Francuska ostavlja bezbjednosni vakuum u Maliju: Prostor bi mogli da popune džihadisti i ruski plaćenici

Povlačenje vojnih snaga Francuske i drugih evropskih zemalja iz Malija poslije skoro deset godina borbi s islamističkim pobunjenicima ostaviće bezbjednosni vakuum u toj zapadnoafričkoj zemlji koji bi mogli da popune džihadisti i plaćenici iz privatne ruske bezbjednosne kompanije Vagner, prenosi Radio slobodna Evropa (RSE) pisanje svjetskih medija.

Francuska i nekoliko njenih zapadnih saveznika saopštili su 17. februara da će početi "koordinisano povlačenje" svojih vojnih snaga iz Malija, optužujući huntu koja je nedavno došla na vlast da ometa antiterorističke operacije koje je u protekloj deceniji predvodila francuska vojska u regionu Sahela, ističe Njujork tajms.

Džihadističke grupe su se proširile tom zemljom na zapadu Afrike i njenim susjedima, uprkos naporima koalicije zapadnih i afričkih vojski koja je pokušala da se izbori protiv njih, ukazuje list. I pored toga, Francuska, njeni partneri u Evropi i Kanadi "donijeli su odluku da povuku svoje vojno prisustvo u Maliju", rekao je francuski predsjednik Emanuel Makron.

Francuska je poslala trupe u Mali 2013. da suzbiju napade islamista koji su zauzeli gradove na sjeveru te zemlje. Kampanja je trebalo da traje samo nekoliko nedjelja, ali skoro deset godina kasnije, hiljade francuskih vojnika i dalje su tamo, pokušavajući da se bore protiv neuhvatljivog neprijatelja koji je, kako navodi Njujork tajms, sve brojniji uprkos navodima Francuske da su njene snage ubile niz džihadističkih vođa.

Makron je rekao da je odluka o povlačenju trupa uslijedila poslije kraha diplomatskih odnosa, usljed sve većeg neprijateljstva koje dolazi od vladajuće vojne hunte Malija, prenosi BBC.

"Ne možemo da nastavimo vojno angažovanje sa de fakto vlastima čiju strategiju i skrivene ciljeve ne dijelimo", rekao je francuski predsjednik na konferenciji za novinare u Parizu.

Odnosi Francuske i Malija su pogoršani otkada je vojska, pučem, došla na vlast u avgustu 2020, dok su, ističe britanski javni servis, tenzije dodatno povećane prošlog mjeseca kada je hunta odustala od dogovora da organizuje izbore u februaru i najavila da će biti na vlasti do 2025.

U decembru je više od deset zapadnih zemalja takođe osudilo dolazak plaćenika, kako navodi BBC, kontroverzne grupe Vagner u Mali. Makron je upozorio da je ta grupa "u suštini došla da obezbijedi svoje ekonomske interese i samu huntu".

Odlazak snaga Francuske i njenih partnera mogao bi da poremeti međunarodnu borbu protiv jedne od najbrže rastućih pobuna u svijetu, ocjenjuje Vašington post.

Očekuje se da će francuske baze u Maliju biti zatvorene u narednih šest mjeseci. U zemlji se trenutno nalazi 2.400 francuskih vojnika, dok u cijeloj zapadnoj Africi Francuska ima oko 4.000 vojnika raspoređenih za borbu protiv pobunjenika koji su proglasili lojalnost terorističkim organizacijama Al Kaida i takozvanoj Islamskoj državi.

Pad libijske vlade 2011. pokrenuo je probleme u Sahelu pošto su se u Mali vratili plaćenici koje je unajmio svrgnuti vođa Moamer Gadafi i kroz klimavi savez sa Al Kaidom pokušali da stvore sopstvenu državu, navodi Vašington post i dodaje da je opasnost počela da se širi i na susjedne zemlje, prije svega Burkinu Faso i Niger, i u nasilju su ubijene hiljade ljudi dok su milioni bili primorani da napuste svoje domove.

Odluka o povlačenju bi mogla da ostavi bezbjednosni vakuum u Sahelu gdje su se trupe predvođene Francuskom skoro deceniju borile protiv islamističkih terorističkih grupa i suzbijale etničke sukobe, ističe Volstrit džurnal.

Francuska je počela pripreme za odlazak iz Malija poslije višemjesečnog pogoršanja diplomatskih odnosa između Zapada i vlasti Malija koje su preuzele kontrolu poslije puča koji je izvela vojska u maju.

Vlada Malija je potom angažovala rusku privatnu bezbjednosnu firmu Vagner, zbog čega je Evropska unija uvela sankcije vođama udara, dok je Francuska suspendovala veliki dio svoje finansijske podrške osiromašenoj zemlji kako bi spriječila da se ta sredstva koriste za plaćanje Vagneru oko 10 miliona dolara mjesečno.

Mali je ranije ove godine protjerao francuskog ambasadora.

Diplomatska kriza u odnosu s Malijem dovela je do užurbanog razmatranja među evropskim zvaničnicima kako spriječiti da ta zemlja postane utočište za islamističke terorističke grupe.

Kriza je takođe, prema ocjeni Volstrit džurnala, zadala udarac ambicijama Evropske unije da preuzme odgovornost za bezbjednost u svom širem susjedstvu dok traži jedinstvo kao odgovor na krizu u Ukrajini.

Misija u Sahelu - velikom pustinjskom regionu od Čada na istoku do Mauritanije na Atlantskom okeanu - trebalo je da bude prikaz evropske vojne saradnje uz učešće specijalnih snaga iz 10 evropskih država.

Neki analitičari kažu da bi haos u Maliju mogao da destabilizuje cio Sahel i vjerovatno imao posljedice i po Evropu. Terorističke grupe bi mogle da iskoriste Mali kao bazu za izvođenje operacija protiv vlada u susjednom Nigeru, Čadu, Mauritaniji ili državama na jugu duž Gvinejskog zaliva, dok bi krijumčarske mreže mogle da iskoriste bezbjednosnu prazninu da dovode migrante u Evropu.

Okončanjem najduže francuske protivterorističke operacije ogromni djelovi pustinje u Maliju biće prepušteni džihadistima i ruskim plaćenicima, ocjenjuje Tajms.

Francuski ministar spoljnih poslova Žan-Iv le Drijan rekao je ranije ove nedjelje da "Vagner sada broji 1.000" ljudi u Maliju, što je, kako je rekao, nespojivo sa stalnim francuskim vojnim prisustvom.

Povlačenje Francuske iz Malija predstavlja ponižavajući kraj njenog najdužeg vojnog angažmana u inostranstvu od završetka rata u Alžiru 1962, ocjenjuje Tajms, dodajući da je poslije hiljada mrtvih, uključujući 53 pripadnika francuskih snaga, Pariz prihvatio da je kampanja u pat poziciji.

Frustriran neprijateljskim stavom vladajuće hunte u Maliju, pojavom ruskih plaćenika i antifrancuskim raspoloženjem čak i među pripadnicima elite koja govori francuski u bivšoj koloniji, Makron nastoji da smanji gubitke.

( Beta )