Kinesko oružje Srbiji - raste zabrinutost Zapada
Isporuka kineskog protivvazdušnog raketnog sistema HK-22 Srbiji prošlog vikenda tema je izvještaja u nekim njemačkim medijima
Šest kineskih vojnih transportnih aviona Y-20 sletjelo je prošlog vikenda na beogradski civilni aerodrom Nikola Tesla noseći eksplozivan teret - raketne sisteme zemlja-vazduh HK-22 za vojsku Srbije.
Kako piše list Berliner cajtung, posebno pikantna je pritom informacija da su „kineski transportni avioni s vojnim oznakama i pošiljkom oružja (…) stigli preko teritorija najmanje dvije zemlje-članice NATO – Turske i Bugarske.“ Lista ukazuje da „stručnjaci to vide kao dokaz širenja kineskog globalnog uticaja.“
Navodi se i da je predsjednik Srbije Aleksandar Vučić uglavnom potvrdio te informacije i najavio da će uskoro predstaviti „najnoviji ponos“ srpske vojske.
Berlinski list piše da su „američki zvaničnici su još 2020. upozorili Beograd da ne kupuje protivvazdušne sisteme HK-22 – čija je izvozna verzija poznata pod nazivom FK-3.“ Njihov argument glasi: Srbija mora da prilagodi svoju vojnu opremu zapadnim standardima, ako želi da uđe u Evropsku uniju i druge zapadne saveze.
Autor teksta podsjeća da se kineski raketni sistem HK-22, čija je izvozna verzija poznata pod nazivom FK-3, često poredi sa američkim raketnim sistemom Patriot i ruskim S-300, mada mu je domet manji nego kod naprednijeg S-300. Posebno se ističe činjenica da će „Srbija biti prva zemlja u Evropi koja koristi kineske projektile“.
Nemački list takođe podsjeća da je Srbija, koja formalno teži članstvu u EU, prethodno opremila svoje oružane snage ruskim i kineskim oružjem, uključujući borbene avione, tenkove i drugu opremu – 2020. isporučeni su kineski dronovi „ChengduPterodactyl-1“. Oni su u stanju da gađaju ciljeve bombama i projektilima, ali mogu i da se koriste za izviđačke zadatke.
Na kraju teksta u listu „Berliner cajtung“ se napominje: „Na Zapadu postoji bojazan da bi naoružavanje Srbije od strane Rusije i Kine moglo da ohrabri rukovodstvo u Beogradu na novi rat na Balkanu, posebice protiv bivše pokrajine Kosova.“
Poruka Pekinga Zapadu?
Temom kupovine kineskih protivvazdušnih raketa Srbiji bavi se i konzervativni list Velt. Kako navodi autor, nabavka sistema HK-22 samo je jedna komponenta u procesu modernizacije srpske vojske.
„Prema raspoloživim informacijama, Srbija 2019. i 2020. nije naručila od Pekinga samo taj protivvazdušni sistem, već i izviđačke i borbene bespilotne letjelice tipa ’Wing Loong 2F’. Kineska državna industrija oružja traži kupce širom svijeta i u tome je sve uspješnija – ne samo u Africi.“
„Peking to pokušava da postigne niskim ciijenama i relativno modernom tehnologijom. U studiji predstavljenoj krajem 2021, švedski institut za istraživanje mira SIPRI ističe da su u međuvremenu tri od deset najvećih proizvođača oružja iz Kine: Norinco (kopneni sistemi), Avic (avioni) i CETC (elektronika).“
Izvoz oružja iz Kine procjenjuje se na nešto manje od 67 milijardi dolara u 2020. Kineske fabrike su u međuvremenu postale drugi najveći svjetski izvoznik oružja sa 13 odsto udjela na svjetskom tržištu – iza američke industrije koja nadmoćno vodi sa 54 procenta.
Prema navodima „Velta“, „letovi velikih vojnih transportera iz Pekinga u Srbiju izazvali su veliku pažnju, a i određenu zabrinutost u vojnim krugovima. Peking pokazuje kakve strateške mogućnosti transporta na velike udaljenosti sada ima, zahvaljujući domaćem modelu Y-20.“
Radi se o transportnom avionu koji je počeo da se koristi tek 2016. godine i vrlo rijetko se viđa u Evropi. Ima maksimalnu nosivost od 66 tona i to ga svrstava u prvu ligu vojnih teretnih aviona. Nikada do sada (u Evropu) nije stigla tako velika flota, piše „Velt“, i dodaje:
„Ovaj avion s četiri motora može da preveze do 300 vojnika. Poređenja radi, evropski Erbas A400M može da preveze najviše 37 tona, a američki model C-17 ima kapacitet od 77,5 tona.“
Autor teksta u „Veltu“ poziva se na neimenovane vojne stručnjake koji „raspravljaju o tome da li Peking namjerno, tokom rata u Ukrajini, naoružava Srbiju isporukom protivvazdušne odbrane – kako bi poslao signal NATO. Na Zapadu raste zabrinutost da bi u vezi s ruskim agresivnim ratom u Ukrajini moglo da dođe i do ponovnog naoružavanja na Balkanu“, zaključuje nemački list.
( Deutsche Welle )