Progonitelji i progonjeni

ANATOMIJA AUTOKRATSKE VLASTI

U Crnoj Gori vlast, pod vrhovništvom DPS, neprekidno traje od zloglasne „AB Revolucije“ 1989. Uprkos više izbornih ciklusa, od 1990. do 2016. godine, u Crnoj Gori, kičmeni stub i veliki mozak vlasti ostao je, još uvijek, nesmijenjen i neprikosnoveno je i dalje u rukama DPS-a, njegovih korifeja i moćnika. Ako kažemo da su oni 1989, na talasu velikosrpskog nacionalizma, pučistički, većinski preuzeli vlast u Republici Crnoj Gori i partiji (SKCG), kao eksponenti, stjegonoše i skutonoše beogradskog „Vožda“ Slobodana Miloševića, to, dakako, odgovara istorijskim činjenicama. Tada su oni bili većinski u okrilju SKCG, čije su ime na partijskom kongresu, par godina kasnije, promijenili u DPS. Ta vlast, od tada do danas, uvijek je, više-manje, počivala na principima monizma, autokratije, plutokratije, nepotizma, klijentelizma, konvertitstva, oportunizma... Ona je Crnoj Gori i njenom društvu, u posljednjoj deceniji XX vijeka, nanijela ogromno socio-ekonomsko, kulturno-civilizacijsko, nacionalno-političko zlo i pustošenje. DPS je, u potonjoj deceniji XX vijeka, kao dominantna partija u Crnoj Gori vodila ratnu politiku i bila saveznik i modus operandi u cilju realizacije velikosrpskog imperijalnog projekta. Proganjala je DPS vlast sa svojim satelitima, navodnim opozicionarima iz tada formalno srpskih stranaka, sve antiratne, demokratske, građanske i crnogorske indipendentističke političke snage i kulturne asocijacije, koje su se zalagale za slobodnu i nezavisnu Crnu Goru, za njenu zapadnu, euro-atlantsku orijentaciju, za skladnu društvenu zajednicu međusobno tolerantnih i ravnopravnih nacionalnih i vjerskih identiteta koje je sačinjavaju. Godinama potom DPS vlastodršci doživjeli su ideološko-političku metamorfozu i unutrašnji raskol i razdvajanje, napravili otklon od Miloševićevog režima, te preuzeli politički i idejni program onih koje su progonili (LSCG, SDP CG, Monitor, Građanski forum na čijem je čelu bio prof. dr Miodrag Perović, Crnogorski PEN centar, Maticu crnogorsku, CFP, asocijacije nezavisnih novinara i pisaca, par medija i drugih kulturnih udruženja i istaknutih slobodomislećih ljudi). Vlastodršci iz DPS preoteli su borbu izvornih crnogorskih suverenista i oskrnavili je. Preuzeli su zastavu borbe za slobodnu, suverenu i nezavisnu Crnu Goru, koju su, nakon promjene partijskog programa 2001. godine, i obnove nezavisnosti Crne Gore na referendumu 2006. godine, većinskom demokratskom odlukom građana, isti vlastohlepci zloupotrijebili i zloupotrebljavaju je u kontinuitetu već 11 godina i nanose ogromne štete Crnoj Gori i njenim građanima. Činjenicama govoreći, današnji rezultati njihove politike i vršenja vlasti na unutrašnjem polju su: osiromašeno društvo, uništena privreda, zarobljena i orobljena država Crna Gora, koji su uglavnom privatizovali, podredili sebi i svojim interesima. To je konstanta u djelovaju postojeće oligarhije u Crnoj Gori. Takvi i slični bili su oni i onda kada su promovisali četništvo-velikosrpstvo, kad su učestvovali u ratnoj politici na prostorima ex Jugoslavije, kao vazali i sužnji Beograda, a takvi su uglavnom ostali sve do danas, kada se deklarativno zaklinju u Crnu Goru, crnogorstvo, demokratiju, ustavnost i zakoniitost i euro-atlantski sistem vrijednosti. Država, nacija, ideologija, ustav i zakoni, vladavina prava, demokratija, građansko društvo, zajednica relativne socijalne pravde za njih su drugorazredni i samo parola u odnosu na vlast, moć, kapital i druge raznovrsne interese, koje ih pupčanom vrpcom povezuju.

