Jovanovića udarili po džepu zbog stihova

Viši sud u Podgorici preinačio je presudu Osnovnog iz jula 2020. kojom je kotorski pjesnik, satiričar i ljekar Goran Jovanović oslobođen odgovornosti po privatnoj tužbi koju je protiv njega, zbog navodnog nanošenja duševnih bolova i povrede časti i ugleda, podnijela urednica u međuvremenu ugašenog kotorskog Skala radija Dubravka Jovanović.

Odlučujući po ponovljenoj žalbi koju je na odluke sudija Osnovnog suda uložio advokat Nikola Samardžić, vijeće kojim je predsjedavao sudija Milorad Marotić je izmijenilo presudu i djelimično usvojilo odštetni zahtjev. Stoga je Jovanoviću, poznatom pod umjetničkim pseudonimom Timur Tmurni, naloženo da umjesto 5.000 eura odštete, koliko je Jovanović tražila, uplati 1.000 eura i o svom trošku presudu Višeg suda objavi u crnogorskim dnevnim novinama.

U obrazloženju presude, Viši sud u Podgorici je naglasio da se sloboda izražavanja koju garantuje Ustav i međunarodne konvencije ograničava “pravom drugoga na dostojanstvo, ugled i čast”.

Za Viši sud, kao ni ranije za Osnovni u Kotoru, nisu bila problematična Timurova pisanja o radu Skala Radija i Dubravke Jovanović kao urednice i novinarke tog medija, ali jeste problematična stilska figura - slovenska antiteza, kojom se poslužio u jednoj od pjesama.

”Ne mogu se prihvatiti navodi tuženog da se prva četiri stiha ne odnose na tužilju jer se radi o jednoj cjelini tako da stihovi ‘Mitska baba Jaga, ni Vještica iz vjekova davnih, Štriga grdna dječjih snova tamnih’ predstavljaju uvredljive riječi za tužiteljicu kojima se prelazi mjera i granica do koje se može koristiti pravo na slobodu izražavanja. Pored toga, nadimak ‘Udbravka’ koji je tuženi koristio u svojim tekstovima takođe je uvredljiv za tužilju”, piše u konačnoj presudi Višeg suda.

Navodi se i da su u dijaloškoj formi u prepisci na Fejsbuku koja se odnosila na prisustvo Dubravke Jovanović promociji predsjedničkog kandidata DPS-a Mila Đukanovića u kotorskoj Srednjoj školi, iznijete uvredljive tvrdnje u odnosu na njen privatni život kojima je povrijeđeno njeno pravo na privatnost iz člana 8 Evropskje konvecije o zaštiti ljudskih prava i sloboda.

”Pritom je prvostepeni sud (Osnovni sud u Kotoru) izgubio iz vida da su pored interneta, u posljednje vrijeme i socijalne mreže jedna od najvećih izazova slobode izražavanja, te da je u navedenim slučajevima pravo na slobodu izražavanja suprostavljeno pravu na privatnost. Ova prava nijesu apsolutna, imaju marginu uvažavanja koja dozvoljava državi da utvrdi mogućnost intervencije domaćim zakonima”, piše u presudi Višeg suda, uz pozivanje na presudu Evropskog suda za ljudska prava u slučaju “See White protiv Švedske” iz 2006.

Viši sud je konstatovao i da tužilja nije dokazala tvrdnje da ju je Timur navodno nazvao “porno zvijezdom” i “pornoglumicom”.

”Imajući u vidu izloženo, trebalo je prvostepenu presudu preinačiti i obavezati tuženog da tužilji na ime naknade nematerijalne štete za povredu časti i ugleda, plati iznos od 1.000 eura”, naveo je sudija Marotić.

Osnovni sud u Kotoru dva puta je odbio tužbeni zahtjev u parnici koju je protiv odbornika Demokrata u SO Kotor, ljekara, muzičara i satiričara pokrenula bivša glavna i odgovorna urednica kotorskog privatnog Skala radija. Ona je tužbom tražila da joj Jovanović isplati 5.000 eura na ime navodno pretrpljene štete i duševnih bolova.

Jovanović je 2018. tužila prezimenjaka smatrajući da ju je u svojim pjesmama objavljenim u medijima i na You Tube, odnosno komenatrima na Fejsbuku, vrijeđao, izvrgnuo ruglu, nanio joj duševne bolove i doveo u loše psihičko stanje u mjeri da ne može obavljati posao.

Zatražila je novčanu odštetu, ali su prvo sudija Predrag Krstonijević, a onda i njegov kolega Bojan Dubljević u ponovljenom postupku jer je Viši sud prihvatio žalbu Dubravke Jovanović na prvostepenu presudu i predmet vratio na ponovno odlulivanje, odbili njen tužbeni zahtjev.

Dvojica sudija kotorskog Osnovnog suda su pozvali na Ustav Crne Gore, član 10 Evropske povelje o ljudskim pravima kao i konkretnu praksu Evropskog suda za ljudska prava, konstatujući da Timur nije povrijedio čast i ugled tužilje, već je satirično komentarisao i kritikovao njen rad kao javne ličnosti - glavne i odgovorne urednice jednog medija, za kojeg je smatrao da je blizak bivšem crnogorskom DPS režimu i da neprofesionalno informiše javnost, braneći interese DPS-a i svih koj su i novcem podržavali rad u međuvremenu ugašenog Skala radija.

U presudama Osnovnog suda u Kotoru ističe se da je Timur iznosio vrijednosne sudove o stvarima od javnog interesa, na što ima pravo i da mu takvu vrstu izražavanja garantuju Ustav i član 10 Evropske konvencije o ljudskim pravima, kao i da tužilja jeste javna ličnost kao novinarka i urednica medija koji se bavi temama od javnog interesa, i da je stoga dužna trpjeti i veći stepen kritike na svoj račun...

Jovanović je presudama Osnovnog suda u Kotoru već pravosnažno dobio dvije odvojene parnice u kojima su ga, s istom argumentacijom da ih je uvrijedio i izvrgnuo ruglu, odnosno nanio poslovnu štetu jer su izgubili slušanost, tužili vlasnik ugašenog Skala radija Slavko Mandić, odnosno njegova firma “Maxko Kotor” koja je bila osnivač tog medija.

U svim tim slučajevima kotorski sud je našao da Timur nije prešao granice onoga što mu po evropskiim standardima, omogućavaju granice slobode izražavanja u odnosu na rad javnih ličnosti i medija.

( Siniša Luković )