Razbijamo predrasude da je džez samo za starije generacije

April je uvijek u znaku džez muzike, pa se ljubitelji ovog žanra svake godine raduju nastupima raznih izvođača. Tokom ovog mjeseca u KIC-u Budo Tomović u sklopu manifestacije “Mjesec poštovanja džeza - JAM 2022” biće održana tri koncerta, a podgorička publika moći će da uživa u ovom žanru i na drugim lokacijama - Modernoj galeriji, Njegoševom parku i Ljetnjoj sceni.

Pored Podgorice, “Mjesec poštovanja džeza” u organizaciji NVO Jazz Art biće obilježen i u Pljevljima, Baru i Cetinju takođe koncertima, a nijesu zaboravili ni ljubitelje filma pa će dvije projekcije “džez na filmu” biti organizovane u sali DODEST sredinom mjeseca u glavnom gradu.

Petnaesta manifestacija “JAM” odvija se pod sloganom “Balkanske džez veze”, a koncertom Vokalno-instrumentalnog sastava MING, koji će biti upriličen večeras u velikoj sali KIC-a “Budo Tomović”, počeće cjelomjesečno putovanje kroz ovaj muzički žanr.

U pitanju je sastav koji predvodi pijanistkinja i kompozitorka Nevena Pejčić koja je prošle godine takođe učestvovala na ovoj manifestaciji. Naime, njena jedna kompozicija našla se na repertoaru “Balkan Youth Jazz Orchestra” koji je sastavljen od instrumentalista širom Balkana.

MING je mladi i perspektivni džez sastav iz Beograda obojen zvucima bi-bapa, sastavljen od sedam prijatelja i kolega, među kojima su četiri vokala: Milica Dobrić, Ivana Dimitrijević, Nataša Pejčić i Gorica Šutić, a pored Nevene, u bendu sviraju još i kontrabasista David Gegić i bubnjar Aleksa Milijanović.

Izvođenjem originalnih kompozicija i aranžmana popularnih džez standarda šezdesetih i sedamdesetih godina, kvartet MING privlači pažnju mnogobrojne publike svih uzrasta, na šta su veoma ponosni.

Imali su priliku da učestvuju na takmičenju i festivalu “Jazz in the Park” u Rumuniji, gdje su osvojili treće mjesto, a njihova jedinstvenost, svježina, originalnost i poseban muzički izraz publika je nagradila ovacijama na džez festivala poput “Nishvilla”, “Beogradske priče”, “Karusela”, “Metropolis Jazz” i mnogih drugih.

Doživljavajući džez kao čistu ljubav prema muzici, sa željom da prenesu tu kreativnost slušaocima, ovaj sastav svakodnevno teži ka kvalitetu i postojanosti na muzičkoj džez sceni. O svemu tome za Vijesti priča Nevena Pejčić...

Prošle godine bili ste na podgoričkoj manifestaciji “Mjesec poštovanja džeza”, ali kao kompozitor, a jedno Vaše djelo izveo je “Balkan Youth Jazz Orchestra”. Ovoga puta predstavljate se sa svojim VIS MING. Je li Vam prošlogodišnje iskustvo poslužilo da znate šta je ono što ljubitelji džeza u Podgorici vole ili ćete se držati nekog vašeg standarnog repertoara?

Prošle godine sam učestvovala u projektu “Balkan Youth Jazz Orchestra” kao kompozitorka što je bilo dragocjeno iskustvo kako muzički, tako i na planu novih poznanstava i konekcija širom Balkana. Program cjelovečernjeg koncerta je bio stilski veoma raznovrstan i podgorička publika je širokih ruku pozdravila takvu koncertnu fuziju. To me je podstaklo da ove godine predstavim nešto drugačiju muziku od one sa kojom sam se predstavila prošle godine, a koju ću prezentovati sa sastavom MING. Vaša publika je pokazala da je otvorena i radoznala, pa se nadamo da će isto tako biti prihvaćen i ovaj projekat.

Izvodite originalne kompozicije koje imaju aranžmane po uzoru na popularne džez standarde iz šezdesetih i sedamdesetih godina. Jeste li isključivo Vi zaduženi za pisanje istih zašto Vam je ovo doba toliko inspirativno?

Kao student sam počela da se bavim aranžiranjem. Na tom putu je bilo prirodno da se u startu vežem za već postojeće standarde u procesu sazrijevanja i širenja vidika. U tom razvoju prirodno je da se razvija i moj način pisanja koji nije više bio vezan samo za tradiciju, već je stilski počeo da oslikava moj autentičniji zvuk. S tim u vezi, smatram da bi mladi autori trebalo da imaju sigurnost u stvaralaštvu, kako bi njihova muzika mogla na istinit i autentičan način da iskaže njihovu individualnost, a za to je potreban veliki rad, sazrijevanje kroz nova saznanja, ali i kroz razvoj same ličnosti umjetnika.

S obzirom na to da vokali pjevaju u četiri glasa, koliko je teško uklopiti i raspisati dionice za njih?