Da se ovom prilikom prisjetimo nekoliko fragmenata iz istorije Crne Gore (1991-1995), kada je dorski stub vlasti činio tada monolitni DPS. U godinama međunarodne izolacije i “bratskog zagrljaja sa Srbijom”, u vrijeme ratova na jugoslovenskom prostoru, Crna Gora je bila zarobljenik velikosrpskog mita, netolerancije, nedemokratskog društva, kršenja ljudskih prava i sloboda i monolitne vlasti pod presudnim uticajem režima u Beogradu, zarad čijeg interesa je i izveden krajem 1991. i neslavni agresorski i pljačkaški “pohod na Konavle i Dubrovnik” JNA, crnogorskih rezervisata i dobrovoljaca. O političkoj i duhovnoj klimi, koja je tada dominirala u Crnoj Gori, govorio je oktobra 1995. i poznati crnogorski, južnoslovenski i međunarodni književnik Mirko Kovač, koji je tada živio u egzilu u Rovinju (Hrvatskoj). Mirko Kovač, dobitnik NIN-ove nagrade (1978), Herderove nagrade za književnost (1995) i kasnije, nakon obnove nezavisne Crne Gore, Trinaestolujske nagrade (2008) i Njegoševe nagrade za književnost (2009). Kovač je tada stanje u Crnoj Gori ocjenjivao poražavajućim i osvrnuo se na njenu prošlost od 1990-1995, u vrijeme kada je DPS rukovodio državnim institucijama tadašnje Republike Crne Gore u sastavu Ćosićeve i Miloševićeve „S.R.J“.

Tvrdio je 20. oktobra 1995. Mirko Kovač: „Za ovo, istorijski gledano, kratko vrijeme, pjesnici su postali ubojice, školovani generali, majstori za masakre, ljekari antihumanisti i posve suprotni svom učenju. Sveštenici su postali ratni huškači, tako da nije čudo što crnogorskog vladiku (aluzija na mitropolita Amfilohija Radovića - prim. N.A) zovu Sotona i što on, najvjerovatnije, više uživa u ulozi Sotone nego Božijeg stvora koji propovijeda ljubav i mir. Palo se na dno u moralnom, civilizacijskom i svakom drugom smislu“.

Kovač je tada stanje u Crnoj Gori ocjenjivao poražavajućim i osvrnuo se na njenu prošlost od 1990-1995. Objašnjavao je Mirko Kovač ulogu tadašnjeg vazalnog podgoričkog režima još uvijek jedinstvenog DPS u velikosrpskom imperijalnom ratnom projektu sljedećim riječima: „Crna Gora dala je veliki prilog srpskoj istoriji beščašća. Dakle, u toj raboti odlično je participirala. Crnogorska mitomanija, uklopila se sasvim dobro u srpsko ludilo. Ne bih trošio riječi na bijedu vazala iz Podgorice, ali bih još jednom, i sa osjećanjem žaljenja, podsjetio da su upravo oni srozali Crnu Goru, njenu tradiciju, državnost, čast i, usudio bih se reći „čojstvo i junaštvo...“ Mirko Kovač, između ostalog, tada zapaža da „iako je Crna Gora pretvorena u srpsku provinciju, uvučena u rat, iako su Crnogorci počinili zlodjela u Konavlima i Dubrovniku, ipak se kod jednog dijela inteligencije i mladih ljudi javio otpor prema varvarstvu. Dok su srpski pjesnici tražili da se ruše zvonici dubrovačkih crkvi, jer su navodno pretvoreni u mitraljeska gnijezda, dok je Matija Bećković lupetao da se u Dubrovniku skriva Hitler (valjda je to nekakva metafora za hrvatski fašizam), i tražio da se Dubrovnik sravni sa zemljom, dotle su crnogorski pjesnici Jevrem Brković ili Vito Nikolić molili Dubrovnik za oprost. To su različite i bitne moralne kategorije“. (Viđi: Mirko Kovač, „I najcrnji horor korespondira sa našom stvarnošću“, intervju, „Monitor“, Podgorica, godina VI, broj 261, od 20. oktobra 1995, str. 8-10).

DPS i njeni bivši i sadašnji čelnici su u svojoj političkoj istoriji promijenili nekoliko nacija, ideologija i država (koje su stvarali i rušili), prelazeći put, ispostavilo se za njih, od lažnog jugoslovenstva, od komunizma do velikosrpstva i savezništva sa Srpskom pravoslavnom crkvom, od ratnika-osvajača i ratnohuškača, do pacifista, od protivnika do promovenata nezavisne Crne Gore. Najradije bi da mogu prefarbali svoj politički i ideološki životopis i izbrisali brojne loše rezultate svoje vladavine, nego, to moguće nijem jer istorija pamti i bilježi. Oni su šampioni i rekorderi ideološke i političke mutacije. Samo se jedno kod DPS i njegovih čelnika mijenjalo nije: ogorčena i bespoštedna borba za sticanje i očuvanje vlasti i moći i enormnog prigrabljenog bogatstva u privatnom vlasništvu, te zauzimanje konstantnih privilegija. Njima, uglavnom, Crna Gora treba kao sredstvo i alibi za prevashodno lične i grupne partijske interese i dobit njihovih javnih i tajnih poslovnih partnera. Što Crna Gora i njeno društvo više nazaduju u socio-ekonomskom smislu, oni sve više napreduju u plutokratskom značenju.

Autor je diplomirani pravnik i istoričar, magistar i doktorand istorijskih nauka i saradnik u nastavi na Odsjeku za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta CG u Nikšiću

( Novak Adžić )