Igre oko lokalnih izbora

Na dan kada je Demokratska partija socijalista (DPS) nakon skoro 17 godina ostala bez vlasti na Cetinju, predsjednik države i lider te partije Milo Đukanović odbio je da potpiše Dopune zakona o lokalnoj samoupravi, koji je opozicija inicirala sa koalicijom “Crno na bijelo”.

Skupština je zakon, kojim je predviđeno da se odlože lokalni izbori u Beranama i Ulcinju, usvojila 4. februara (petak uveče), a Đukanoviću dostavila na potpisivanje 7. februara (zbog vikenda). On je odluku da ga ne potpiše i vrati parlamentu donio 14. februara, potvrđeno je Vijestima.

Ustavom je propisano da je predsjednik Crne Gore dužan da proglasi zakon u roku od sedam dana od dana usvajanja ili da ga vrati Skupštini na ponovno odlučivanje. Đukanović u saopštenju nije komentarisao rokove, ali je naveo da je odluka o raspisivanju izbora u dvije opštine već stupila na snagu i da bi potpisivanjem zakona doveo do pravne nesigurnosti, odnosno retoraktivne primjene propisa.

Predstavnici opozicije ne vide ništa sporno u tome što je predsjednik države, koji ima trodecenijsku tradiciju vođenja državnih poslova, vratio Zakon o lokalnoj samoupravi, niti iskazuju sumnju da će to uticati na dalju saradnju.

Iz URA, koja je sa opozicijom inicirala i izglasala zakon, nisu htjeli da komentarišu Đukanovićeve razloge.

On je ranije lokalne izbore u opštinama Berane i Ulcinj raspisao za 27.mart.

U opštinskim izbornim komisijama (OIK) te dvije opštine Vijestima su saopštili da su već počele da se sprovode izborne radnje, ali još nijedna partija nije predala izborne liste. Na sajtovima lokalnih OIK-a nema kalendara izbornih radnji, a ni partije do sada nisu počinjale kampanju.

Predsjednik Liberalne partije (LP) Andrija Popović je kazao “Vijestima” da je to što je Đukanović vratio Zakon na ponovno odlučivanje njegovo ustavno pravo, te da je iskazao neslaganje sa nekim normama u zakonu, prevashodno zbog termina kada je usvojen.

”Kako je poslovnički regulisano, ako predsjednik države zahtijeva da Skupština ponovo odlučuje o zakonu, vjerujem da ćemo za prvu martovsku sjednicu ponovo predložiti taj zakon. Ako se tada usvoji, predsjednik države je u obavezi da ga proglasi. Problem mogu biti rokovi zasjedanja zbog toga što Skupština trenutno nema predsjednika”, kazao je Popović.

On je naveo da je odnos Skupštine i predsjednika države regulisan Ustavom i Poslovnikom Skupštine, navodeći da svi znaju svoje nadležnosti i moraju ih poštovati. “Nedostaju nam Zakon o Skupštini i Vladi koji bi taj odnos do kraja precizirali u nekim normama. Vjerujem da će saradnja sa predsjednikom države biti na visokom nivou iako je trenutna situacija potpuno neuobičajena za svaku državu pa i Crnu Goru, razriješen je predsjednik Skupštine, pala je Vlada i nalazi se u tehničkom mandatu”.

Iz Socijaldemokrata je “Vijestima” odgovoreno da je predsjednik postupio u skladu sa svojim ustavnim nadležnostima, što će, kako su naveli, učiniti i parlament ponovnim izjašnjavanjem o navedenom Zakonu.

“Upravo djelovanje svih u skladu sa ustavnim i zakonskim nadležnostima je osnov kvalitetne saradnje”, navode iz SD-a.

Poslanik Albanske koalicije “Jednoglasno”, Fatmir Đeka, je kazao “Vijestima” da je sve u okvirima Ustava, ali da bi svakako bilo bolje, racionalnije i ekonomičnije da svi izbori budu u jednom danu. “Što se nas tiče, za sve smo spremni”, kazao je Đeka.

Socijaldemokratska partija nije odgovorila na pitanja Vijesti, kao ni GP URA.

Stavovi partija vlasti i opozicije oko samog zakona i odlaganja loklanih izbora inače prethodnih mjeseci su vrlo kontradiktorni. Najprije je doskorašnja vladajuća koalicija (koalicije Zajedno za budućnost Crne Gore, Mir je naša nacija i Crno na bijelo) u julu prošle godine predložila izmjene i dopuname Zakona o lokalnoj samoupravi, tražeći lokalne izbore u jednom danu. Zbog svađa oko sastava Tužilačkog savjeta, događaja 5.septembra na Cetinju, izmjene zakona nijesu izglasane u Skupštini, pa su one povučene iz procedure u novembru.

To se desilo nakon što koalicija “Crno na bijelo” nije prihvatila amandmane SNP-a koji je trebalo da garantuju da će Đukanovićeva odluka o raspisivanju izbora na Cetinju, Petnjici i Mojkovcu prestati da važi.