Aranžiranje je posebna disciplina koju smo, na Fakultetu muzičke umetnosti na džez odsjeku u Beogradu, imali priliku da izučavamo. Značajan je i podsticaj profesora Vladimira Nikolova koji nas je ohrabrivao da kroz različite stilove i sastave izrazimo naše muzičke zamisli. U tom smislu sam željela da se iskažem u nečemu što predstavlja izazov i što svakako manjka na džez sceni kod nas, pa i šire. Proces raspisivanja za vokale nije jednostavan i počinje sa glavnom idejom o ukupnom zvuku četvoroglasa koji zatim dorađujem u svakom glasu pojedinačno, kako bi svaka meodijska linija bila pjevljiva i time što udobnija za izvođača.

Pošto je džez poznat i po improvizaciji, kome ste kao autorka muzike ostavili više prostora - instrumentalistima ili vokalima da se pokažu kroz iste?

Zbog same prirode sastava, vokalnom dijelu benda su dionice u startu ispisane, tako da je ritam sekcija u službi podrške vokalima i obogaćivanja cjelokupnog zvuka, dok se veća sloboda izražava kroz neraspisane dionice gdje solista dobija prostor da improvizuje. Do odluke o tome ko će u kojoj numeri da improvizuje polazimo od namjere i atmosfere koju ta kompozicija treba da prenese gdje maksimalan doprinos daju svi članovi benda kroz razgovor i sugestije svakog pojedinca. Uglavnom je odluka o tome zajednička.

S obzirom da vas je sedmoro u bendu ima li tu mogućnosti da kroz kompozicije svako pokaže svoju individualnost ili je bitnije da dišete kao jedno i da se niko posebno ne ističe?

Za autora muzike je prava privilegija da ima bend sa kojim redovno može da radi na muzici. Zahvaljujući tome, na zajedničkim probama moja muzika uvijek dobije neki novi oblik kada se izvodi, baš zbog toga što svaki član benda kao izvođač doprinosi izrazu i novim idejama. Na takav način smo u mogućnosti da mijenjamo stvari, brusimo i uobličavamo dokle god ne budemo zadovoljni konačnom verzijom. Tokom tog procesa učestvuje i ritam sekcija i vokalni dio ansambla, jer je sve je u funkciji uobličavanja konačnog zvuka. Do finalnog produkta dolazimo simbiozom individualnih kvaliteta i ideja koje rezultiraju autentičnim izrazom.

Koliko Vas je VIS MING pokrenuo kao kompozitorku da više stvarate? Razmišljate li o albumu?

Svakako da je mogućnost pisanja za živ bend daleko inspirativnije nego sjedjenje ispred kompjutera i komponovanje za program. Svi članovi benda su i moji prijatelji sa kojima se privatno družim i čije karaktere poznajem, a kao muzički profesionalci pružaju mi veliku inspiraciju. Postoji i velika prednost u tome što ovaj bend zajedno radi od 2018. godine tako da se već dobro poznajemo i to meni kao autorki mnogo znači. Naš prvi album je snimljen, objavljuje se ove godine i trenutno smo u procesu traženja izdavača. Na njemu će se naći moje autorske numere i aranžmani džez standarda.

Nekako se džez mnogo više veže za starije generacije i kad su muzičari, ali i slušaoci u pitanju. Jeste li i koliko uspjeli da razbijete te predrasude, s obzirom na to da ste mladi?

Kroz vokalno - instrumentalni sastav MING se upravo trudimo da razbijemo takve vrste predrasuda, ali je za to potrebna angažovanost šireg spektra djelovanja: otvaranje džez klubova, kulturnih centara, festivala, projekata, manifestacija, podrška okoline i generalno veći prostor za ovu vrstu djelatnosti. Festival JAM i prošlogodišnji projekat Balkan Youth Jazz Orchestra su upravo takvi projekti.

Sem za VIS MING, pišete li još za neke sastave?

Trenutno sam na master studijama u Kelnu na odsjeku Jazz Composition/ Arrangement u klasi profesora Florijana Rosa i svoj program sam orijentisala za pisanje za Big Band muziku, ali pored toga pišem i za manje ansamble, pretežno sa duvačkim instrumentima.

Fuzije sa raznim žanrovima obogatile su džez

Poznato je da je što se klasike tiče posljednjih decenija autori pišu kompozicije koje su manje melodične i “teže” za slušanje. Ima li takvih “izleta” u džezu?

Ne dijelim na taj način muzičke stilove već ih shvatam kao umjetničke izraze. Dobro je da su žanrovi širokog spektra. To samo obogaćuje muzičku scenu i publici daje prostor da sama napravi izbor i odabere ono što je blisko njenom ukusu. Džez kao pravac je tokom svog vijeka postojanja doživio mnoge preobražaje i fuzije sa različitim žanrovima, što je imalo za posljedicu njegovo obogaćivanje i nikako nije umanjilo njegov kvalitet, već unaprijedio i obogatio.

( Marija Vasić )