Strah od šireg sukoba

Godinu nakon što su događaji u Jerusalimu doveli do rata u Gazi, tenzije tokom muslimanskog svetog mjeseca Ramazana izazivaju strah od novog izraelsko-palestinskog sukoba, pri čemu lideri na obje strane upozoravaju na moguću eskalaciju.

Najmanje 152 Palestinca su ranjena kada je izraelska policija za suzbijanje nerede juče ušla u kompleks džamije Al-Aksa da rastjera Palestince koji su bacali petarde i kamenice na njih i prema jevrejskom molitvenom prostoru, prenio je Rojters.

Kompleks Al-Akse se nalazi na uzvišenju u istočnom Jerusalimu, koji je Izrael zauzeo u bliskoistočnom ratu 1967. i kasnije pripojio. Ova oblast, koju Jevreji zovu Brdo hrama je najosjetljivija u višedecenijskom sukobu.

“Jerusalim je možda pitanje broj jedan koje ima potencijal da izazove nasilje širokih razmjera”, rekao je Kalil Šikaki, ​​direktor palestinske agencije za ispitivanje javnog mnjenja. “Bilo smo svjedoci toga u prošlosti.

Tenzije u svetom gradu, već povišene zbog smrtonosnih napada Palestinaca na Izraelce u posljednje dvije nedjelje, i ubistava Palestinaca koje je počinila izraelska vojska na Zapadnoj obali, pogoršane su pošto se ovog mjeseca obilježavaju Ramazan, Pasha i Uskrs.

Palestinski premijer Mohamed Štajeh opisao je akcije izraelske policije u Al-Aksi kao “brutalni napad na vjernike tokom svetog mjeseca” i kao opasan znak.

Na skupu u Gazi, portparol islamističke grupe Hamas, koja vlada tom enklavom, rekao je da izraelska upotreba sile neće ostati bez odgovora.

“Ponovo ćemo povući crtu u odbrani Jerusalima i pokrenućemo novu eru, oružje za oružje, a na silu ćemo odgovoriti samo silom i branićemo Jerusalim svom snagom”, rekao je Favzi Barhum.

Palestinci su frustrirani 55-godišnjom izraelskom okupacijom

Prošlog maja, palestinski militanti su ispalili rakete na Izrael nakon što je Hamas zatražio od izraelske policije da se povuče iz Al-Akse i jerusalimskog naselja Šeik Džara, gdje je prijetnja suda oduzimanjem imovine Palestinaca dovela do protesta i sukoba.

U jedanaestodnevnom ratu koji je uslijedio, ubijeno je 250 Palestinaca u Gazi i 13 ljudi u Izraelu.

Izraelski premijer Naftali Benet rekao je da vlasti rade na uspostavljanju mira u Jerusalimu i širom Izraela, ali da su spremne ako se situacija pogorša.

“Spremamo se za svaki scenario i snage bezbjednosti su spremne za svaki zadatak”, naveo je Benet u saopštenju.

Rojters navodi da su izraelske vlasti relativno olakšale kretanja Palestinaca iz Zapadne obale i Gaze u Izrael i Jerusalim.

Do jučerašnjih sukoba u Al-Aksi, djelovalo je da su te mjere ublažile neke frustracije Palestinaca, rekao je Šikaki.

Međutim, nagomilani bijes zbog izraelske 55-godišnje vojne okupacije teritorija koje je zauzeo u ratu 1967. i gdje Palestinci žele da osnuju državu, nadmašuju trenutne ustupke, dodao je.

Na Zapadnoj obali i u istočnom Jerusalimu, tokom 2021. je zabilježena najveća stopa rušenja palestinskih domova od 2016, prema podacima izraelske grupe za ljudska prava B’Tselem.

U posljednjih pet godina, Izrael je izdao samo 33 građevinske dozvole Palestincima, a preko 16.500 građevinskih dozvola jevrejskim naseljenicima na 60 odsto teritorije Zapadne obale koju direktno kontroliše, rekao je Itaj Epstajn, konsultant za humanitarno pravo i politiku, pozivajući se na podatke izraelskog ministarstva odbrane.

( A. Šofranac )