Opozicione partije su tokom skupštinske rasprave tada tvrdile da bi usvajanje takvog zakona bio atak na Ustav i on je u novemrbu 2021. povučen iz procedure.

Novi predlog su zatim podnijeli poslanici SNP-a, koji su ga 16.januara zatim povukli navodno zbog tehničkih nedostataka.

Zatim su u paketu sa inicijativom za glasanje o povjerenju Vladi poslanici koalicije “Crno na bijelo”, Demokratske partije socijalista, Socijaldemokrata (SD), Socijaldemokratske partije, Bošnjačke strankei dviju albanskih lista, 19. januara su Skupštini podnijeli predlog Zakona o dopunama zakona o lokalnoj upravi, kako bi se izbori u 14 opština i Gradskoj opštini Golubovci održali u jednom danu.

Njime se predviđa da se “prvi naredni izbori za odbornike u skupštinama opština Ulcinj, Berane i Plužine, u skladu s ovim zakonom, održe u 2022. godini istovremeno s održavanjem redovnih izbora za odbornike u Skupštini glavnog grada Podgorica, Skupštini opštine Golubovci i skupštinama opština: Bar, Bijelo Polje, Danilovgrad, Kolašin, Plav, Plužine, Pljevlja, Rožaje, Žabljak i Šavnik.

Taj predlog kritikovali su poslanici Demokrata i Demokratskog fornta kao neustavan, i njega nakon usvajanja od strane opozicije i CnB Đukanović nije potpisao.

Canka: Nokdaun za DPS, koji će se okrenuti GP URA

Novinar Mustafa Canka je ocijenio da izbori na bilo kojem nivou sada nipošto ne odgovaraju Đukanovićevoj partiji, posebno ne nakon ‘nokdauna’ koji je DPS doživio naročito u ponedjeljak, kada su izgubli vlast na Cetinju.

Tada je Stara garda LSSC i SDP, uz pomoć odbornika URA i Demokrata, izabrala predsjednicu SO Cetinje Milenu Vujačić iz redova “Garde”. Očekuje se da SDP dobije mjesto gradonačelnika.

”Ideja o takozvanom suverenističkom bloku raspala se neslavno upravo u prijestonici. Stoga su u DPS-u sada mnogo kivniji na SDP, nego na druge partije na crnogorskoj političkoj sceni. Izgubilo se međusobno povjerenje, a to je mnogo gore nego kada gubite novac,” kaže Canka za Vijesti.

Novinar iz Ulcinja je istakao da su “političke akcije “Đukanovićeve stranke u značajnom padu i da će ih to u bliskoj budućnosti još jače vezati za URA.

Dan nakon smjene vlasti u Prijestonici, partije sa lokalnog nivoa su ponovo razmijenile međusobne optužbe.

Odbornik DPS-a u Skupštini Prijestonice, Oskar Huter, saopštio je da je izbor predsjednika cetinjske Skupštine pokazao i ko su politički saveznici i budući koalicioni partneri, kome su bitne fotelje, prihvatljive nestranačke ličnosti, a kome nijesu. Istakao je da je jasno cijelom Cetinju i Crnoj Gori ko će, “vođen neograničenom političkom ambicijom sa Belvedera biti dostavljen u naručje Joanikiju Mićoviću”.

Predsjednik cetinjskog odbora SDP-a Boris Kaluđerović, odgovorio je da se Huteru u SDP i Liberalima “priviđaju Joanikijevi partneri, a nikada riječ nije rekao o tome kako je DPS hranio i branio SPC i učinio je snažnijom od države”.

Istakao je da je čudo da Huter nije vidio odnos njegove partije prema CPC a da njima “koji je podržavaju 30 godina lijepi etikete izdajnika”. “A priča o funkcijama je priča o vama. Cetinjski SDP je 12 godina opozicija, a vi i vaše kolege na funkcijama. Uostalom i postizborni pregovori su pokazali da vas samo zanimaju funkcije i ništa drugo...Mi smo se borili za promjene, za stručnu i kredibilnu gradsku upravu a ne za partijske vojnike i ponosni smo što je na našoj listi 16 nestranačkih kandidata”.

Socijaldemokrate (SD) su saopštile da žale što na Cetinju nije očuvan suverenistički blok nakon svega što su birači državotvornih partija iznijeli prethodnih mjeseci, “sa 5. septembrom kao vrhuncem borbe za pravdu, građansko i sekularno društvo, ali i početkom pada kleronacionalističke Vlade”.

”To jedinstvo ne mora se ogledati isključivo u formalnoj saradnji, već i u razgovorima “u dobroj vjeri” i shvatanju da Crna Gora, u trenutku kad treba da popravlja ogromnu štetu koju nam je odlazeća Vlada ostavila u nasljeđe, nema luksuz da sopstveno vrijeme i povjerenje građana troši na međusobne razmirice”, saopšteno je iz SD-a.

( Željka Vučinić )