ispunila zahtjev „razumnog roka“, te je dovela do povrede člana 6 stav 1 Konvencije. Evropski sud je konstatovao da su četiri podnosioca predstavke u toku postupka preminula, a budući da niko od njihovih nasljednika nije izrazio želju da nastavi postupak pred Sudom, to je Evropski sud izbrisao predstavku sa liste predmeta u odnosu na ta lica, u skladu sa članom 37 stav 1 (a) Konvencije. U tom smislu, Evropski sud je dosudio preostalim podnosiocima predstavke novčani iznos od po ­2.500,00 eura na ime nematerijalne štete i iznos od 250,00 eura na ime troškova i izdataka, dok je ostatak zahtjeva podnosilaca predstavke za pravičnim zadovoljenjem odbio.

"U navedenim presudama Evropski sud je ponovio svoj dobro ustanovljeni standard da razumnost dužine trajanja postupka mora biti procijenjena u svijetlu okolnosti predmeta i u odnosu na sljedeće kriterijume: složenost predmeta, ponašanje podnosilaca predstavke i nadležnih državnih organa, i značaj predmeta spora za podnosioce predstavke. Prilikom ispitivanja cjelokupnog materijala koji mu je dostavljen Evropski sud nije našao nijednu činjenicu ili argument koji bi opravdao sveukupnu dužinu trajanja postupaka pred nacionalnim organima.

"Navedene presude su postale pravosnažne danom donošenja i protiv njih nije dozvoljena žalba.

"Kao Zastupnik države želim da ukažem da su navedene presude Evropskog suda još jedne u nizu presuda donijetih u odnosu na Crnu Goru koje su odnose na prekomjernu dužinu trajanja postupka pred domaćim pravosudnim i upravnim organima i u tom smislu smatram da navedeni organi treba da ulože dodatne napore kako bi obezbijedili djelotvornu zaštitu prava crnogorskih građana na pravično suđenje, a naročito prava na suđenje u razumnom roku, kao jedan od aspekata tog prava, a sve u skladu sa konvencijskim i evropskim standardima", navodi Pavličić u saopštenju.

( Vijesti online )